Henryk Szelęgiewicz (Warszawa)
Racjonalna hodowla gupików – Poecilia (Lebistes) reticulata
2. JAKIE GUPIKI HODOWAĆ ?
Jakie gupiki hodować, które są bardziej wartościowe – z krótkim czy z długim ogonem? Na jakie cechy zwracać szczególną uwagę i co ważniejsze – kształty czy barwy? Aby odpowiedzieć sobie na te i inne pytania, zapoznamy się z tzw. standardami gupików. Co to jest standard?
W słownikach znajdujemy następującą odpowiedź: wzorzec, norma odpowiadająca określonym wymogom. Standardy gupików stanowią więc wzorce, które określają kształty, wielkość i proporcje ciała gupików głównie zaś płetwy ogonowej i grzbietowej. Zostały one opracowane w oparciu o już istniejące tendencje rozwojowe gupików i stanowią swego rodzaju idealne wzorce, określające pożądane cechy gupików. Jest więc rzeczą oczywistą, że nie istnieją szczepy gupików, które odpowiadałyby idealnie wymogom standardów. Standardy określają jedynie cel i kierunek, do którego zmierzać winien hodowca i umożliwiają jednolitą ocenę wystawianych gupików. Zostały one opracowane głównie dla potrzeb coraz bardziej popularnych wystaw gupików. Im dany szczep gupików /wystawia się zawsze 3 identyczne samce/ zbliża się bardziej do ideału wzorca /standardu/, tym wyższą otrzymuje ocenę. Jak bardzo zbliżyli się do ideału niektórzy hodowcy świadczy najlepiej fakt, że zwycięska trójka uzyskała na międzynarodowej wystawie gupików w Dreźnie aż 88,5 punkta na sto możliwych. Były to piękne samce standardu „barwny wachlarz”, które wyhodował pan Henkel z NRD. Drugie miejsce zajęła inna trójka tego samego hodowcy, standardu „niebieski wachlarz”, która otrzymała 84 punkty. Trzecie miejsce zdobyły „czerwone triangle”, które wystawił pan Gellrich z NRF.
A oto standardy gupików obowiązujące, z wyjątkiem Anglii, w całej Europie :
1. R a k i e t k a – Płetwa ogonowa okrągła, przypominająca trochę kształt rakietki ping-pongowej; jej średnica wynosi dokładnie połowę długości ciała. Płetwa grzbietowa bądź krótka i na końcu zaokrąglona /rakietka zwykła/, bądź też długa, zachodząca aż na trzecią część płetwy ogonowej i na końcu zaostrzona /rakietka Robsona/.
2. I g i e ł k a – Płetwa ogonowa okrągła, ale jej trzy środkowe promienia wydłużone na kształt igły; jej długość równa długości ciała. Płetwa grzbietowa dość długa, sięga aż do końca ciała / do nasady płetwy ogonowej /; na końcu zaostrzona.
3. P ł o m y k – Płetwa ogonowa przypomina swym kształtem płomyk świecy lub ostrze dzidy, jej długość wynosi cztery piąte długości ciała. Płetwa grzbietowa na końcu zaostrzona i długa, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej.
4. Ł o p a t k a – Płetwa ogonowa przypomina kształtem łopatkę saperską, jej długość równa jest połowie długością ciała. Płetwa grzbietowa sięga aż do końca ciała, na końcu zaostrzona.
5. L i r a – Płetwa ogonowa przypomina kształtem lirę, a jej długość wynosi cztery piąte długości ciała. Płetwa grzbietowa długa, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej, na końcu zaostrzona i odgięta ku górze.
6. M i e c z g ó r n y – Płetwa ogonowa w zarysie owalna,a jej górne promienie są mieczowato wydłużone i biegną równolegle do osi ciała; długość płetwy ogonowej wraz z mieczem wynosi sześć piątych długości ciała. Płetwa grzbietowa na końcu zaostrzona, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej.
7. M i e c z d o l n y – Płetwa ogonowa w zarysie owalna, jej dolne promienie mieczowato wydłużone i skierowane ukośnie ku dołowi, tworząc z osią ciała kąt 15° ; długość płetwy ogonowej wynosi sześć piątych długości ciała. Płetwa grzbietowa zaostrzona, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej.
8. D w u m i e c z – Płetwa ogonowa w zarysie owalna, jej górne i dolne promienie są mieczowato wydłużone i tworzą z osią ciała kąt 30°; długość płetwy ogonowej stanowi sześć piątych długości ciała. Płetwa grzbietowa zaostrzona, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej.
9. P r o p o r c z y k – Płetwa ogonowa ma kształt wydłużonego prostokąta, zaokrąglonego u nasady; jej długość równa jest długości ciała. Płetwa grzbietowa zaostrzona, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej.
10. W e l o n – Płetwa ogonowa długa, jej górna i dolna krawędź są łukowato wygięte, a tylna krawędź wklęsła; jest ona najszersza w trzech czwartych swej długości i mniej więcej tak długa jak ciało. Płetwa grzbietowa szeroka i na końcu zaokrąglona, sięga tylko do końca ciała.
11. W a c h l a r z – Płetwa ogonowa ma kształt wąskiego trójkąta, którego wierzchołek /u nasady/ tworzy kąt 55°; jej długość wynosi cztery piąte długości ciała. Płetwa grzbietowa na końcu zaostrzona, zachodzi aż na trzecią część płetwy ogonowej,
Uwaga! Ten standard jest u nas najbardziej popularny i rozpowszechniony ale zazwyczaj określany mylnie jako „gupik welonowy”.
12. T r i a n g e l – Płetwa ogonowa ma kształt szerokiego trójkąta, którego kąt wierzchołkowy /u nasady/ ma 70°; jej długość wynosi trzy piąte długości ciała. Płetwa grzbietowa szeroka i na końcu zaokrąglona /ale górny koniec szpiczasty/, sięga tylko do końca ciała.
Tak pomyślane standardy nie stanowią naturalnie hamulców dla fantazji hodowców i prawie co roku pojawiają się nowe ich rodzaje, Sprzyjają temu coroczne wystawy na których obok znanych standardów istnieje odrębna konkurencja dla nowych form. Ostatnio zarejestrowany został nowy standard, tzw. „supertriangel”. Inne formy,jak np. wyhodowany w NRD tzw. gupik berliński, nie doczekały się jeszcze standaryzacji. Jak widzimy standardy określają jedynie kształty i proporcje ciała gupików, niezależnie od barwy. Ponieważ ten sam standard może być różnej barwy dzielony on jest zazwyczaj na poszczególne grupy np. na wystawie w Dreźnie oceniano gupiki stanaardu „wachlarz” w następujących grupach barwnych: barwne /różnokolorowe/, czerwone, niebieskie, zielone i półczarne,
Na zakończenie słów kilka o systemie oceny. Jak już wspomniałem najwyższa ocena wynosi 100 punktów. Za co otrzymuje się punkty? Najwięcej bo aż 30 otrzymać można za płetwę ogonową /wielkość, kształt, sposób trzymania/, następnie /20 punktów/ – za płetwę grzbietową, za kształt i proporcje ciała 10 punktów i ze sposób pływania również do 10 pkt. Pozostałe 30 pkt otrzymać można za barwę ciała, płetwy ogonowej i grzbietowej /po 10 pkt/. Jak widzimy największe ilości punktów zdobyć można za kształt i proporcje ciała i jego poszczególnych części. Warto o tym pamiętać, gdyż u nas zwraca się niesłusznie najwięcej uwagi na barwy,zaniedbując kształty i proporcje ciała.
c.d.n.
|