Neolamprologus brichardi (Trewavas & Poll, 1952)
Księżniczka z Burundi (Lirniczka)

Rząd >> Rodzina:
(Perciformes) – Okoniokształtne >> (Cichlidae) – Pielęgnicowate
Występowanie:
Środowisko północna część jeziora Tanganika
Wielkość:
Do 10cm (samice nieco mniejsze)
Synonimy:
* Lamprologus brichardi Poll, 1974
* Lamprologus elongatus Boulenger, 1898
* Lamprologus savoryi elongatus Trewavas & Poll, 1952
* Neolamprologus elongatus (Trewavas & Poll, 1952)
Cechy charakterystyczne:
Występuje w litoralu skalnym i żwirowatym na głębokości od 5 do 20 m. Spotykana w bardzo dużych grupach w przeciwieństwie do Neolamprologus pulcher. Płeć jest trudna do odróżnienia, choć samce są zwykle większe, posiadają wyściółkę tłuszczową na czole oraz dłuższe płetwy.
Ciało jest lekko bocznie spłaszczone, delikatnie wygrzbiecone. Podstawowa barwa ciała jest jasna, szaro – brązowa, od oka do krawędzi pokryw skrzelowych biegnie ukośnie ciemny pas. Powyżej na pokrywach skrzelowych widoczna jest owalna żółta plama. Brzegi płetw są białe.
Do lat 90 uważano że Neolamprologus brichardi i pulcher jest jednym taksonem. Jednak bracia Magnus i Mikael Karlsson po przeprowadzeniu badań i analiz doszli do wniosku że są to dwa oddzielne gatunki. Neolamprologus brichardi posiada na głowie dwa ciemne znaczenia układające się w kształt litery T, a u Neolamprologus pulcher są one do siebie równoległe. U Neolamprologus brichardi brak żółtej obwódki tęczówki oka, dodatkowo występują u niej niebieskawe znaczenia w postaci kropek i plamek na pokrywach skrzelowych.
Księżniczki są rybami agresywnymi i terytorialnymi. Tworzą one rodziny, składające się z pary rodziców (lub 1 samiec i 2 samice) i ich młodych, które po osiągnięciu dojrzałości mogą dobrać się w pary i rozmnażać. Fakt ten nie przeszkadza pierwotnej parze. Ciekawy jest fakt, iż starsze młode pomagają w wychowaniu młodszego pokolenia i cała rodzina wspólnie broni terytorium.
Ryby preferują pokarm żywy, jednak można przyzwyczaić je do pobierania prawie każdego rodzaju pokarmu. Nie należy podawać zbyt grubego pokarmu. Księżniczki niechętnie pobierają pokarm z dna i powierzchni wody, należy, więc postarać się o pokarm, który długo będzie utrzymywał się w toni wodnej. Najlepiej karmić ryby kilka razy dziennie małymi porcjami. Pokarm powinien być zarówno bogaty w elementy roślinne, jak i pochodzenia zwierzęcego. Księżniczki przepadają za oczlikami.

Wyróżnia się kilka podgatunków czy odmian barwnych:
– Neolamprologus brichardi „Fulwe Rocks” – nazwa tej odmiany pochodzi prawdopodobnie od miejsca Fulwe Rocks, gdzie została piewszy raz odłowiona przez poławiaczy African Diving

– Neolamprologus brichardi „Kasegera” – nazwa tej odmiany pochodzi od miejsca jej występowania, czyli okolice Kigomy, Tanzania

– Neolamprologus brichardi „Kiku” – odmiana ta występuje na niewielkim odcinku wybrzeża jeziora Tanganika w rejonie Kiku

– Neolamprologus brichardi „Rutunga” – przedstawiciele odmiany różnią się od podstawowego typu jasnymi żółtymi plamami na pokrywach skrzelowych. Występuje lokalnie na małej części wybrzeża w obszarze Rututnga, Burundi
– Neolamprologus cf. brichardi „Chaitika” – występuje lokalnie na małej części wybrzeża w obszarze Chaitika, Zambia. Odmiana pośrednia między gatunkami N. brichardi i N. splendens
– Neolamprologus cf. brichardi „Zaire Princess” – występuje lokalnie na małej części wybrzeża w obszarze Kapampa, Kongo. odmiana odłowiona przez poławiaczy African Diving w 2001r. Prawdopodobnie naturalna hybryda pomiędzy Neolamprologus brichardi oraz Neolamprologus gracilis. Białe końce nieparzystych płetw są bardzo wydłużone jak u Neolamprologus gracilis, natomiast czarny rysunek na skrzelach jak u Neolamprologus brichardi.
Warunki hodowlane:
Akwarium dla jednej pary (rodziny) powinno mieć minimum 80l, jeśli chcemy mieć kilka par (lub inne gatunki ryb) w akwarium należy przygotować zbiornik minimum 200l. Księżniczki dobrze się czują, gdy przy tylnej ścianie zbiornika ułożymy im spory stos kamieni, który będzie tworzył liczne groty i zakamarki (piaskowce, granity, kwarce, bazalty. Można użyć kilka sztuk marmuru – będzie on podnosił pH). Kamienie ustawia się bezpośrednio na dnie. Dobrym zabezpieczeniem jest położenie na dno cienkiego styropianu, tylną szybę też warto zabezpieczyć. Jako podłoże najlepiej użyć piasku, lub drobnego żwiru.
Jeśli będziemy trzymali księżniczki z innymi rybami (lub kilka par) należy liczyć się z możliwością masowego mordu innych ryb. Prąd wody nie powinien być zbyt duży, ani zbyt mały. Należy pamiętać o zapewnieniu dobrej filtracji i nie dopuścić do różnic temperatur w akwarium (np. w skalnych zakamarkach). W akwarium mogą rosnąć odporne rośliny, takie jak anubiasy, kryptokoryny, czy mikrozoria. Jeśli zdecydujemy się na upiększenie akwarium roślinami, musimy zadbać o zabezpieczenie ich przed wykopaniem (przygotowania do tarła).
Wskazana jest dobra filtracja biologiczna i częste podmiany wody. Optymalna temperatura to 26*C. Nie należy również stosować zbyt mocnego oświetlenia, co może spowodować nasilenie i tak dużej płochliwości.
W akwarium należy zachować standardowe warunki dla pielęgnic z Tanganiki. Temperatura 25-27 ° C, ph 7,8-8,5 (lepiej 8,0-8,5), całkowita twardość 10-20 °. Wskazana podmiana 10-20% wody tygodniowo.
Rozmnażanie:
Samiec broni terytorium, a samica opiekuje się ikrą i narybkiem. Ikra składana jest w skalnych grotach, na uprzednio oczyszczonej powierzchni. Przed złożeniem ikry rodzice kopią w podłożu dołek, do którego po wykluciu (około 5 dni) rodzice przenoszą narybek. Po około 7 dniach narybek zaczyna pływać, wtedy należy zacząć karmić narybek. Młode rosną dość powoli, ale są raczej odporne. Nie poleca się odławiania narybku w celu łatwiejszego wychowu, ponieważ nie będziemy mogli z powrotem wpuścić podrośniętych rybek do rodziców. Starsze młode nie zjadają młodszego rodzeństwa.
Narybek zaczynamy karmić około 7 dni po wylęgu (gdy zaczyna pływać). Podajemy pokarm odpowiednio drobny do wielkości ryb, narybek nie jest wybredny i można z powodzeniem odchować młode na każdym bogatym w witaminy pokarmie dla narybku. Dietę można urozmaicić oczlikami(cyklop).
Jeżeli mamy rodzinkę księżniczek, gdy młode dorastają do wieku rozrodczego i zaczynają szukać partnerów, należy „odświeżyć krew”, czyli dokupić kilka sztuk ryb podobnej wielkości, jak te, które szukają partnerów. Zabieg ten jest dość istotny, ponieważ, gdy nie będziemy wprowadzać osobników z poza rodziny, w wyniku krzyżowania się ryb blisko spokrewnionych mogą pojawić się problemy(różnego rodzaju mutacje i zniekształcenia ryb). Występowanie mutacji nie jest regułą, jednak jest to dość prawdopodobne.
Artykuły z czasopisma AKWARIUM: 3/00, 3/92, 4/88, 5-6/83,
   

W MOIM AKWARIUM
Ta pielęgnica żyje w jeziorze Tanganika. Osiąga długość maksymalnie 9cm. Jest ryba monogamiczną, żyjącą na wydzielonym przez siebie terytorium. W obronie swojego terytorium i wylęgu zdolna jest zabić każdego intruza. Do akwarium zakupiłem 3 lub 4 młode ryby. Po kilku miesiącach zaczęły się walki między rybami. Niestety pozostała mi tylko jedna ryba. Przebywając samodzielnie w akwarium złożyła ikrę w dołku przez siebie wykopanym. Zrobiła to przed lusterkiem pozostawionym przy akwarium. Wiedziałem wiec że mam samicę. 
Bardzo zdziwiło mnie to zachowanie tej pielęgnicy. Kupiłem wiec w sklepie 6 młodziutkich Księżniczek i wpuściłem do tej dorosłej samicy. Byłem bardzo zadowolony gdyż samica zajmowała się małymi jak swoimi. Radość jednak nie trwała długo, gdyż po pewnym czasie nie widząc dlaczego jest coraz mniej rybek, obserwując zachowanie ryb stwierdziłem że dorosła samica zabija pojedynczo małe rybki. Wykończyła wszystkie młode i tym samym sposobem trafiła do sklepu akwarystycznego, a ja zakończyłem hodowle tych pięknych rybek.
|