NAZEWNICTWO RYB EGZOTYCZNYCH
Rodzina: Nandidae – wlelocierniowate
MAPA XVI
- Badis badis (Hamilton et Buchanan 1822) – badis błękitnopłetwyStojące wody Indii. Długość ciała 8 cm. Samiec jest intensywniej ubarwiony. Żywy pokarm. Temperatura 23-28°C. Akwarium obficie obsadzone roślinami, ale stojące w lekkim półcieniu. Zestawienie płci 1:1. Samica składa ikrę na kamieniu lub doniczce. Pozostawiamy tylko samca, który opiekuje się młodymi. Wychów przy pomocy drobnego, żywego pokarmu.
- Nandus nandus (Ham. et Buch. 1822) – nandus burmańskiNadbrzeżny obszar Indii, Burma. Długość ciała do 20 cm na swobodzie i 8 cm w akwariach. Samiec bardziej smukły od samicy. Żywy pokarm, małe rybki. Temperatura 26-30°C. Dodatek soli do wody.
- Nandus nebulosus – (Gray 1830) – nandus mniejszyPółwysep Malajski, wyspy Sundajskie. Długość ciała do 12 cm. [201]
- Polycentrus schomburgki (Miiller et Troschel 1849) – wielocierńPóŁnocno-wschodnia część Ameryki Południowej i Trynidad. Długość ciała do 8 cm. Samiec jest intensywniej zabarwiony. Pokarm żywy. Ryba drapieżna. Akwarium duże, bogato obsadzone roślinami a dno obfitujące w korzenie i kamienie. Ustawiamy je w półcieniu. Temperatura 24-28°C, przy tarle 28 do 30°C. Zestawienie płci 1 : 1. Samica składa do 500 sztuk ikry. Samiec opiekuje się ikrą, ale usuwamy go z chwilą wyklucia się narybku. Wychów młodych przy pomocy wymoczków i drobnych larw oczlików.
Rodzina: Cichlidae – pielęgnicowate
MAPA XVII
- Aequidens curviceps (Ahl 1924) – akara cętkowanaAmazonka i jej dopływy. Długość ciała 10 cm. Samiec jest intensywniej ubarwiony a płetwę grzbietową ma lekko szpiczastą. Żywy pokarm. Akwarium należy obsadzić silnymi roślinami w doniczkach przykrytych kamieniami. Wodę często wymieniać. Temperatura 23-25°C, w czasie tarła 26-28°C, pH 6-8. Zestawienie płci 1:1. Ikra jest składana na oczyszczonym kamieniu. Młode po wylęgnięciu są zabierane przez rodziców do gniazda wygrzebanego w piasku. Wychów narybku nie nastręcza trudności, o ile dostarczymy mu wystarczającej ilości larw oczlików lub innego żywego pokarmu.
- Aequidens latifrons (Steindachner 1878) – akara błękitnaPanama i Kolumbia. Długość ciała do 15 cm. [204]
- Aequidens maroni (Stendachner 1882) – akara z MaroniGujana. Długość ciała do 10 cm. Samiec ma wydłużone zakończenie płetw. [204] Rozmnażanie tego gatunku nie przebiega zbyt łatwo. Należy postarać się o dobraną parę.
- Aequidens portalegrensis (Hensel 1870) – akara z Porto AlegroBrazylia, Boliwia, Paragwaj. Długość ciała do 15 cm. Samiec silniej zabarwiony. [204] Temperatura 22-24°C, w czasie tarła 24-26°C.
- Aequidens pulchra (Gili 1858) – akara zielonaPółnocna Wenezuela, Trinidad. Długość do 17 cm. [204]
- Apistogramma agassizi (Steinda chner 1875) – pielęgniczka AgassizaDopływy Amazonki w jej środkowym biegu. Długość ciała samca 8 cm, samicy 6 cm. Płetwa ogonowa u samca jest zakończono szpiczaste Żywy pokarm. Miękka, niezbyt stara woda (2-6°n), lekko kwaśna (pH 6-6,8). Temperatura 23-25°C, w czasie tarła 25- 30°C. Zestawienie płci 1 : 1. Do tarła muszą być użyte dobrane pary. Ikra składana jest na oczyszczonym kamieniu lub doniczce. Opiekę nad młodymi przyjmuje samica. Trwa to zwykle 3 tygodnie. Wychów narybku przy pomocy drobnego, żywego pokarmu lub posiekanych doniczkowców. Gatunek ten jest wrażliwy na wszelkie domieszki chemiczne w wodzie.
- Apistogramma ornatipinnis (Ahl 1936) – pielęgniczka pięknopłetwaZachodnia Gujana. Długość ciała do 7 cm (samica nieco mniejsza). [209]
- Apistogramma ortmanni (Eigenmann 1912) – pielęgniczka OrtmannaZachodnia Gujana i środkowy obszar Amazonki. Długość ciała do 7 cm. [209] Gatunek ten wymaga wyższej temperatury, w granicach 26-28°C.
- Apistogramma pertense (Hasemann 1911) – pielęgniczka amazońskaAmazonka (między Manaus ą Santarem). Długość ciała do 5 cm, samice nieco mniejsze. [209] Gatunek ten wymaga o kilka stopni wyższej temperatury.
- Apistogramma pleurotaenia (Regan 1909) – pielęgniczka kratkowanaPołudniowa część La Plata, Rio Paragwaj, Amazonka. Długość ciała do 7,5 cm. [209]
- Apistogramma ramirezi (Myers et Harry 1948) – pielęgniczka RamirezaWenezuela. Długość ciała 5 cm. Płeć trudno oznaczyć. Żywy pokarm. Idealnie czysta woda, 12°n, pH 6-7,5. Temperatura 24-27°C, w czasie tarła 28 do 32°C. Pielęgnacja i rozmnażanie nastręczają dużo trudności. Ryby te często chorują.
- Apistogramma reitzigi (Ahl 1939) – pielęgniczka ReitzigaArgentyna. Długość ciała samca 6 cm, samicy 4 cm. Żywy pokarm. [209] Woda do 15°n, pH 7-7,5. Gatunek wrażliwy na domieszki chemiczne.
- Cichlasoma cyanoguttatum (Baird et Girard 1854) – pielęgnica perłowaPółnocny Meksyk, Teksas. Długość ciała na swobodzie do 30 cm, w akwariach 8-10 cm. Samica jest mniejsza i słabiej zabarwiona. Żywy pokarm. Ryby te nie lubią starej wody. Temperatura 14-22°C. Niszczą rośliny. [204]
- Cichlasoma facetum (Jenyns 1842) – pielęgnica chanchitoBrazylia, Urugwaj, Argentyna. Na swobodzie osiąga długość ciała do 30 cm, w akwariach 8-10 cm. Płeć trudna do oznaczenia. Żywy pokarm. Temperatura 20-23°C, w zimie 17°C. Zestawienie płci 1 : 1. Ikra jest składana na oczyszczonym kamieniu. Po wylęgnięciu się młodych, rodzice przenoszą je do gniazda wykopanego w piasku. Wychów żywym, drobnym pokarmem.
- Cichlasoma festivum (Heckel 1840) – pielęgnica skośnopręgaZachodnia Gujana, Amazonka, Rio Pląta. Długość ciała 15 cm. Pokładełko u samicy jest szerokie i tępo zakończone, natomiast u samca szpiczaste. Żywy pokarm. Duże akwarium, lekko ocienione. Temperatura 23-25°C, przy tarle 25-28°C. Zestawienie płci 1 :1. Rozmnażanie podobne jak u skalarów, lecz wyniki uzależnione są od właściwego dobrania się par. Ikra w ilości 200-400 sztuk składana jest na większych roślinach lub kamieniu. Młode lęgną się po 2 dniach, a pływają po 5-6 dniach. Wychów, jak przy, skalarach.
- Cichlasoma meeki (Brind 1819) – pielęgnica MeekaGwatemala i Jukatan. Długość ciała 10 cm. Samiec ma ostro zakończone płetwy. Żywy pokarm. Temperatura 23-25°C, przy tarle 24°C. Woda powinna być często odnawiana, pH 6-8. Zestawienie płci 1 :1. [204]
- Cichlasoma nigrofasciatum (Giinther 1869) – pielęgnica zebraAmeryka środkowa. Długość samca 11 cm, samicy 8 cm. [204] Gatunek ten nie lubi zbyt wysokiej temperatury.
- Cichlasoma severum (Heckel 1840) – pielęgnica plamookaAmazonka, północne tereny Ameryki Południowej. Długość ciała 20 cm. Samica jaśniej zabarwiona, ma płetwę grzbietową i odbytową nieco krótszą. Żywy pokarm. Temperatura 23-25°C, przy tarle 28-30°C. Rozmnażanie i wychów jak u wszystkich pielęgnic.
- Etroplus maculatus (Bloch 1795) – żółtaczekIndie i Cejlon – w wodach słodkich i słonawych. Długość ciała do 8 cm. Rozróżnienie płci jest trudne: wprawne oko odróżni słabsze ubarwienie samicy. Gatunek ten nie niszczy roślin. Należy się wystrzegać raptownej zmiany wody. Pożądany jest dodatek soli, w ilości 1-2 łyżeczek na 10 litrów wody. Temperatura nie może spaść poniżej 20°C. W czasie tarła 25-26°C. Ikra składana jest na kamieniu. Rodzice opiekują się ikrą, jednak po wykluciu się młodych trzeba je zabrać do innego naczynia i tam pielęgnować jak narybek skalarów. Żywy pokarm.
- Haplochromis multicolor (Hilgendorf 1903) – gębacz wielobarwnyNil i jego dopływy. Długość ciała 8 cm. Samiec jest intensywniej zabarwiony. Żywy pokarm. Temperatura 20-23°C, przy tarle 26°C. Zestawienie płci 1 : 1. Rozmnażanie łatwe, jeśli mamy dobraną parę. Samica znosi 30-100 ziaren ikry, którą przetrzymuje w gardzieli przez 12 dni, to znaczy do wylęgnięcia się młodych. Później jeszcze przez 5 dni narybek chroni się w paszczy matki w razie grożącego niebezpieczeństwa oraz w nocy. Żywy pokarm.
- Hemichromis bimaculatus (Gili 1862) * – akara czerwonaAfryka. Tereny od Nigru do Konga i Nilu. Długość ciała 10 cm. Płeć trudno odróżnić. Żywy pokarm. Temperatura 18-20°C, przy tarle 23-25°C. Pielęgnacja i rozmnażanie – jak przy innych pielęgnicach.
- Hemichromis fasciatus (Peters 1857) * – akara pięcioplamaŚrodkowa część Afryki1 Zachodniej. Długość ciała do 30 cm, w akwariach mniejsza. U samicy płetwa odbytowa jest zaokrąglona. Żywy pokarm. [224] Gatunek ten wymaga temperatury wyższej o kilka stopni.
- Nannacara anomala (Regan 1905) – akarka paskowanaZachodnia Gujana. Długość ciała do 8 cm. Samica jest mniejsza, słabiej zabarwiona. Bogato obsadzone akwarium, kilka kamieni i doniczek. Temperatura 24-25°C. Żywy pokarm. Ikra jest najczęściej składana na doniczce. Samica opiekuje się nią. Samca usuwamy. Młode lęgną się po 2-3 dniach, a następnie pozostają jeszcze w gnieździe piaskowym pod opieką matki przez dalszych 5 dni. Wychów młodych podobnie jak u przeźroczki indyjskiej.
- Pelmatochromis ansorgii (Boulenger 1901) * – barwniak AnsorgiegoAfryka. Od Libanu do Nigerii – także w wodach słonawych. Długość ciała do 10 cm. Samica jest nieco mniejsza, a płetwy grzbietową i odbytową ma lekko zaokrąglone. Żywy pokarm. Woda miękka (3-6°n), pH 7, temperatura 23-24°C, przy tarle 25-26°C. Pożądany jest dodatek soli kuchennej do wody (1-2 łyżeczek na 10 litrów). Zestawienie płci 1:1. Samica składa ikrę w doniczce. Rodzice opiekują się młodymi. Dawniej mylnie nazywany P. annectens lub P. arnoldi.
- Pelmatochromis guentheri (Sauvage 1882) * – barwniak GüntheraZachodnia Afryka. Długość ciała do 16 cm, samica nieco mniejsza. [227] U gatunku tego samiec i samica chronią narybek w pysku, podobnie jak gębacze.
- Pelmatochromis pulcher (Boulenger 1901) * – barwniak czerwonobrzuchyNiger. Długość ciała do 10 cm. Samica w okresie godowym ma piękną, czerwoną plamę na dolnej partii brzucha. [227] Gatunek ten jest mylnie u nas nazywany P. cameruniensis, P. kribensis, P. aurocephallus.
- Pelmatochromis subocellatus (Giinther 1871) * – barwniak kratkowanyZachodnia Afryka. Długość ciała do 10 cm. U samicy płetwy brzuszne są nieco krótsze. [227]
- Pelmatochromis taeniatus (Boulenger 1901) – barwniak szmaragdowyZachodnia Afryka (delta Nigru). Długość ciała samca do 9 cm, samicy dc 7 cm. [227]
- Pelmatochromis thomasi (Boulenger 1916) – barwniak ThomasaAfryka. Długość ciała 6-8 cm. Żywy pokarm. Woda 4-12°n, pH 6,5. Temperatura 25-26°C. Ikra jest składana na kamieniu. W drugim dniu następuje wylęg młodych, które przenoszone są przez rodziców do ziemnego gniazda. Wychów przy pomocy larw oczlików.
- Pterophyllum scalare (Lihtenstein 1823) – skalarAmazonka. Ciało długie do 15 cm i wysokie do 26 cm. Pewne określenie płci jest możliwe tylko w okresie godowym, kiedy to widoczne jest pokładełko – u samca szpiczaste, u samicy natomiast zaokrąglone. Żywy pokarm. Temperatura 24-28°C, przy tarle 30°C. Twardość wody do 10°n. Akwarium bogato obsadzone roślinami. Rozmnażanie uwarunkowane jest dobrze dobraną parą. Samica składa ikrę na liściu wykonanym z tworzywa sztucznego. Ikrę wraz z liściem przenosimy do oddzielnego akwarium, lekko przewietrzając wodę. Młode przyjmują drobny, żywy pokarm. Gatunek P. eimekei nie istnieje, gdyż uważany jest obecnie za karłowatą odmianę P. scalare. Odmiany hodowlane: czarną, dymna, welonowa zwykła, welonowa czarna, welonowa dymna.
- Symphysodon aeąutfasciata aeąuifasciata (Pellegrin 1903) – paletka zielonaBrazylia. [237]
- Symphysodon aequifasciata axelrodi (Schultz 1960) – paletka brązowaBrazylia. [237]
- Symphysodon aeąuifasciata haraldi (Schultz 1960) – paletka niebieska
Brazylia. [237]
- Symphysodon discus (Heckel 1840) – paletka dyskowiecDopływy Środkowej Amazonki. Długość ciała do 20 cm. Samicę łatwo odróżnić po dominującym żółtym odcieniu ubarwienia i mniej błyszczących bokach. Żywy i suchy pokarm trzymający się dna. Woda miękka (2-3°n) i lekko kwaśna (pH 6,5). Dorosłym egzemplarzom dodaje się do wody sól kuchenną w ilości 1 łyżeczki na 10 1. Bardzo duże znaczenie ma wymiana wody: co 3 tygodnie należy wymienić 1/4 zawartości zbiornika. Temperatura 26-30°C. Ikra jest składana na kamieniu lub dużej roślinie. Młode lęgną się po 50 godzinach. Para rodzicielska opiekuje się potomstwem. Po dalszych 60 godzinach narybek zaczyna pływać i chwyta się ciała rodziców, gdzie odżywia się wydzieliną wytwarzaną przez dorosłe ryby. Po kilku dniach narybek zjada już drobny, żywy pokarm.
- Tilapia macrocephala (Bleeker 1863) – tilapia wielkogłowaZachodnia Afryka, Złote Wybrzeże aż do Nigerii – w słodkich i słonawych wodach. Długość ciała do 17 cm. W ubarwieniu samicy przeważa kolor zielony. Żywy i roślinny pokarm. Akwarium obsadzone silnymi roślinami. Miałki piasek na dnie i kilka kamieni. Słońce (glony). Temperatura 23-27°C, przy tarle 26-28°C. Zestawienie płci 1 : 1. Ikrę składają do gniazda piaskowego, po czym samica bierze ją do pyska, gdzie następuje dalszy jej rozwój. Opieka nad młodymi trwa prawie miesiąc. Narybek karmimy żywym, drobnym pokarmem i miękkimi częściami roślin.
- Tilapia mossambica (Peters 1852) – tilapia mozambijskaWschodnia Afryka – w słodkich i słonawych wodach. Długość ciała do 36 cm na wolności, w akwariach o połowę mniejsza. [238]
- Tilapia natalensis (Weber 1897) – tilapia natalskaWschodnia Afryka – także w słonawych wodach. W naturze dorasta do 36 cm długości, natomiast w akwariach jest o połowę mniejsza. [238]
- Tilapia nilotica (Linne 1766) – tilapia nilowaSyria, Egipt, cała Afryka Wschodnia i Zachodnia (Kongo). W naturze osiąga długość do 50 cm natomiast w akwariach do 20 cm. Samica jest mniejsza i skromniej ubarwiona. [238]
Rodzina: Periophtalmidae – poskoczkowate
MAPA XVIII
- Periophthalmus chrysospilos (Blee ker 1853) – poskoczek indyjskiPółwysep Malajski, Indie, Sumatra, Jawa – w wodzie słonawej. Długość ciała 12 cm. Samica nie posiada wydłużonych pierwszych promieni płetwy grzbietowej. Żywy, duży pokarm: owady, dżdżownice. Ze względu na potrzeby tego gatunku, należy urządzić akwa-terrarium, tak, aby ryba mogła wychodzić z wody. Zbiornik dobrze nakryć. Temperatura 28-30°C. Konieczny dodatek soli do wody. Ikra składana jest do głębokiego gniazda (lochu) ziemnego. Samica opiekuje się potomstwem.
- Periophthalmus barbatus (Linne 1766) – poskoczek mułowyWschodnia Afryka, okolice Morza Czerwonego, Madagaskar, Azja, Wyspy Sunda, Australia – w słonawej wodzie. Długość ciała do 15 cm. Rozpoznanie płci nie jest łatwe. [242]
- Boleophthalmus boddarti (Pallas 1770) – poskoczek BoddaertaArchipelag Malajski, wschodnia i południowa część Azji – w słodkiej, słonawej i morskiej wodzie. Długość ciała do 13 cm. Gatunek ten nie wychodzi na ląd. [242]
- Boleophthalmus pectinirostris (Linne 1758) – poskoczek grzebykowyWschodnia i południowa część Azji, Sumatra. Długość ciała do 20 cm. [242]
|