Żałobniczka, zwana też czarną tetrą, jest jedną z najbardziej popularnych i chętnie hodowanych ryb, nadających się do akwariów dekoracyjnych. Szczególnie wdzięcznie prezentuje się w zbiorniku pływający stadami narybek żałobniczki.
Żałobniczki należą do rodziny ryb kąsaczowatych – Characidae. Pochodzą z Ameryki Południowej; z Matto Grosso, Rio Paraguay i Rio Negro.
Omawiane ryby dorastają do 5,5-6,0 cm długości. Ciała ich są silnie bocznie spłaszczone. Grzbiet jest oliwkowozielony, brzuch białawy, połyskujący. Tylna część ciała oraz płetwy grzbietowa, tłuszczowa i odbytowa u osobników młodych czarne, zaś u starszych szaroczarne. Na przedniej części ciała trzy czarne pręgi, z których pierwsza przechodzi przez oko. Płetwy piersiowe, brzuszne i ogonowa przejrzyste. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony. Samce są nieco mniejsze i szczuplejsze. Znana jest również welonowa odmiana żałobniczki *).
Żałobniczki najlepiej czują się w akwariach o pojemności 50-80 l., w wodzie o twardości 8-10°n, pH około 7 i temperaturze 23-25°C.
Jako zbiornika tarliskowego najlepiej używać akwarium o pojemności 30 l. całkowicie szklanego, gdyż ikra jest bardzo wrażliwa na wszelkie zatrucia. Temperaturę wody należy podnieść do około 26-28°C. Na dno zbiornika należy wyłożyć kilkucentymetrową warstwę bardzo czystego żwirku. Można też umieścić w nim parę roślin, lecz w mojej hodowli ryby odbywały tarło i w akwarium pozbawionym roślin. Na ogół zaleca się zestawiać do tarła dwa samce i jedną samicę (2, 1) lecz ja dobre wyniki uzyskiwałem i wówczas gdy odkładałem jednego samca i jedną samicę.
Tarło następuje w kilka godzin po zestawieniu tarlaków, przeważnie we wczesnych godzinach rannych i ma dość burzliwy przebieg. Odbywa się w górnej warstwie toni wodnej. Samiec błyskawicznie podpływa do samicy i w momencie zetknięcia się ryb brzuszkami następuje wyrzucenie ikry. Za każdym razem samica składa od 8 do 12 ziarenek ikry, które rozrzucane są po całym akwarium. Tarło trwa kilka godzin. Po wyczerpaniu się zapasu ikry tarlaki odpoczywają w jednym z rogów akwarium i wtedy należy je odłowić.
W mojej hodowli tartaki nigdy nie zjadały złożonej ikry, w związku z czym uważam, że nie trzeba stosować rusztu ikrowego, jakkolwiek jego używanie zalecane jest przez wielu hodowców.
Przy odpowiedniej temperaturze i obfitym natlenianiu wody narybek wykluwa się po 24 godzinach, a po trzech dniach zaczyna samodzielnie pływać. Wtedy też należy przystąpić do karmienia. Młode rybki są bardzo żarłoczne dlatego pokarm podawać im trzeba kilka razy dziennie. Pierwszym pokarmem powinny być wymoczki, a gdy narybek nieco- podrośnie larwy oczlików, które są wyraźnie preferowane. Karmienie węgorkami jak mi się wydaje jest bezcelowe, gdyż rybki ich nie przyjmują (wypluwają). Można też podawać suche, spreparowane pokarmy, jak np. Mikrovit oraz sproszkowane mleko.
Narybek rośnie szybko lecz nierówno. Nie zauważyłem jednak wzajemnego pożerania się przez rodzeństwo (kanibalizm) co występuje m. in. u popularnych kardynałków (Tanichthys albonubes).
Odpowiednio i obficie karmieni rodzice po około dwóch tygodniach gotowi są do ponownego tarła, tak że przy dostępie do stosownej bazy pokarmowej żałobniczki można praktycznie rozmnażać przez cały rok.
Fotografie H. Kilka
_______________ *) Welonowa odmiana żałobniczki to forma mutacyjna. Została ona wyhodowano w roku 1964 przez Franciszka Kawalca z Bytomia. U tej odmiany żałobniczki płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa są wyraźnie wydłużone. Patrz: M. Celler, , St. Sitko – Tetra polska, „Akwarium”, s. 1(5):1967, s. 20-23.