Literatura – Recenzja – Literatura – Recenzja – Literatura
Machlin, Mark D. (1975): Zanimatielnyj akwarium (Zajmujące akwarium, jęz, rosyjski) Wyd. Piszczewaja promyszliennost „Moskwa. Wydanie II. Cena 1,12 rubl” (11,20 zł). Stron 287, wiele rysunków w tekście 82 fotografie czarno-białe, 26 barwnych. Nakład 500 tys. egz.W październiku 1975 r. książka ta sprzedawana była w księgarniach obcojęzycznych, znajdując szybko nabywców. Brak rodzimych publikacji tego typu zmusza nas do sięgania po książki obce. Czynimy to jednak z zainteresowaniem, bowiem omawiana praca jest ciekawa i zupełnie inna pod względem koncepcji i założeń merytorycznych. Książka przeznaczona jest dla młodzieży i szerokiego grona czytelników. „Zajmujące akwarium” to poprawione 2-gie wydanie książki radzieckiego akwarysty z Leningradu (1-sze wydano w 1966 r.), w której autor w lekkiej formie żywej i plastycznej narracji odkrywa przed czytelnikami wiele tajemnic związanych z historią rozwoju akwarystyki, przedstawia podstawowe problemy fizyki i chemii, biologii i ekologii, omawia co ciekawsze gatunki i odmiany ryb akwariowych i roślin, a także owadów hodowanych w, akwarium, podaje sposoby ich hodowli i rozmnażania w warunkach sztucznych. Za bardzo cenne należy uznać łączenie w tekście treści o charakterze często anegdotycznym z wiedzą fachową, przedstawianie faktów historycznych związanych z odkryciem poszczególnych gatunków ryb dla akwarystyki i umiejętne zainteresowanie czytelnika problematyką akwarystyczną. W sumie w książce scharakteryzowano ok. 72 gatunki ryb, przy-czym zamieszczona na końcu „Tablica informacyjna” prezentuje niektóre informacje w skondensowanej formie. Są to: 1. nazwa rosyjska, 2. naukowa nazwa łacińska, 3. pochodzenie, 4. rozmiary dorosłych ryb, 5. długość akwarium potrzebnego dla danego gatunku, 6. charakterystyka ekologicznych wymagań ryb (liczba okazów ryb mogących być hodowanych razem). 7. temperatura wody, 8. miejsce zajmowane w toni wodnej (powierzchnia, dno lub środek toni), 9. potrzeby związane ze schronami dla ryb (groty lub zarośla), 10. czasokres częściowej wymiany wody w akwarium, 11. pokarmy (żywe, suche, roślinne, 12. sposoby rozróżniania płci 13. twardość wody, 14. rodzaj wymaganej wody do tarła, 15. właściwości basenu do tarła (wymagania odnośnie rośliności, gruntu, kamieni i grot), 16. sposoby pielęgnacji ikry przez rodziców, a także ich stosunek do potomstwa, 17. okres (liczba dni) rozwoju ikry przy optymalnych warunkach, 18. w którym dniu narybek przechodzi w aktywne pobieranie pokarmu. Przy opracowywaniu tych danych wykorzystano doświadczenia akwarysty J.I. Drozdowa z Moskwy. Tablica ta budzi jednak poważne zastrzeżenia jeśli chodzi o samo nazewnictwo. Odnotować tu można ponad 20 błędów literowych, niedokładności w nazwach łacińskich, a także rosyjskich, nie zawsze odpowiadających ogólnie przyjętym W ZSRR (np. kosatka małaja – zamiast: sinjaja kosatka, koridoras – zamiast: somik krapczatyj czy chromis dwupjatnistyj – zamiast: chromis – krasawiec itd.). Kontrowersyjne są także niektóre ustalenia fachowe i praktyczne. Komasacja praktycznej wiedzy akwarystycznej w odniesieniu do poszczególnych gatunków ryb może stanowić jednak pożyteczną pomoc dla czytelników, choć wypada podkreślić, że odpowiednie wydawnictwa NRD-owskie podobny materiał prezentują bardziej przejrzyście. Ale jest to sprawa raczej edytora niż autora. Zamieszczone w publikacji fotografie są wyraźniejsze niż w wydaniu z 1966 r., ale niektóre z nich rażą swoją jaskrawością i sztucznością kolorów. Brak skorowidza rzeczowego utrudnia szybkie odszukanie w książce odpowiednich partii, interesujących w danej chwili czytelnika, bowiem praca M.D. Machlina jest tego typu publikacją, do której warto często wracać, nie zadowalając się jednorazowym jej przeczytaniem. Bibliografia pozycji akwarystycznych i ogólnych zamieszczona w książce M. D. Machlina obejmuje 121 publikacji książkowych i czasopism. Podzielono ją na 9 części tematycznych: 1. książki rosyjskie wydane przed rewolucją (5), 2. książki autorów radzieckich na tematy akwarystyczne (25), 3. książki dla uczniów i nauczycieli (6), 4. książki na temat mieszkańców rodzimych wód słodkich, materiały dla wycieczek (15), S. książki na tematy ogólne biologii i specjalistyczne (15), 6. książki z zakresu genetyki i selekcji, w tym ryb (10), 7. książki na tematy ekologiczne (17), 8. najważniejsze prace akwarystyczne obcojęzyczne (16), i 9. czasopisma publikujące artykuły związane z a-kwarystyką (10, w tym też obcojęzyczne). Trzeba przyznać, że lektura tej bibliografii obejmującej głównie publikacje wydane w języku rosyjskim, też jest ciekawa z uwagi na brak u nas rozeznania rozmiaru i zakresu fachowej literatury w ZSRR. Z żalem musimy stwierdzić, że wśród obcojęzycznych pozycji, na które zwraca uwagę autor książki, nie ma ani jednej w języku polskim (choć są czechosłowackie, węgierskie, NRD-owskie, anglo-języczne). Zalecamy książkę M.D. Machlina czy telnikom znającym język rosyjski w przekonaniu, iż znajdą w niej nie jedną ciekawą informację związaną z ich akwarystyczną pasją.
Ijerusalimskij, Iwan G., Jepifanowskij, Nikołaj I., Szewczenko, Nina I. (1975): W mirie akwariumnych i priesnowodnych ryb (W świecie ryb akwariowych i słodkowodnych, język rosyjski). Wyd. Rostowskoj’e Kniżnoje Izdatielstwo, Rostów nad Donem. Cena 0,68 rbl. Stron 95, 12 rys. roślin, 64 rys. barwne ryb. Nakład 20 tys. egzemplarzy.Książeczka ukazała się jako owoc wieloletnich doświadczeń pracowników ogrodu zoologicznego w Rosto-wie nad Donem, stanowiąc kompendium, praktycznej wiedzy akwarystycznej w popularnym ujęciu. Wydana została dla potrzeb miejscowych akwarystów i młodzieży. Ta sympatyczna pod względem treści fachowej książeczka godna jest odnotowania z uwagi na owe 64 barwne rysunki najpopularniejszych ryb akwariowych i niektórych rodzimych słodkowodnych. Już dawno nie mieliśmy okazji oglądać tak bardzo żenująco prymitywnych rysunków w publikacji akwarystycznej! Mimo dobrych chęci wydawca (autorzy?) godząc się na zamieszczenie w książeczce takich ilustracji (prawdopodobnie w oryginale były to akwarele?), zepsuł całkowicie propagandowy efekt, bowiem nie wszystko co kolorowe musi być od razu wierne! Za najbardziej wartościowy w książce uznać trzeba rozdział traktujący o chorobach ryb,, profilaktyce i leczeniu chorób. Poszczególne gatunki ryb hodowane w akwariach opisano wiernie, choć w sposób bardzo zwarty i schematyczny. Opisano ponad 80 gatunków ryb. I to właściwie wszystko…
Książeczka do naszych księgarń jeszcze nie dotarła, więc wspominamy ją raczej z kronikarskiego obowiązku. Matsui, Yoshiichi (1975): Kin-yo (Złota rybka, jęz. japoński). Wyd. Hoiku-sha Publishing Co., Ltd., Osaka. Wydanie IV (Wyd. I w 1963 r.). 34 publikacje w serii Color Books.. Cena 380,- jenów. Stron 154, 36 rysunków, w tym tablice porównawcze, fotografi czarno-białych 62, barwnych 60, w tym tablica genealogiczna. (Uwaga: Ta sama publikacja w angielskiej wersji językowej pt. „Goldfish” ukazała się w 1971 r. pod numerem 23 w serii Hoikusha Color Books).Dopiero teraz otrzymaliśmy prywat* nie z Japonii tę interesującą pozycję wydawniczą najwybitniejszego ja* pońskiego specjalisty od złotych rybek. Ta niewielka rozmiarami, kieszonkowa – dosłownie – książeczka przytłacza nas właściwie ogromnym bogactwem wspaniałych ilustracji! Można w niej poznać, nawet nie znając języka japońskiego, wszjstkie najważniejsze współczesne odmiany hodowlane złotych rybek pielęgnowane i rozwijane w Japonii i częściowo w Chinach. W swojej książeczce Y. Matsui przedstawia historię i rozwój hodowli złotych rybek na Dalekim Wschodzie, szczegółowo o-pisuje biologię i ekologię tego gatunku oraz najważniejsze odmiany, Główną uwagę poświęcono tu oczywiście – Ranchu, czyli japońskiej odmianie lwiej główki. Osobne rozdziały omawiają zagadnienia związane z odpowiednim karmieniem złotych rybek, sposoby ich pielęgnowania, a także wiele miejsca w w książce zajmują problemy chorób, ochyleń od normy i standardów. Autor sporo mówi o zagadnieniach właściwego doboru i krzyżowania różnych odmian. Książka precyzuje japońskie zasady urządzania wystaw i konkursów złotych rybek. Wśród materiału ilustracyjnego zna-^ lazły się reprodukcje głównie japońskiej sztuki użytkowej, inspirowanej przez złote rybki (obrazy, ornamenty na ubiorach, inne wyroby). Za charakterystyczną cechę japońskiej akwarystyki należy uznać ogromny, tradycyjny już kult związany ze złotymi rybkami. Wystarczy wspomnieć, że aktualnie w kraju tym prowadzi niezależną działalność 58 Klubów Złotej Rybki, organizując każdego roku o określonej stałej porze konkursy i wystawy o charakterze ogólnokrajowym! Kluby te to właściwie odrębne towarzystwa akwarystyczne. Jeśli zaś chodzi o same ryby to japończycy wybitnie preferują odmiany o dziwnych kształ tach i kolorach, mniejszą uwagę zwracając na długie ogony i płetwy. Odwrotnie niż w Europie. Pamiętać jednak należy, że eksponowanie ryb jest tam odmienne niż u nas – ryby ogląda się z góry, wy glądają wówczas zupełnie inaczej Upodobania te znajdują wyraźne odbicie w prezentowanej publikacji. Jak sądzimy książka Y. Matsui winna dotrzeć do wszystkich tych akwarystów, którzy szczególnie pasjonują się złotymi rybkami. Szkoda tylko że zdobyć ją można na razie jedynie poprzez prywatne kontakty z Japonią, bowiem zgłoszone w „Domu Książki” zamówienie (styczeń 1975r.) do dziś nie zostało zrealizowane.
A. Latusek
=========== Z życia PZA ==========
Fragment wystawy akwarystycznej w Koszalinie
Fot.: J. Łaryonowicz
Koszalin. – Młody koszaliński Oddział PZA może się poszczycić wieloma osiągnięciami do których należą: 1) urządzenie w czynie społecznym Klubu Akwarysty ,.Złoty Skalar” w piwnicach Wojewódzkiego Domu Kultury, 2) organizacja I wystawy akwarystycznej na Wybrzeżu środkowym. Działalność tego Oddziału odbiła się szerokim echem wśród mieszkańców Koszalina i znalazła swój oddźwięk w szeregu artykułach o działalności akwarystycznej jakie ukazały się w „Głosie Pomorza”, ..Ilustrowanym Kurierze Polskim”. W tym pierwszym dzięki współpracy z red. H. Zielińskim prowadzony jest cykliczny kącik „Akwarium”. W każdy czwartek odbywają się prelekcje pod wspólnym tytułem „ABC Akwarystyki” dla początkujących i młodych akwarystów.
W dniach 27.11. – 10.111. br. odbyła się kolejna wystawa akwarystyczna na której w 60 zbiornikach można było podziwiać dorobek akwarystyczny hodowców koszalińskich. Największą ilość zbiorników wystawili kol. Wł. Szymański (15), Cz. Mingielewicz (15), T. Banach (12). Jedną z form ekspozycji były pokazowe tarła w ściśle określonych dniach u następujących gatunków: skalarów, pielęgnicy Mecka, danio lamparciego i pielęgnicy plamookiej (zielonej). Do najciekawszych eksponatów wystawowych należały różne odmiany skalara, pielęgnice plamookie (zielone), skośnopręgie i paletki. Informacje na temat wystawionych ryb nagrano na taśmę i odtworzono zwiedzającym. Do każdego akwarium dołączono mapkę z zasięgiem gatunku i zdjęcie, a ponadto dyżurujący akwaryści oprowadzali po wystawie
Fragment wystawy akwarystycznej w Koszalinie
Fot.: J. Łaryonowicz
Dla upamiętnienia wystawy wydano proporzec okolicznościowy (projektu akwarysty kol. St. Sliwińskiego). Wystawę zwiedziło około 2000 osób. Od 6 maja br.. Klub Akwarysty czynny jest codziennie od godziny 16-20, a od 18 lipca br. akwaryści koszalińscy zapraszają na kolejną wystawę ryb. Wszystkich akwarystów zapraszamy do naszego klubu na spotkanie przy małej czarnej. Do zobaczenia w Koszalinie.
T. Banach
Bytom. – W wolną sobotę 4 września br. odbędzie się w Bytomiu (Młodzieżowy Dom Kultury) Krajowe Sympozjum Akwarystyczne Impreza ta odbędzie się równocześnie z organizowaną w tym czasie 1) lokalną wystawą pawich oczek (4-5. IX.) zorganizowaną przez Klub Poecilia Reticulata, MDK Bytom i oddział PZA i 2) giełdą pawich oczek.
R.P./Sk
Rzeszów. – Zarząd Oddziału przesłał do ZG PZA szereg artykułów, które kolejno Kolegom przedstawimy. Kol. A. Zdun wykonał i ofiarował Oddziałowi Księgę Pamiątkową. Ten sam kolega opracował artykuł do czasopisma „Świat Głuchych”, który ukazał się w numerze 3 (204) tego czasopisma łącznie ze zdjęciem kolegi obok akwarium i zachętą do współpracy z tą redakcją. W dniu 6 czerwca odbyła się giełda ryb i roślin „kupisz – sprzedasz – zamienisz”. Impreza ta odbyła się w Zakładowym Domu Kultury WSK w Rzeszowie, a patronowała m;i Rada Zakładowa tego zakładu. Giełda odbyła się w dniu święta miejscowego dziennika „Nowin”, organu KW PZPR. W giełdzie udział wzięło 500 osób(!) i ukazały się o niej bardzo pochlebne wzmianki w „Nowinach”. W czasie otwarcia giełdy wręczono nagrody dla zwycięzców i uczestników konkursu „Moje akwarium 1976”. Zwycięzcami zostali: 1) T. Dziopak, 2) M. Sowiński, 3) K. Kowal-Gąska, 4) J. Jachimowski, 5) St. Duda, 6) B. Zdun, 7) M. Stefkowska, 8) A. Baran, 9) J. Pięta. W konkursie uczestniczyła młodzież szkół podstawowych i średnich miasta Rzeszowa – członkowie oddziału.
T. Doniszewski
Rzeszów. – Rada Zakładowa WSK Rzeszów, Wydział Kultury Urzędu Miejskiego i Zarząd Oddziału PZA organizują kolejny młodzieżowy konkurs „Moje Akwarium -o 1976”. Celem jest popularyzacja akwarystyki jako formy rekreacji oraz rozwijanie szlachetnego współzawodnictwa wśród młodzieży w zakresie pogłębiania wiedzy o przyrodzie. Poniżej przedstawiamy regulamin konkursu.
Uczestnicy 1. w konkursie może wziąć udział każdy młodzieżowy członek Polskiego Związku Akwarystów oddział w Rzeszowie. 2. uczestnikiem konkursu, młodzieżowy członek PZA staje się z chwilą złożenia pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do konkursu.
Przedmiotem konkursu będzie ocena: I. wiedzy akwarystycznej uczestnika, 2. wiedzy uczestnika w zakresie ochrony naturalnego środowiska człowieka, 3. umiejętności hodowlanych uczestnika, 4. ryb i roślin oraz estetyki akwarium zgłoszonego do konkursu.
Punktacja: Każdy uczestnik konkursu może zdobyć za: a) wiedzę akwarystyczną od 1 do 5 pkt, b) wiedzę w zakresie ochrony naturalnego środowiska człowieka od 1 do 5 pkt, c) umiejętności hodowlane z dziedziny akwarystyki od 1 do 5 pkt, d) estetykę urządzenia akwarium od 1 do 5 pkt, e) ciekawe i dorodne egzemplarze ryb od 1 do 5 pkt, f) ciekawe i dorodne egzemplarze roślin od 1 5 pkt. Suma pkt od 6 do 30. Zajęcie I, II, III miejsca w konkursie zależeć będzie od sumy zdobytych punktów przez uczestnika.
Komisja sędziowska: 1. Ocenę konkursową przeprowadzi w domach uczestników w tym samym terminie w godzinach uzgodnionych. Składa się ona z 3 osób powołanych przez Zarząd Oddziału PZA. 2. Karty oceny zawierające punktację, o której mowa wyżej komisja wypełnia w domu uczestnika przy czym, każdy z sędziów ocenia i przyznaje punkty oceny osobno.
Komitet Organizacyjny Konkursu „Moje akwarium – 1976”.
W planie pracy na rok 1976 przewidziano następującą tematykę zebrań: Przygotowanie do konkursu „Moje akwarium 76”. Gębacz wielobarwny – hodowla 10 zasad racjonalnej hodowli Jak hodować naskalniki Nasze akwaria w czasie wakacji Twarda, czy miękka woda?
Doniszewski
Sposób na udane zebranie, to atrakcyjność miejsca i program. Bytomscy akwaryści spotykają się zwykle w Młodzieżowym Domu Kultury. W końcu ubiegłego roku zebranie zorganizowano w pobliskiej kawiarni „Maxim”. Spotkanie było udane. W tym dniu radzono nad planem pracy na rok przyszły. Ambitny to plan, chociaż oddział nieliczny. Zakłada się w nim, że w roku 1976 na każdym z miesięcznych zebrań będzie przeprowadzona dyskusja na określony temat. Usystematyzowano je w taki sposób, aby obejmowały problemy hodowli ryb, roślin i terrarystyki. Przykładem mogą być następujące tematy: wybrane rośliny z rodzaju Cryptocoryne, popularne brzanki, ryby z jeziora Tanganika itp. Dyskusja ma być zorganizowana na kanwie uprzednio przygotowanych; przeźroczy, rysunków i wypożyczonych filmów. Co najmniej dwie lub trzy osoby przygotowują odpowiedni materiał z literatury. Przeźrocza będą wykonywane na bazie własnych hodowli oraz 'jako reprodukcje z dostępnych czasopism zagranicznych, książek itd. Niewielu hodowców posiada własne aparaty fotograficzne, dlatego będą korzystać z pomocy kolegów i znajomych. Jedną z atrakcji zebrań są loterie fantowe. Można na nich wygrać interesujące rośliny i ryby, co szczególnie młodzieży sprawia dużo radości. Właśnie najmłodsi członkowie Oddziału pomagają w utrzymaniu akwariów dekoracyjnych, znajdujących się w pokoju sekcji akwarystycznej. We wrześniu (5. IX.) członkowie Klubu Poecilia Reticulata zorganizują jednodniową wystawę regionalną pawich oczek. Ukoronowaniem roku będzie listopadowe spotkanie towarzyskie członków oddziału i ich rodzin z okazji 20-lecia jego działalności. Wszystkich zainteresowanych bytomscy akwaryści zapraszają.
R. Patryas
Ślimak bezskorupowy z rodzaju Chromodoris sp. (Morze Czerwone) Etiopka zielona – Neolebias ansorgei