Łatwo zauważamy, że nasze popularne „danioski”, czyli danio pręgowane, są blisko spokrewnione z kardynałkami, razborami i innymi rybkami z podrodziny -Danioninae. Co z tego wynika? Wynika to, że istnieje prawdopodobieństwo uzyskania krzyżówek pomiędzy na przykład kardynałkiem a danio pręgowanym. Prawdopodobieństwo jest tym większe, im bliższe jest pokrewieństwo. Z tego powodu występują w naturze krzyżówki międzygatunkowe i rzadziej między rodzajowe. Zdarzają się także krzyżówki gatunków zaliczanych do różnych podrodzin. Zwykle nie ma radykalnego rozgraniczenia cech warunkujących zaliczenie do określonego taksonu i stąd osobniki zaliczane do różnych podrodzin, mogą wykazywać różnice nie większe niż wewnątrz danego rodzaju, jeżeli ich cechy będą je sytuowały na pograniczu taksonów wyż-szych. Należy to sobie uzmysłowić, aby racjonalnie móc odróżnić gatunki od krzyżówek.
Znanych jest w akwarystyce kilka gatunków z rodzaju Danio, oraz kilka gatunków z rodzaju Brachydanio. Poniżej są one wyliczone. Prawdopodobnie istnieje więcej gatunków w podrodzinie Danioninae, ale autorowi są one nie znane. Wszystkie niżej wymienione taksony są gatunkami, a nie gatunkami lub krzyżówkami. Wykazały to badania anatomiczne. Niektórzy autorzy powołują się na badania genetyczne, wskazując na identyczność cech. Pamiętajmy jednak o tym, że genetyka wciąż znajduje się w powijakach, co potwierdzają wciąż nowe odkrycia w tej dziedzinie. W związku z tym, do niektórych badań genetycznych należy podchodzić z rezerwą. Żadna ze znanych krzyżówek nie wykazuje identycznych cech anatomicznych z niżej podanymi gatunkami:
Nazwa naukowa
Nazwa polska
Brachydanio rerio Buchanan – Hamilton 1822.
Danio pręgowany
Brachydanio albolineatus Blyth 1860
Danio tęczowy
Brachydanio nigrofasciatus Day 1869
Danio kropkowany
Brachydanio tweediei Brittan 1958
–
Brachydanio kerri H. M. Smith 1931
Danio niebieski
Brachydanio frankei Meinken 1963
Danio lamparcie
Danio dangila (Hamilton-Buchanan 1822)
–
Danio regina Fowler
Danio królewski.
Danio devario (Hamilton – Buchanan 1822)
Danio krępaczek. *
Danio aequipinnatus Mc Clelland
Danio malabarski.
*Danio ten we współczesnej literaturze polskiej nazywany jest jako danio krępa-czek. Dawniej nazywano go danio boski, a także (częściej) danio wspaniały. Nazwa danio krępaczek, acz obecnie uprawniona, nie jest zbyt szczęśliwie dobrana i właściwsza była by nazwa danio wspa-niałe, tym bardziej, że nazwa ta była już używana w okresie międzywojennym.
Autor inspirowany posiadaną literaturą i opowieściami jego rodziców, przeprowadzał w okresie swojej młodości różne próby krzyżowań wewnątrzrodzajowych, międzyrodzajowych i pomiędzy niektórymi rodzinami w obrębie tej samej klasy. Próby te wykazały następującą prawidłowość:
Krzyżówki wewnątrzrodzajowe były:
bezpłodne,
częściowo płodne,
płodne.
Krzyżówki międzyrodzajowe były:
bezpłodne,
częściowo płodne.
Krzyżówki pomiędzy rodzinami w zasadzie nie udawały się, mimo doboru ryb o zbliżonym prze-biegu tarła. Jeżeli jednak sporadycznie doszło do krzyżówki, to nieliczne potomstwo było bez-płodne i we większości wykazywało cechy letalne [rakowatość, bardzo krótka żywotność, niedorozwój (cherlawość), co oznacza, że można domniemać się, iż w na-turze takie krzyżówki raczej nie mają prawa zaistnieć.
Z powyższego można wnioskować, że im bliższe pokrewieństwo, tym większa możliwość uzyskania krzyżówek płodnych, zaś im dalsze pokrewieństwo, tym mniejsza ta-ka możliwość. Należy przy-pomnieć, iż krzyżówki wewnątrz gatunku, najczęściej zwiększają płodność i uwydatniają cechy pożądane, co niejedno-krotnie zostało już wykorzystane w go-spodarce, na przykład w drobiarstwie (krzyżówki pomiędzy rasami). Próby krzyżowania różnych gatunków były przeprowadzane chyba już od zarania świata i są tak samo stare jak inne zabiegi hodowla-ne, na przykład selekcja, ale rezultaty bywały i bywają krańcowo różne. Wracając do akwarystyki, znane są liczne krzyżówki opisywane w przeszłości i zachodzące również i dzisiaj. Znane były, na przykład, krzyżówki pomiędzy mieczykiem a gupikiem (krzyżówki miały wygląd mieczyka, ale samce były niewiele większe od samców gupika, zaś kolor czerwony był szaro czerwony – krzyżówka była płodna), czerwonym mieczykiem a czarną molinezją (zwaną także molienizją). Ta ostatnia krzyżówka była płodna i miała ubarwienie krwistoczerwone z absolutnie czarnymi (jak sadza, bez połysku) plamami o nieregularnych obrysach, ale wszędzie na czarnych plamach występowała rakowatość o strukturze podobnej do owocu maliny, zaś na płetwach wyglądało to jak zgnilizna. Krzyżówkę tę uzyskał miłośnik z Berlina i stąd zwano ją berlińską (Berliner-kreuzung). Krzyżówka taka jest tylko częściowo płodna, ale przez dalsze krzyżowanie z mieczykiem uzyskuje się pełną płodność. Powyższe przytoczone jest tylko po to, by uświadomić sobie, jak łatwo może dochodzić w akwariach do zaniku genetycznie czystych gatunków. W taki sposób zniknęła z akwariów piękna rybka należąca do podrodziny Danioninae, Aphyocypris pooni Linnaeus, całkowicie wykrzyżowana z kardynałkiem. Na rys. 1 pokazany jest fragment opisu, dotyczący interesującej nas podrodziny Danioninae
rys. 1- Opis podrodziny Danioniae
„Obecnie znajduje się w akwarium ogrodu zoologicznego w Frankfurcie nad Menem oryginalny bastard. Krzyżówka powstała samoistnie jesienią 1925 roku w akwarium, w którym eksponowane były danio pręgowane i danio malabarskie. Grzbiet bastarda jest niebieskawo zielony. Po bo-kach ma żółtawe paski wzdłużne podobnie jak danio pręgowane. Pasków tych brak jednak na płetwach ogonowej i odbytowej. Kończą się one u nasady tych płetw. Na brzuchu i na nasadzie płetwy odbytowej znajduje się słaby czerwonawy nalot. Niebieskie tło ubarwienia jest podobne do ubarwienia danio malabarskiego. Itd., itd.”
Pokazany fragment pochodzi z:
Takich dowodów z przeszłości można przytoczyć bardzo wiele. Jest to jednak zupełnie odrębny temat. Tu chodzi wyłącznie o omówienie podrodziny i wyrugowanie błędnych wynurzeń na temat, co jest, a co nie jest gatunkiem. Dla ciekawości umieszczone są ryciny obrazujące niektóre krzyżówki. Oto one:
rys 3. Szkic z natury wykonany przez Wilhelma Schreitmüller’a. Obrazuje bastarda pomiędzy Brachydanio rerio, a Danio aequipinnatus.
Bastard ten powstał samorzutnie w akwarium, w którym eksponowano razem obydwa gatunki.
rys. 4 Szkic z natury wykonany przez W. Schreit-müller’a. Przedstawia bastarda pomiędzy danio pręgowanym a danio tęczowym.
rys. 5 Reprodukcja czarno – białego zdjęcia z przewodnika po wystawie w Pałacu Młodzieży w Katowicach w roku 1964.
Zdjęcie przedstawia krzyżówkę pomiędzy danio lamparcim a danio tęczowym. Nie wiedząc tego, można przyjąć, iż jest to zdjęcie danio kropkowanego.
Zdjęcie zostało wykonane przez młodzież z Pracowni Fotograficznej Pałacu Młodzieży w Katowicach. Same zaś ryby zostały sprezentowane Sekcji Młodzieżowej PZMA działającej w tymże Pałacu, a przynależnej do Koła PZMA w Chorzowie, przez dyr. Pałacu, mgr Leona Małkowskiego.
rys. 6 „Kartki dla Wiedzy o Akwariach i Terrariach”. To tytuł jednego z tygodników akwarystycznych, które dawniej wychodziły. To, co w nich zawarte, zasługuje na dużą uwagę. Dzisiaj wiele gatunków istnieje w akwariach tylko z nazwy. W rzeczywistości są to krzyżówki (czasami nawet i piękne, ale nie pierwotne gatunki) lub, co najwyżej, mniej lub bardziej zdegenerowane chowem wsobnym gatunki, nie przypominające prawie w niczym form dzikich.
Zabiegi hodowlane przydały splendoru bojownikowi syjamskiemu, ale nie żadnemu danio.
rys 7 Identyczną rolę pełniły tygodniki o nazwie Tygodnik dla Wiedzy o Akwariach i Terrariach. Teoretycznym kontynuatorem tych tygodników jest miesięcznik niemiecki DATZ.
Jest to skarbnica wiedzy, którą dziś od nowa próbują odkrywać niektórzy akwaryści, nie mając podstawowej wiedzy o tym, co jest a co nie jest gatunkiem.
Ciąg dalszy w następnym numerze.
Helmut Michael Krosny, Katowice 2002
Strona używa ciasteczek (cookies). Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. ..AkceptujRead More
Polityka prywatności & Cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.