MORFOLOGIA: Ciało wydłużone, długości 4-5 cm, otwór gębowy skierowany ku górze. Płetwy bezbarwne, piersiowe na ogół duże, ogonowa wcięta. Od końca pokrywy skrzelowej do nasady płetwy ogonowej przebiega cienka niebieska linia, nad którą widoczna jest strefa koloru złotego.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec nieco mniejszy i szczuplejszy, nieco żywiej ubarwiony, w stanie podniecenia widoczny na ciele lekki czerwony nalot.
HODOWLA: Dla dobrego samopoczucia należy rybę tę pielęgnować gromadnie w zbiorniku ogólnym w temperaturze 25°C. Twardość wody nie ma znaczenia. Ryba wszystkożerna. Chętniej pobiera pokarm z górnych warstw wody.
ROZMNAŻANIE: Ikrę przykleja na korzeniach i liściach roślin. Liczba w jednym rzucie wynosi około 100 sztuk. Po złożeniu ikry parę rodzicielską należy wyłowić ze zbiornika tarliskowego. Larwy wylęgają się po 24 godz., samodzielnie pływać zaczynają po 6 dniach. Narybek należy karmić wrotkami, solowcami, a później drobnymi oczlikami.
MORFOLOGIA: Głowa spłaszczona, szczęka dolna wysunięta do przodu, otwór gębowy sklarowany ku górze. Płetwa grzbietowa umiejscowiona jest nad tylną częścią płetwy odbytowej. Promienie płetwy ogonowej w części środkowej wydłużone. Płetwa ogonowa samca mieni się kolorami tęczy. Ciało koloru żółtego z czterema szerokimi poprzecznymi pasami barwy czarnej. Ryby z Liberii, Sierra Leone oraz Gwinei różnią się między sobą długością płetw piersiowych oraz ubarwieniem płetw grzbietowych. Najdłuższe płetwy piersiowe mają egzemplarze z Sierra Leone. Charakteryzuje się ona ponadto intensywnym czerwonym ubarwieniom przedniej części płetwy grzbietowej. Ryby z Gwinei wykazują w tym miejscu ubarwienie brązowoczerwone, zaś populacja z Liberii nie posiada w płetwie grzbietowej czerwonego ubarwienia.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec (na zdjęciu) osiąga długość 4 cm, samica mniejsza – do 3 cm. Płetwy samic są bezbarwne.
HODOWLA: Twardość wody nie powinna przekroczyć 12°n, pH – poniżej 7, temperatura około 25°p. Wodę bardzo starannie przefiltrowana z dodatkiem soli kuchennej (1 łyżka na 10 litrów wody). Pożądana częsta wymiana wody.
ROZMNAŻANIE: Rozmnaża się na ogół trudno, w związku z nieznajomością metod pobudzających składanie jaj. Najlepsze wyniki uzyskuje się trzymając parę rodzicielską w zbiorniku gatunkowym, mocno obsadzonym roślinami. Lepkie i opatrzone krótką nitką jaja składane są na liściach roślin pływających. Larwy wylęgają się po upływie 7 do 8 dni. Ikrę możną również, po zebraniu jej z liści, umieścić w torfie i po 12 dniach zalać miękką wodą. Narybek znajduje w dobrze obsadzonym roślinami zbiorniku wystarczająco dużo pokarmu, szczególnie w pierwszym okresie życia. Po tygodniu należy jednak dostarczyć mu bardzo drobnego pokarmu żywego. Na powierzchnię wody nasypać również trochę pokarmu suchego.
Tekst: H. Kilka
Foto: N. Kisjelow
Crenicichla lepidota – Heckel, 1840
RODZINA: Cichlidae – pielęgnicowate.
OJCZYZNA: Amazonia i północna Argentyna.
MORFOLOGIA: Ciało smukłe, wydłużone jak U szczupaka, długość 20 cm. Płetwa grzbietowa długa, ciągnie się wzdłuż całego tułowia, który jest szarozielony do ciemnooliwkowego, o bokach błyszczących perłowo z odcieniem zielonawobrązowym Brzuch brązowoszary, srebrzystobiały, żółtawy lub delikatnie czerwony. Na grzbiecie niewyraźne pasy poprzeczne. Od górnej szczęki przez oko ciągnie się do tylnego końca ciała czarny pas, ciągły na pokrywach skrzelowych dalej rozerwany złożony z błyszczących czarnych plam. U nasady i na końcu ogona występują takie same plamy.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Płetwy grzbietowa i odbytowa u samca (na zdjęciu) zaostrzone i wydłużone, u samicy zaokrąglone; czasem zaostrzone ale nigdy nie wydłużone.
HODOWLA: Ryby prowadzą ukryty tryb życia, drapieżne i agresywne. Czatują na zdobycz w ukryciu. Wymagają dużego akwarium z kryjówkami z kamieni, obsadzonego silnymi roślinami. Pokarmem są małe ryby, dżdżownice, larwy i dorosłe owady wodne. Temperatura wody powyżej 20°C. Zwierzęta odporne.
ROZMNAŻANIE: nie jest tak proste jak u innych pielęgnic, tarło odbywają w płytkich dołkach, ikrą opiekują się samce, usunięcie samic niekonieczne. Ikra mała i biała.
MORFOLOGIA: Tułów wysoki, boki ciała spłaszczone, długość do 8 cm. Płetwa odbytowa zaczyna się w środku brzucha. Posiada dwie płetwy grzbietowe, z których druga w kształcie podobna do odbytowej. Ciało srebrnoszare, w okresie godowym pokryte jest delikatnym czerwonym nalotem. Pomiędzy perłowo błyszczącymi łuskami przebiega 7 podłużnych ciemnobrązowych do czerwonych pasów. Gardło oraz dół brzucha koloru jasnej czerwieni. Na błyszczącej niebieskozielonej pokrywie skrzelowej widoczna jest plama obramowana lśniącą złotozieloną czerwienią.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samica nieco słabiej ubarwiona. HODOWLA: Twardość wody nie ma dużego znaczenia. Temperatura w granicach 23-25°C. Czuje się dobrze w dużych zbiornikach, niezbyt silnie obsadzonymi roślinami Zjada pokarm zarówno żywy jak i suchy. Lubi dużo światła.
ROZMNAŻANIE: Tarło trwa parę dni. Składane na roślinach jaja zaopatrzone są w długie nitki śluzu. Larwy wylęgają się po 7 do 10 dniach. Z jednego – ciągłego – tarła uzyskać można do 200 sztuk ikry. Narybek wymaga w pierwszych dniach drobnego żywego pokarmu. W okresie późniejszym przyjmuje również pokarm suchy. Rodzice nie zjadają jaj i dlatego mogą do czasu wylęgu znajdować się w zbiorniku tarliskowym.
UWAGA: Prawie identyczny gatunek – Nematocentris sexlineatus – występuje w południowej części Nowej Gwinei.