Występiwanie: Sri Lanka. Zwartka ta jest bardzo podobna do C. becketti. Jest tylko nieco mniejsza. Wyraźnie różne są jedynie ich kwiatostany. U C. petchii języczek pochwy jest oliwkowozjelony, a gardziel purpurowa do czekoladowobrązowej. C. p. powsiada 42 chromosomy, podczas gdy C. b. tylko 28.
Cryptocoryne retrospiralis (ROXB.) FISCHER ex WYDLER.
Liście tej rośliny osiągają długość 25 cm. Ogonki są wyraźnie krótsze od blaszek. Blaszki, szerokości do 1,5 cm, taśmowa te, czasami lancetowate, ostro zakończone, o brzegach lekko pofalowanych. Obie strony liści oliwkowozielone, o dobrze widocznych nerwach głównych, od strony górnej jako bruzda. Kwiatostany długie, wstęgowate, spiralnie zwinięte. Wnętrze pochwy czerwonawe. W naturze występują dwa podgatunki tej rośliny.
a) Cryptocoryne retrospiralis (ROXB.) FISCHER subsp. retrospiralis.
Syn. Ambrosinia retrospiralis ROXB. Ambrosinia unilocularis ROXB. Cryptocoryne roxburghii SCHOTT. Występowanie: Indie południowo-zachodnie i zachodnie. Blaszki liściowe zazwyczaj węższe niż 1 cm. Język pochwy kwiatostanu nie jest rozszerzony u podstawy, 4-7 razy skręcony, przez co nie widać gardzieli.
b) Cryptocoryne retrospiralis (ROXB.) FISCHER subsp. albida (PARKER) RATAJ.
Syn. Cryptocoryne albida PARKER. Występowanie: Bengalia, Birma, Tajlandia i Laos. Blaszki liściowe szersze niż 1 cm. Podstawa języczka pochwy rozszerzona, języcaek skręcony tylko 2 razy, gardziel pochwy dobrze widoczjia.
Cryptocoryne spiralis (RETZ) FISCHER ex WYDLER.
Syn. Arum spiralis RETZ. Ambrosinia spiralis (RETZ) ROXB. Cryptocoryne unilocularis (ROXB) WIGT in KUNTH. Cryptocoryne buegelii SCHOTT. Crypiocoryne tortuosa BLATTER ex MC CANN. Występowanie: od północnej Bengalii po Bangladesz. Długość liści, szerokości około 1 cm, wraz z ogonkami dochodzi do 30 cm. Nasady blaszek zaostrzone, płynnie przechodzą w ogonki. Wierzchołki tępe. Nerwy główne od góry zapadnięte, od dołu tworzą wyraźne żebra. Górne powierzchnie młodych liści są zielone, z czerwonobrązowymi kreskami przy nerwie głównym, U dorosłych całe górne powierzchnie liści zielone. Dolne powierzchnie liści srebrzystozielone. Ogonki zazwyczaj równe są długością blaszkom. Kwiatostan nie ma tradycyjnego wyglądu. U nasady zgięty, trąbkowaty, przechodzi w część górną silnie zespiralizowaną. Języczek pochwy długości do 16 cm, również spiralnie zwinięty. Wnętrze pochwy zielonobrązowe, głębiej purpurowo czerwone. Gatunek ten „ma zaszczyt” być pierwszą zwartką znalezioną i opisaną przez białego człowieka. Z tego też powodu występuje taka mnogość synonimów.
Cryptocoryne versteegi ENGLER in LORENTZ.
Występowanie: endemit z Nowej Gwinei. Długość całego liścia do 15 cm. Blaszki liściowe szerokości 3,5 cm i długości do 7 cm, kształtu trójkątnego, o sercowatej nasadzie i tępym wierzchołku. Mięsiste, o słabo widocznych nerwach. Górne powierzchnie ciemnozielone, dolne zielone. Ogonki również mięsiste, grube, ciemnozielone; 2-2,5 razy dłuższe od blaszek. Kwiatostan osiąga długość 16 cm. Łodyga bardzo krótka (2 cm). Języczek pochwy długości 2 cm, jajowaty – nieco wyciągnięty. Gardziel żółta, ku brzegom putrpurowa, o szorstkiej powierzchni brzegu. Roślina ta rośnie pod wodą bardzo wolno i to przy dużej ilości światła.
Cryptocoryne walkeri SCHOTT.
Występowanie: endemit ze Sri Lanki. Liście tej rośliny osiągają długość 16-28 cm, przy czym u form lądowych ogonki są dłuższe od blaszek liściowych o 2-3 razy, zaś u form podwodnych 1,5-2 razy. Blaszki liściowe podługowato-eliptyczne do lekko lancetowatych, zielone lub czerwonobrązowe, o szerokości 3-4,5 razy mniejszej od długości. Kwiatostan długi na 10 cm. Języczek pochwy jasnożółty, długości około 3 cm. Kolor ten jest zmienny u różnych form geograficznych.
Cryptocoryne wendtii DE WIT.
Występowanie: endemit ze Sri Lanka. Typowa forma tej rośliny, wysokości około 20 cm, posiada blaszki liściowe owalne, zwężające się ku ostro zakończonym wierzchołkom, koloru bladozielonego do oliwkowozielonego. Kwiatostan u podstawy różowofioletowy, gardziel purpurowa, języczek długi, zazwyczaj skręcony. Roślina ta jest bardzo zmienna w wyglądzie, w zależności od warunków uprawy, Ponadto istnieje pięć odmian (Rataj), co utrudnia jej rozpoznanie.
Cryptocoryne willisii ENGLER ex BAUM.
Syn. Cryptocoryne axelrodii RATAJ. Cryptocoryne undulata WENDT. Cryptocoryne pseudobecketii HORT. Występowanie: prawdopodobnie endemit ze Sri Lanka. Liście wraz z ogonkami osiągają 25 cm długości. Blaszki liściowe szerokości 2 cm, podługowate, zaostrzone na końcu i przy nasadzie. Brzegi ich mogą być kędzierzawe. Nerwy główne dobrze widoczne (3-5 szt). Liście wyrosłe w cieniu są po obu stronach zielone, natomiast na świetle góry liści są brązowe z poprzecznymi, czarnymi smużkami, zaś dolne ich strony mają barwę malinową. Ogonki są nieco dłuższe od blaszek, czerwonobrązowe. Kwiatostan długości do 15 cm .Trąbka pochwy posiada u nasady nieduże wgłębienie. Wnętrze pochwy i języczek jasnozielone. Roślina bardzo zmienna w wyglądzie.
KLUCZ DO OZNACZANIA ZWARTEK
Powyżej opisano tylko niektóre spośród 60 gatunków zwartek. Według poniższego klucza możemy w szybki sposób oznaczyć posiadane rośliny. Stosować go można jednak tylko do oznaczania roślin dorosłych, rosnących w dobrych warunkach.
A.
Liście są po obu stronach zielone, najwyżej bladozielone, jednobarwne.
a)
Blaszka liścia kędzierzawa, nieregularnie wytłaczana, powyginana lub na brzegach wyraźnie pofalowana.
b)
Powierzchnia blaszki nieregularnie powyginana, liście bardzo wąskie.
c)
Blaszka najwyżej 2 razy dłuższa niż ogonek, szeroka na 1-3 cm.
C. aponogetifolia.
cc)
Blaszka więcej niż 2 razy dłuższa od ogonka, szeroka na 1-3 cm.
C, balansae.
bb)
Powierzchnia blaszki wytłaczana, liście bardzo szerokie, szerokość blaszki równa się 3/4 jej długości.
C. longicauda.
aa)
Blaszka liścia jest równa i gładka,
b)
Liście są szerokie, na conajmniej 3 cm, blaszka gruba.
c)
Liście mierzą więcej niż 15 cm.
C. ciliata.
cc)
Liście nie osiągają nigdy 15 cm długości.
d)
Nasada blaszki zaokrąglona lub sercowata.
C. versteegii.
dd)
Nasada blaszki zaostrzona.
C. lingua.
bb)
Liście węższe niż 2 cm.
c)
Liście dłuższe niż 10 cm.
C. lueens.
cc)
Długość liści 5-10 cm.
C. nevillii.
ccc)
Liście krótsze niż 5 cm.
C. minima.
A.A.
Liście z góry i z dołu różnie zabarwione: góra zielono-brązowa, oliwkowa, często ciemno nakrapiana lub pręgowana spód czerwony, purpurowy, zielony z ciemniejszym rysunkiem.
a)
Góra liścia zielona, niekiedy błyszcząca, spód fioletowy, czerwony lub purpurowy. Ogonek dłuższy niż blaszka.
b)
Ogonek trochę dłuższy niż blaszka lub jej równy. Jest ona wyraźnie lancetowata, zazwyczaj o długości 5 razy większej niż szerokość.
C. affinis.
bb)
Ogonek wyraźnie dłuższy niż blaszka, której długość jest maksymalnie 2-3 razy większa niż szerokość.
C. blassii.
cc)
Blaszka sercowata, 2-2,5 razy dłuższa w stosunku do szerokości.
d)
Blaszka 2,5 razy dłuższa niż szeroka, na spodzie jasnoczerwona, na wierzchu szarobrązowoczerwona.
C. purpurea (f.C.cordata).
dd)
Blaszka 2 razy dłuższa od szerokości, na spodzie czerwona, na wierzchu zielona lub niebiesko-zielona.
e)
Języczek pochwy kwiatostanu żółty.
C. cordata.
>ee)
Języczek pochwy kwiatostanu czerwony.
C. griffithii.
aa)
Góra liścia oliwkowozielona do brązowo-zielonej lub brązowo-czerwona, niekiedy zielona, ciemno znaczona. Spód liścia brązowo-czerwony, zielony iub podpalanoczerwony, nigdy jasnoczerwony, fioletowy lub purpurowy. Ogonek w przybliżeniu taki długi jak blaszka. Patrz też aaa).
b)
Brzegi liścia równe lub lekko pofalowane.
c)
Góra liścia brązowo-zielona lub ciemnooliwkowa.
d)
Blaszka dłuższa niż 8 cm, spód blaszki brązowy do czerwono-brązowego.
C. beckettii.
dd)
Blaszka krótsza od 8 cm ,spód blaszki zielony.
C. walkeri.
cc)
Góra liścia zielona, tylko brzegi czerwonobrązowe. Spód zielony.
C. lutea.
bb)
Brzegi liścia silnie pofalowane.
c)
Powierzchnia blaszki sfalowana, słabo powyginana. Liście mierzą do 20 cm długości.
C. wendtii.
cc)
Powierzchnia blaszki równa tylko brzegi wyraźnie pofalowane. Liście krótsze od 20 cm.
d)
liść długości do 12 cm.
C. petchii
dd)
Liść mierzy więcej niż 12 cm, zazwyczaj 15-18 cm.
C. willisii.
aaa)
Góra liścia ceglastoczerwona, ciemnopodpalana.
C. costata.
(Wymiary podane w kluczu są typowe, natomiast wymiary cytowane w opisach poszczególnych gatunków są maksymalne).
Posługiwanie się kluczem jest następujące: po dokładnym obejrzeniu rośliny czytamy opis cech pod pkt A oraz opis cech przeciwstawnych AA. Pod pasującym opisem czytamy pkt a) oraz pkt aa) itd.
Janusz Goliński
Strona używa ciasteczek (cookies). Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. ..AkceptujRead More
Polityka prywatności & Cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.