Henryk Jakubowski
Kilka uwag o tlenie w akwarium
Przy okazji badań nad zawartością tlenu w zanieczyszczonych wodach podłódzkich rzek sprawdziłem stopień natlenienia wody w moich akwariach. Wyniki okazały się na tyle ciekawe , że uzupełniłem je jeszcze dodatkowymi pomiarami i podaję do wiadomości czytelników.
Nawet najprostsza metoda oznaczania ilości tlenu w wodzie jest na tyle skomplikowana,że dla akwarysty zbyt kłopotliwa. Wymaga dość dużej ilości odczynników, umiejętności bardzo dokładnego miareczkowania zawsze świeżo mianowanym odczynnikiem wskaźnikowym, idealnie wymytych i wyskalowanych naczyń itp.
Rozpuszczalność w wodzie tlenu zależy przede wszystkim od temperatury. W litrze wody po zbełtaniu jej z powietrzem atmosferycznym rozpuszcza się – przy normalnym ciśnieniu – następująca ilość tlenu:
w temperaturze |
0°C |
– |
10,2 ml |
|
w temperaturze |
4°C |
– |
9,0 ml |
|
w temperaturze |
10°C |
– |
7,8 ml |
|
w temperaturze |
15°C |
– |
7,0 ml |
1ml = 1 cmł |
w temperaturze |
20°C |
– |
6,3 ml |
|
w temperaturze |
25°C |
– |
5,4 ml |
|
w temperaturze |
3O°C |
– |
5,2 ml |
|
Ilość tlenu jaka rozpuszcza się w danej temperaturze i przy normalnym ciśnieniu w wodzie określamy jako 100 % natlenienie wody. Nie trzeba chyba udowadniać, że ryby czują się lepiej w wodzie dobrze natlenionej. Dotyczy to szczególnie narybku, którego rozwój uwarunkowany jest wyraźnie od natlenienia wody. Wykazał to W.I. Olifan /1940/ na przykładzie narybku pstrąga, który w wodzie dobrze natlenionej rozwijał się około trzy razy szybciej niż w wodzie o małej zawartości tlenu. A oto wyniki moich pomiarów:
|
Rodzaj badanej wody |
Procent
natlenienia |
1 |
Woda świeżo destylowana |
0 % |
2 |
Woda destylowana wystała /tydzień/ |
20% |
3 |
Woda wodociągowa /prosto z kranu/ |
6O % |
4 |
Woda wodociągowa wystała /w butli/ |
37 % |
5 |
Woda wodociągowa kapiąca lub spływająca cienkim strumieniem do naczynia |
97 % |
6 |
Woda wystała lecz intensywnie przewietrzana |
95 % |
7 |
Woda z akwarium /bez ryb, kilka roślin, 3 cm warstewka mułu na dnie, dobre oświetlenie/ |
10 % |
8 |
Woda z akwarium /bez ryb, gęsto zarośnięte nurzańcęm i kabombą, silnie nasłonecznione – z roślin unoszą się drobne pęcherzyki gazu/ |
3OO % |
9 |
Woda z tego samego akwarium po 12 godzinnym /nocnym/ zaciemnieniu |
15 % |
10 |
Woda z tego samego akwarium ale oświetlonego /dobrze/ światłem sztucznym |
35 % |
11 |
Woda z akwarium z rybami /1OO l około 100 ryb, średnio zarośnięte roślinami, dobrze oświetlone – światło naturalne i sztuczne/ |
40 % |
12 |
Woda z tego samego akwarium ale po 3 lub więcej godzinach pracy filtra |
60 % |
13 |
Woda z tego samego akwarium ale po 3 lub więcej godzinach pracy przewietrzacza /kamień z piaskowca jako rozpylacz/ |
70 % |
14 |
Woda z tego samego akwarium po 12 godzinach /nocnego/ zaciemnienia, bez filtra i przewietrzacza |
10 % |
15 |
Woda z tego samego akwarium po 12 godzinach zaciemnienia ale przy stałej pracy filtra |
35 % |
16 |
Jak wyżej ale przy stałej pracy filtra i przewietrzacza |
67 % |
Z zamieszczonych powyżej wyników pomiarów łatwo wyciągnąć wnioski przydatne w naszej praktyce:
1. Największym „pochłaniaczem” tlenu w akwarium są rozkładające się resztki organiczne /pokarm, rośliny/, które zdolne są zlikwidować nawet wszystek tlen w akwarium;
2. Nieoświetlone rośliny pochłaniają tlen również intensywnie jak rozkładające się szczątki organiczne;
3. Rośliny oświetlone sztucznym źródłem światła /żarówka, jarzeniówka/ nie są w stanie wyprodukować wystarczającej ilości tlenu dla większej ilości ryb;
4. Praca filtra powoduje wzrost ilości tlenu w wodzie o 10 – 20 %;
5. Przewietrzanie wody w akwarium powoduje już nawet po 2-3 godzinach pracy przewietrzacza – wzrost ilości tlenu o 20-30 %;
6. W akwariach czysto utrzymanych, obsadzonych stosunkowo niewielką liczbą ryb i roślin, zawartość tlenu w wodzie utrzymuje się na poziomie około 40 %, a przy jednoczesnym filtrowaniu i przewietrzaniu – na poziomie około 70 %, z nieznaczną kilku procentową /około 5 – 10 %/ obniżką natlenienia w nocy.
|