NAZEWNICTWO RYB EGZOTYCZNYCH
Rodzina: Pantodontidae – motylowcowate
MAPA I 
- Pantodon buchholzi (Peters 1876) – motylowiecTropikalna Afryka Zachodnia: dorzecze Konga, Niger i Kamerun. Przebywa w spokojnych wodach, gdzie poluje na owady opadłe na powierzchnię, a często chwyta je w powietrzu. Ma bowiem zdolność wykonywania skoków nad wodę, a mocno rozwinięte płetwy piersiowe, ułatwiają mu szybowanie w powietrzu. Długość ciała do 10 cm. Tylny brzeg płetwy odbytowej u samca jest głęboko wcięty, natomiast u samicy biegnie prosto. Żywy pokarm głównie owady i ich larwy, ale również małe rybki. Wymaga dużego, płaskiego zbiornika osłoniętego szybą. Temperatura 25-30°C. Rozmnażanie trudne. Woda miękka, przefiltrowana przez torf. Temperatura w czasie tarła 30°C. Ikra pływa na powierzchni wody a młode lęgną się po trzech dniach Karmić je należy mszycami i bezskrzydłymi muszkami octowymi.
Rodzina: Notopteridae – brzeszczotowate
MAPA II 
- Xenomystus nigri (Giinther 1868) – brzeszczotek czarnyWschodnia i Zachodnia Afryka równikowa. Miejsca zaciszne z bujną roślinnością. Długość ciała dochodzi do 20 cm Zjada w dużych ilościach doniczkowce rureczniki, małe dżdżownice, rozwielitki, a nawet sztuczny pokarm. Akwarium silnie obsadzone roślinami. Temperatura 23°-28°C. Niebezpieczny dla mniejszych gatunków. Sposób rozrodu dotychczas nieznany.
Rodzina: Characidae – kąsaczowate
MAPA III 
- Anoptichthys jordani (Hubbs et Innes 1938) – ślepiec jordanaZamieszkuje podziemne strumienie i zbiorniki wodne w okolicy San Luis Potosi w Meksyku. Długość ciała do 8 cm. Samiec jest smukły, a samica silniej zbudowana i nieco skromniej ubarwiona. Zjada każdy pokarm. Mimo ślepoty, doskonale radzi sobie ze zdobywaniem karmy, przeszukując dokładnie dno. Duże akwarium bez roślin, lekki półmrok. Temperatura 18-23°C. Do tarła należy użyć wody miękkiej, czystej, bez bakterii, o temperaturze 19- 20°C. Młode lęgną się po 3-4 dniach, a po 6-ciu rozpływają się w poszukiwaniu pokarmu. Karmić przesianymi larwami oczlików.
- Aphyocharax alburnus (Gunther 1869) – żwawik srebrzystyPochodzi z górnego biegu Amazonki – Maranonu. Według Arnolda spotkać go można również w Południowej Brazylii i Paranie. Długość ciała dochodzi do 7 cm. Zjada pokarm żywy, suszony i sztuczny. Woda miękka, o temperaturze 24-28°C.
- Aphyocharax rubripinnis (Poppenheim 1921) – żwawik czerwieniakZamieszkuje Parane i jej dopływy. Długość ciała do 5,5 cm. Żyje gromadnie. Samiec smuklejszy od samicy, w czasie tarła intensywniej ubarwiony. Pobiera każdy pokarm. Temperatura 24-28°C, w czasie tarła 26-28°C. Woda miękka pH 7-7,5. Młode lęgną się po 30 godzinach rozwoju zarodkowego. W drugim dniu zjadają najdrobniejszy pokarm żywy (pył), później również suszone rozwielitki.
- Chalceus macrolepidotus (Cuvier 1817) – kruszczyk wielkołuskiZamieszkuje Amazonkę i jej dopływy. Długość ciała znaczna, dochodząca do 25 cm. Różnice płciowe słabo zaznaczone. Wymaga obszernego i dobrze oświetlonego akwarium z wolną przestrzenią do pływania (ryba stadna). Zbiornik powinien być dobrze przykryty. Temperatura 24-26°C. Żywy pokarm.
- Cheirodon axelrodi (Schultz 1956) – neon czerwonyRio Negro: małe leśne jeziorka i rozlewiska. Długość ciała 4,5 cm. Samiec jest smuklejszy od samicy. Pewne rozróżnienie płci staje się możliwe dopiero wtedy, gdy u samic zaczyna dojrzewać ikra. Pokarm: oczliki, rozwielitki, larwy komarów, rureczniki, doniczkowce, gotowane żółtko i sztuczny pokarm. Akwarium gęsto obsadzone roślinami z wolnym miejscem do pływania. Oświetlenie słabe. Woda miękka 3-5°n, pH 5,6-6. Temperatura 21-25°C. Akwarium tarliskowe powinno pomieścić 6 do 10 litrów wody. Poziom 15-25 cm. Woda miękka 1,8 do 2°n, pH 4,5-5,4. Temperaturę podnosić stopniowo do 27-28°C. Ryby trą się wieczorem w lekkim półmroku. Lęgną się po 24 godzinach. Po 7 dniach karmić larwami oczlików i solowców.
- Chilodus punctatus (Miiller et Troschel 1845) – stojaczek punktowanyPółnocna część Ameryki Południowej, środkowa i górna część Amazonki. Płytkie wody, silnie zabagnione. Długość ciała do 7 cm. Rozróżnienie płci jest trudne. Samica w okresie tarła ma zaokrągloną okolicę brzuszną. Woda miękka, lekko kwaśna, o temperaturze 25°C. W skład pożywienia wchodzą rureczniki, larwy komarów, oraz rośliny (sałata, płatki owsiane). Dno akwarium tarliskowego należy wyłożyć warstwą wygotowanego torfu i strzępkami glonów zielonych i niebieskich. Temperaturę wody podwyższyć do 27°C. Pierwszym pokarmem narybku są wymoczki.
- Copeina arnoldi (Regan 1912) – smukleń pryskaczAmazonka i Rio Para. Samiec żywiej ubarwiony, o płetwach zakończonych szpiczasto, dorasta do 8 cm. Samica osiąga zaledwie 6 cm długości. Akwarium średnich rozmiarów z dużą ilością roślin pływających. Temperatura 22-25°C. Zbiornik należy koniecznie nakryć szybą (8 cm nad powierzchnią wody). Zjada żywy i suchy pokarm. W okresie tarła należy podwyższyć temperaturę wody do 25-28°C. Ikra jest składana poza wodą, na szybie nakrywkowej lub wystających liściach, w ilości od 50 do 200 sztuk. Samiec opryskuje ikrę wodą przy pomocy uderzeń ogona. Po 36 godzinach lęgną się młode i wpadają do wody. Przyjmują najdrobniejszy pokarm.
- Copeina guttata (Steindachner 1875) – smukleń kropkowanyŚrodkowy odcinek Amazonki wraz z dopływami. Długość ciała około 10 cm. Samica ma czarną plamę na płetwie grzbietowej, natomiast u samca występuje żywsze zaczerwienienie płetw brzusznych, odbytowej i ogonowej. Pokarm żywy i suchy. Akwarium dobrze obsadzone roślinami, jednak z wolnym miejscem do pływania. Konieczne przykrycie z siatki lub szkła. Temperatura 22-26°C, pH 7. Ikra składana jest w zagłębieniu wygrzebanym w piasku. Młode lęgną się po 30-40 godzinach; w tym czasie należy usunąć samca. Temperatura wody w czasie tarła 25- 28°C. Rozwój ikry następuje nawet w średnio twardej wodzie.
- Corynopoma riisei (Gill 1858) – skrzelopiórPółnocna Wenezuela, Trinidad i Kolumbia. Długość do 7 cm. Samiec ma charakterystycznie wydłużone pokrywy skrzelowe. Również jego płetwy są większe i szpiczaste zakończone. Pokarm żywy, suchy i sztuczny. Lubi dużo światła i słońca. Woda o temperaturze 22-26°C, pH 7-8. W celu rozmnożenia wystarczy przenieść samą samicę do akwarium tarliskowego, gdyż zwykle jest ona już wcześniej zapłodniona. Młode lęgną się po 12-14 godzinach. Temperatura 24-28°C.
- Ctenobrycon spilurus (Cuvier et Valenciennes) – tarczyk srebrzystyPółnocna część Ameryki Południowej, w wodach przybrzeżnych. Długość ciała do 8 cm. Samiec jest smuklejszy od samicy i ma zaróżowioną płetwę odbytową. Wymaga dużego zbiornika, dobrze obsadzonego roślinami. Temperatura 20-23°C, lub niższa. Pokarm żywy i suchy. Rozmnażanie nie sprawia trudności. Ikra jest składana między roślinami. Przy temperaturze 26°C młode wylęgają się po 24 godzinach.
- Gymnocorymbus ternetzi (Boulenger 1895) – żałobniczkaZamieszkuje rzeki i stawy Paragwaju, Boliwii i Brazylii. Długość ciała do 6 cm. Samiec jest nieco mniejszy od samicy, a poza tym ma zabarwiony na biało wierzchołek płetwy ogonowej. Zjada każdy pokarm. Akwarium średniej wielkości. Temperatura 25-26°C, pH 7. Do tarła przeznacza się dwa samce na jedną samicę. Temperatura wody 25-30°C, twardość 2-5°n, pH 7. Składa 600-800 jaj. Młode wylęgają się po 24 godzinach. Wychów nie nastręcza kłopotów.
- – żałobniczka polska.Forma hodowlana, wyprowadzona w 1964 roku drogą mutacji przez Franciszka Kawalca z Bytomia. Odznacza się wybitnie wydłużonymi płetwami. Ich rozmiary w milimetrach są następujące (w nawiasach rozmiary płetw formy wyjściowej): płetwa grzbietowa 27 (13), p. ogonowa 27 (13), odbytowa 23 (9), p. brzuszne 16 (5,5), p. piersiowe 19 (9). Pielęgnacja i rozmnażanie jak wyżej.
- Hasemania marginata (Meinken 1938) – miedzik obrzeżonyPołudniowo-wschodnie obszary Brazylii. Zacienione rzeki, płynące wśród dżungli. Długość ciała 4 cm. Samiec ma odcień czerwonawy i jest bardziej smukły od samicy. Zjada każdy pokarm, szczególnie doniczkowce. Akwarium o pojemności 30 1, powinno być dobrze obsadzone roślinami. Temperatura 20- 25°C, w czasie tarła nieco wyższa. Woda stara, miękka 5-10°n, pH 6,5. Do rozmnażania używamy kilkulitrowego naczynia, najlepiej całkowicie szklanego, do którego wkładamy kępkę wy-włócznika lub przędzy perlonowej. Wodę należy wzbogacić garbnikami, filtrując ją przez torf. Stosunek płci 1,1. Składa 150-200 brązowych jaj. Młode lęgną się po 24 godzinach, a po 3 dniach pływają w poszukiwaniu pokarmu. Wychów dość trudny. Narybek karminy wymoczkami oraz przesianymi larwami oczlika i solowca.
- Hemigrammus armstrongi (Schultz et Axelrod 1955) – zwinnik ArmstrongaZachodnia część Gujany. Długość ciała do 4,5 cm. Samica odznacza się silniejszą budową od samca, a jej złota barwa jest mniej błyszcząca. Akwarium o pojemności 30 i więcej litrów, z bujnie rosnącą roślinnością. Woda miękka (5-10°n) i lekko kwaśna (pH 6,5). Temperatura 23-25°C. W okresie tarła 25- 26°C. Rozmnażanie jak powyżej. Dobrane pary chętnie dążą do tarła.
- Hemigrammus caudovittatus (Ahl 1923) – zwinnik ogonopręgiWystępuje w Ameryce Południowej, w dorzeczu La Pląta. Długość ciała do 10 cm. Żyje gromadnie. Samica ma pełniejszą budowę ciała i słabiej zabarwione płetwy. Pokarm żywy, suchy i roślinny. Może być trzymany w temperaturze pokojowej, ale najodpowiedniejsza ciepłota waha się w granicach 20-24°C. Lubi czystą wodę o pH 6-8. Do tarła dajemy dwa samce i jedną samicę. Młode lęgną się po 60 godzinach. W ciągu 5 dni zużywają zawartość pęcherzyka żółtkowego i po tym czasie trzeba je karmić najdrobniejszym pokarmem. Wychów łatwy. Jeden lęg daje od 300 do 500 młodych.
- Hemigrammus erythrozonus (Durbin 1909) – zwinnik jarzeniecWschodnia część Ameryki Południowej; wody występujące na obszarach leśnych. Długość ciała do 4 cm. Pęcherz pławny u samicy jest nieco węższy i bardziej wygięty. Samiec jest mniejszy i bardziej smukły. Pokarm żywy i suchy. Woda: 6°n, pH 7, temperatura 24°C. Rozmnażanie jest trudne, zachodzi w wodzie miękkiej, lekko kwaśnej. Samica chętnie się trze w temperaturze 28°C. Młode pokazują się po 24 godzinach i szybko rosną, jeśli karmimy je larwami oczlików. Dawniej znane pod nazwą Hyphessobrycon gracilis.
- Hemigrammus hyanuary (Durbin et Eigenmann 1908) – zwinnik CostelloAmeryka Południowa; Wody jeziora Hyanuary, leżącego w okolicy Manaus. Samiec ma budowę bardziej smukłą od samicy. Pokarm żywy i suchy. Akwarium o pojemności 20 1 powinno stać w miejscu słabo oświetlonym. Woda miękka, lekko kwaśna, o temperaturze 25°C. Rozmnażanie nastręcza duże trudności. Zbiornik całkowicie szklany o pojemności 6-10 1. Woda: 2°n i pH 6,5. Tarło zachodzi o zmroku, zwykle na drugi dzień po wpuszczeniu ryb do zbiornika. Larwy lęgną się po 24 godzinach. Szóstego dnia narybek rozpływa się w poszukiwaniu pokarmu. Karmimy najdrobniejszym, przesianym planktonem.
- Hemigrammus marginatus (Ellis 1911) – zwinnik obrzeżonyZamieszkuje wody Wenezueli i Brazylii. Długość ciała do 8 cm. Samiec jest smuklejszy od samicy, a zakończenie płetw ma bielsze. Pokarm żywy i suchy. Akwarium o pojemności minimum 20 litrów, powinno być obficie obsadzone roślinami. Temperatura 25-27°C. Woda miękka, lekko kwaśna, a do rozmnażania przefiltrowana przez torf. Twardość 5°n, pH 6,5. Wychów narybku jak u innych zwinników.
- Hemigrammus nanus (Liitken 1874) – zwinnik karzełekOkolice San Francisko. Długość ciała do 5 cm. W czasie tarła samiec przybiera intensywną barwę brunatno-czerwoną. Woda miękka, lekko kwaśna, temperatura 23-25°C. Tarło najlepiej jest przeprowadzić w kilkulitrowym całkowicie szklanym naczyniu, do którego wkładamy kilka gałązek wywłócznika. Woda miękka (2,5-4°n) i lekko kwaśna (pH 6,5), przepuszczona przez filtr torfowy. Wychów narybku jest taki sam, jak u innych zwinników.
- Hemigrammus ocellifer (Steindachner 1883) – zwinnik latarnikZamieszkuje otwarte wody w obrębie Gujany i dorzecza Amazonki. Długość ciała do 6 cm. Samiec ma bardziej zaostrzone płetwy i smukłejsze ciało. Żywy i suchy pokarm. Akwarium 20-50 1. Temperatura wody 23-26°C, lub niższa. Twardość 5°n, pH 6-7. Do rozpłodu przeznaczamy 2 samce na jedną samicę. Temperaturę wody podnosimy o kilka stopni. Młode lęgną się po 2 dniach, a po następnych 4 pływają w poszukiwaniu pokarmu. Podajemy wymoczki, roztarte żółtko, a następnie larwy oczlików. Rozmnażanie łatwe i dające duże przychówki.
- Hemigrammus pulcher (Ladiges 1938) – zwinnik nadobnyZamieszkuje wody górnej Amazonki. Długość ciała do 5 cm. Samiec ma intensywniejsze barwy od samicy, a poza tym jest nieco mniejszy i bardziej smukły. Pokarm żywy i suchy. Lubi wodę miękką i czystą, o temperaturze 23- 26°C. Rozmnażanie nastręcza wiele trudności. Akwarium tarliskowe powinno być idealnie czyste. Woda miękka (1,5-3°n) i lekko kwaśna (pH 6-6,5). Temperatura podwyższona o kilka stopni. Stosunek płci 2:1. Ilość złożonej ikry dochodzi do 600 sztuk. Narybek lęgnie się po 24 godzinach, a po 4 dniach pobiera pierwszy pokarm (wymoczki, roztarte żółtko).
- Hemigrammus rhodostomus (Ahl 1924) – zwinnik czerwonoustyDolna Amazonka. Długość ciała do 6 cm. Samica jest silniej zbudowana od samca. Żywy i suchy pokarm. Akwarium średniej wielkości. Woda miękka (3-6°n) i lekko kwaśna (pH 6,5-7). Temperatura 22-26 °C. Do tarła przeznaczamy 2 samce i jedną samicę. Twardość wody powinna wynosić 2,5°n, odczyn – pH 6,5. Młode lęgną się po 24 godzinach. Pokarm jak dla innych zwinników. Składa o wiele mniej ikry niż inne zwinniki.
- Hemigrammus unilineatus (Ellis 1911) – bystrzyk jednopręgiPółnocno-wschodnia część Ameryki Południowej wraz z Trinidadem. Przebywa w wolnych przestrzeniach rzek i strumieni, a nawet w strefie przybrzeżnej morza. Długość 4,5 cm. Samiec jest mniejszy od samicy. Pokarm żywy i suchy. Woda miękka, o odczynie neutralnym (pH 7). Temperatura 20-25°C, przy tarle 25-28°C. Stosunek płci 2,1. Łatwy do rozmnożenia.
- Hyphessobrycon bifasciatus (Ellis 1911) – bystrzyk dwupręgiZamieszkuje wody południowo-wschodniej Brazylii. Długość ciała do 6 cm. Samiec ładniej ubarwiony i ma większą płetwę odbytową. Żywy i suchy pokarm. Akwarium o ciemnym dnie wzmaga ubarwienie tej ryby. Woda miękka (6°n), o odczynie neutralnym (pH 7). Temperatura 23-26°C. Rozmnażanie nie nastręcza trudności. Stosunek płci 3 : 1.
- Hyphessobrycon callistus rosaceus (Durbin 1909) – bystrzyk różowyZachodnia Gujana. Długość do 4 cm. Pokarm żywy i suchy. Akwarium średniej wielkości, obficie obsadzone roślinami, z wolną przestrzenią do pływania. Woda: twardość 6°n, pH 6-6,5, temperatura 23-26°C.
- Hyphessobrycon callistus serpae (Durbin 1908) – bystrzyk z SerpaZamieszkuje Amazonkę w jej średnim biegu. Wielkość do 4,5 cm. Samica jest większa i ma zaokrągloną partię brzuszną. Wszystkożerny. Wymaga niewielkiego akwarium z bogatą roślinnością. Woda stara, miękka, o pH równym 7. Temperatura 23-26°C, przy tarle 27-28°C. Rozmnażanie nie jest łatwe. Zachodzi w wodzie miękkiej; lekko kwaśnej, wolnej od wymoczków. Stosunek płci 2 : 1. Po złożeniu ikry należy usunąć parę rodzicielską i przysłonić zbiornik papierem. Młode lęgną się po 24-48 godzinach i w dalszym ciągu powinny być przysłonięte przez okres 4 dni. Piątego dnia muszą otrzymać najdrobniejszy pokarm.
- Hyphessobrycon eos (Durbin 1909) – bystrzyk słonecznyZachodnia Gujana. Długość ciała 4,5 cm. Samiec jest żywiej ubarwiony, budowę ma bardziej smukłą od samicy. Wszystkożerny. Akwarium o ciemnym dnie i bogatej roślinności wzmaga ubarwienie ryby. Woda: 6°n, pH 7, temperatura 23-26°C. Rozmnażanie nie jest łatwe. Stosunek płci 3 :1. Tarło zachodzi w wodzie miękkiej (2,5°n), i lekko kwaśnej (pH 6,5). Temperaturę należy podnieść o kilka stopni. Wychów jak u innych gatunków bystrzyków.
- Hyphessobrycon flammeus (Myers 1924) – bystrzyk czerwonyWody okolic Rio de Janeiro. Długość 4,5 cm. Płetwy brzuszne i odbytowa u samicy są czerwone, bez czarnego obrzeżenia, jakie występuje u samca. Przyjmuje pokarm żywy i suchy. Hodowla nie sprawia kłopotów. Temperatura wody 23-26°C. Rozmnażanie łatwe, odbywa się nawet w średnio twardej wodzie. Stosunek płci 3,1. Samica składa 200-300 jaj.
- Hyphessobrycon gracilis (Reinhardt 1874) – bystrzyk gujańskiWystępuje w śródleśnych wodach Gujany Brytyjskiej i na obszarze dolnej Amazonki. Długość ciała 4,5 cm. Samica jest większa od samca, a pęcherz pław-ny ma cienki i silnie wygięty. Przyjmuje żywy i suchy pokarm. Woda: twardość 6°n, pH 7, temperatura 24°C, przy tarle 25°C. Stosunek płci 1 : 1.
- Hyphessobrycon griemi (Hoedcman 1957) – bystrzyk GriemaZamieszkuje wody Brazylii. Długość ciała 3 cm. Pokarm żywy i suchy. Woda miękka i lekko kwaśna. Temperatura 23-26°C. Rozmnażanie nie nastręcza trudności. Kilkulitrowy zbiornik napełniony wodą o twardości 2,5-6°n, pH 6,5-6,9.
- Hyphessobrycon herbertaxelrodi Gery 1961) – bystrzyk AxelrodaWystępuje w wodach Boliwii, Paragwaju i Brazylii. Długość ciała do 5 cm. Samiec jest mniejszy i smuklejszy od samicy. Żywy i suchy pokarm. Trzyma się dobrze w miękkiej, lekko kwaśnej wodzie, o temperaturze 22-24°C. Rozmnażanie nie jest łatwe. Do całkowicie szklanego akwarium dajemy mech wodny – (Fontinalis antipyretica), w którym składają bardzo chętnie ikrę. Woda miękka (3°n) i zakwaszona (pH 5,9). Przy 24°C wylęgają się już po 20 godzinach zupełnie przeźroczyste larwy i leżą na dnie. Na drugi dzień wiszą na szybach, a w piątym dniu rozpływają się w poszukiwaniu pokarmu, na który składają się wymoczki i larwy oczlików.
- Hyphessobrycon heterohabdus (Ulrey 1895) – bystrzyk trój pręgiWystępuje w dolnej Amazonce i Gujanie. Długość ciała 5,5 cm. Przeświecająca jama ciała jest zaokrąglona od tyłu u samicy, a u samca natomiast zaostrzona. Żywy i suchy pokarm. Woda o pH 7 i temperaturze 20-26°C. Rozmnażanie jest trudne. Wymaga wody miękkiej (4,5-5°n), lekko kwaśnej (pH 6,5) o temperaturze 26°C.
- Hyphessobrycon ornatus (Ahl 1934) – bystrzyk ozdobnyŻyje gromadnie w wąskich strumieniach wpadających do środkowego i górnego biegu rzek w Gujanie Holenderskiej. Długość ciała 4 cm. Samiec ma silniej wrośniętą i ku tyłowi skierowaną płetwę grzbietową. Jest też bardziej smukły od samicy. Żywy i suchy pokarm. Akwarium winno być obficie obsadzone roślinami i znajdować się w lekkim półcieniu. Twardość wody 6°n, pH 6-7, temperatura 23-26°C, w czasie tarła -28°C. Stosunek płci 2 : 1. Rozmnażanie trudne. Dostarczyć dużo roślin pływających dla stworzenia półcienia, Twardość wody równa 2,5-3°n, pH 6,2.
- Hyphessobrycon peruvianus (Ladiges 1938) – bystrzyk peruwiańskiWystepuje w wodach peruwiańskiej części Amazonki. Długość ciała do 4 cm. Samiec jest smuklejszy od samicy. Woda miękka, lekko kwaśna, o temperaturze 23-26°C. Pokarm żywy i suchy.
- Hyphessobrycon pulchripinnis (Ahl 1937) – bystrzyk pięknopłetwyBrazylia. Długość ciała do 5 cm. Samiec odznacza się obecnością na płetwie odbytowej szerokiego czarnego rąbka, u samicy nie występuje wcale, lub jest słabo zaznaczony. Pokarm żywy i suchy. Woda miękka i lekko kwaśna, o temperaturze 23-26°C, przy tarle do 28°C. Rozmnażanie trudne. Woda: 2,5- 3°n, pH 6,5 – 7.
- Hyphessobrycon scholzei (Ahl 1936) – bystrzyk czarnopręgiZamieszkuje wody środkowej części Ameryki Południowej. Długość ciała do 5 cm. Samica jest większa od samca. W hodowli nie sprawia trudności. Pokarm żywy i suchy. Woda miękka i lekko kwaśna. Temperatura 23-25°C.
- Metynnis anisurus (Ahl 1923) – płaskobok czarnobrzeżonyZamieszkuje Rio Tapajoz, południowy dopływ Amazonki. Długość ciała 12 cm. Pokarm głównie roślinny; w przypadku braku roślin wodnych należy podawać liście sałaty. Jako dodatek powinno się dawać żywy pokarm. Ryba stadna, wymaga dużego akwarium (100-150 cm długości). Lubi starą wodę. Temperatura 24-27°C. Gatunek daje się już rozmnażać w akwariach. Szczegóły podane są przy opisie M. roosevelti.
- Metynnis calichromus (Ahl 1923) – płaskobok ozdobnyRio Jamunda – północny dopływ środkowego odcinka Amazonki, w okolicy miasta Faro. Długość ciała do 15 cm. Ryba stadna. Główny pokarm stanowią rośliny, chociaż nie gardzi także żywą karmą zwierzęcą. Woda stara, miękka. Temperatura 24-26°C.
- Metynnis heinrothi (Ahl 1923) – płaskobok HeinrothaAmazonka. Długość do 10 cm. [39]
- Metynnis hypsauchen (Milller et Froschel 1845) – płaskobok tęgogłowyWody Gujany, Długość ciała do 14 cm. [43]
- Metynnis roosevelti (Eigenmann 1915) – płaskobok RooseveltaAmazonka. Ryba dorasta do 14 cm długości. Samiec ma mniej zaokrągloną linię brzucha. Ryba stadna, wymaga dużego zbiornika (100-150 cm długości). Podstawowym pokarmem są rośliny) w akwarium podawać główki sałaty). Poza tym każdy żywy pokarm, odpowiedniej wielkości. Nie znosi twardej, świeżej wody. Temperatura 24-27°C. Rozmnażanie trudne, ale możliwe do przeprowadzenia w akwarium. Woda: 13°n, pH 6,8, temperatura 26°C. Stosunek płci 1 : 1. Trą się w pęku zanurzonego wywłócznika. Ikra duża, o średnicy ponad 2 mm. Larwy wylęgają się po 4 dniach, a pływają w poszukiwaniu pokarmu po dalszych 5 dniach. Pierwszym pokarmem są przesiane larwy oczlika. Szybko rosną przy dobrym karmieniu.
- Metynnis schreitmuelleri (Ahl 1922) – płaskobok SchreitmuelleraAmazonka. Długość ciała do 15 cm. [43]
- Moenkhausia oligolepis (Giinther 1864) – błyszczyk wielkołuskiPochodzi z wód Amazonki i Gujany. Długość ciała do 12 cm. Do akwarium ogólnego nadają się tylko małe egzemplarze. Samiec ma ciało bardziej smukłe, a płetwy większe. Zjada pokarm. W akwarium pozostawić dużo wolnego miejsca do pływania. Woda: twardość 6°n, pH 6-8, temperatura 22-25°C przy tarle 25-28°C. Stosunek płci 1 : 1. Warunkiem powodzenia przy rozmnażaniu tych ryb jest dobranie odpowiedniej pary.
- Moenkhausia pittieri (Eigenmann 1920) – błyszczyk PittieraJezioro Valencia w Wenezueli. Długość ciała 6 cm. Samica jest słabiej ubarwiona i ma krótszą płetwę grzbietową. Żywy i suchy pokarm. Woda o temperaturze 20-25°C i pH 6-8. Przy tarle twardość 6°n, i pH 6-8, temperatura 24-26°C. Rozmnażanie łatwe. Stosunek płci 1 : 1. Narybek jest wrażliwy na zmiany temperatury.
- Moenkhausia sanstaefilomenae (Steindachner 1907) – błyszczyk parańskiParagwaj i Parana. Długość ciała do 7 cm. Rozpoznanie płci u młodych osobników jest trudne, natomiast dorosłe samice łatwo odróżnić po brzuchu nabrzmiałym od dojrzewającej ikry. Pielęgnacja, jak u poprzednio opisanych gatunków. Do rozmnażania wymaga wody miękkiej (1,5-3°n) i lekko kwaśnej (pH 6-6,9) o temperaturze 25°C.
- Megalamphodus megalopterus (Ei genmann 1915) – barwieniec czarnyBrazylia. Długość ciała do 4,5 cm. Samiec ciemniej ubarwiony. Pokarm żywy i suchy. Wymaga miękkiej wody, o pH 6 i temperaturze w granicach 23-25°C. Do rozmnażania używamy wody przepuszczonej przez filtr torfowy (pH 6,5), bardzo miękkiej (1,5-2,5°n) o temperaturze 25-26°C. Młode lęgną się po 30 godzinach, a po 5 dniach pływają.
- Megalamphodus sweglesi (Gery 1961) – barwieniec czerwonyGórna Amazonka, w okolicach miejscowości Leticia w Kolumbii. Długość ciała do 4,5 cm. [48]
- Nematobrycon palmeri (Eigenmann 1911) – cesarska tetraZamieszkuje wody Kolumbii. Dorosły samiec dorasta w dobrych warunkach do 8 cm długości, natomiast samica jest nieco mniejsza. Zjada żywy i suchy pokarm. Lubi wodę miękką i lekko kwaśną, o temperaturze 24-26°C. Woda przy rozmnażaniu: miękka 1-l,5°n, pH 6,6, temperatura 25-27°C.
- Paracheirodon innesi (Myers 1936) – neon InnesaZamieszkuje zacienione i bagniste wody górnego odcinka Amazonki. Długość ciała 4 cm. Samiec jest smuklejszy od samicy. Pokarmy żywy i suchy w odpowiednio dobranych rozmiarach. Akwarium nie powinno być zbytnio oświetlone. Lubi wodę miękką (2-4°n), lekko kwaśną (pH 6,5), o niezbyt wysokiej temperaturze (20-23°C). Rozmnażanie napotyka na duże trudności. Wyniki są uzależnione od szeregu czynników takich, jak urozmaicone i obfite odżywianie, samorzutny dobór par, idealnie czysta i wolna od wymoczków woda itp. Dobraną parę przenosimy wieczorem do zbiornika tarliskowego. Zwykle następnego dnia rano następuje tarło. Parę rodzicielską natychmiast usuwamy, a akwarium zaciemniamy papierem. Po 4 dniach narybek przyjmuje pierwszy pokarm.
- Pristella riddlei (Meek 1907) – prystelkaWystępuje w dopływach dolnego biegu Amazonki oraz w Gujanie i Wenezueli. Długość ciała około 4 cm. Żyje gromadnie. Samiec jest nieco delikatniej zbudowany, a czerwień na płetwie ogonowej ma żywszą niż samica. Pokarm żywy i suszony. Lubi dobrze zarośnięte, słoneczne akwarium, z miękką i lekko kwaśną wodą. Temperatura 21-24°C, przy tarle 28°C. Stosunek płci 2 :1. Akwarium tarliskowe ustawiamy w półcieniu. Woda: 2,5-4°n, pH 6,5. Młode lęgną się po 24 godzinach, a po dalszych 3-4 dniach pływają swobodnie w poszukiwaniu pokarmu. Rosną wolno.
- Pseudocorynopoma doriae (Perugia 1891) – płetwianka DoriiLa Plata, Południowa Brazylia. Długość ciała 9 cm. Samiec jest większy i ma bardziej rozwinięte płetwy od samicy. Zjada każdy pokarm. Lubi dużo światła i czystą wodę o pH 7-8 i temperaturze 18-22°C. Przy rozmnażaniu należy podwyższyć temperaturę do 23- 25°C. Trze się w roślinach. Daje duży przychówek.
- Roeboides guatemalensis (Giinther 1864) – szklarek gwatemalskiAmeryka Środkowa. Długość ciała do 10 cm. Dojrzała samica ma dobrze uwydatnioną partię brzuszną. Płetwa grzbietowa jest u niej zaokrąglona, natomiast u samca bardziej szpiczasta. Zjada żywy pokarm. Lubi akwarium duże z niezbyt gęstą roślinnością i słabo oświetlone. Woda średniej twardości (8- 12°n), jeżeli jest tylko dość czysta, to wystarcza również do przeprowadzenia tarła. Temperatura 23-25°C. Rozmnażanie łatwe.
- Thayeria boehlkei – hokejówka amazońskaAmazonka. Długość ciała do 7 cm. Płeć można odróżnić jedynie w czasie dojrzewania, gdy samica przyjmuje pełniejsze kształty. Pokarm żywy i suchy. Hoduje się dobrze w wodzie miękkiej i lekko kwaśnej. Temperatura 22-28°C. Woda do tarła: 3°n, pH 6,5; temperatura 28-30°C. Młode lęgną się już po 12 godzinach. Rozmnażanie nie jest łatwe, chociaż wydajność tych ryb jest bardzo duża, (do 1000 sztuk narybku). Gatunek ten występował dawniej pod nazwą T. obliąua.
- Thayeria santaemariae (Ladiges 1949) – hokejówka z Santa MariaBrazylia. W okolicach Santa Maria. Długość ciała do 5 cm. Samiec bardziej smukły od samicy. Pokarm żywy i suchy. Woda miękka i lekko kwaśna o temperaturze 22-28°C [55]
|