Artykuł Piotra Dymka wyjaśnia działanie i uzmysławia nam ważność światła w życiu roślin. Przedstawia nam jednocześnie metody obliczania potrzebnej mocy światła (Watt) niezbędnej do uzyskania określonego jego natężenia w akwariach.
Tutaj chciałbym przedstawić, na przykładzie kilku pomiarów, jak wygląda to w praktyce. Warunki w jakich wykonano pomiary, posługując się luksomierzem ekologicznym tj. uczulonym na cały zakres promieniowania widzialnego w jednakowym stopniu, przedstawia tabela 1. Uzależnioną od tych warunków intensywność światła na różnych głębokościach ukazuje wykres. Zasadnicze uwagi, nasuwające się po przestudiowaniu tabeli i wykresu, dotyczą ważności i celowości zamontowania nad świetlówkami dobrze wykonanego lustra odblaskowego, poprawiającego w sposób zasadniczy oświetlenie akwarium (porównaj krzywe: b – 2 lampy bez lustra, C – 1 lampa z lustrem odblaskowym), oraz silnego obniżenia sprawności świetlnej świetlówek, wskutek ich zużywania się (krzywa 2, 3, 4) dochodząca tutaj do 60%. Jednocześnie widzimy, że w wodzie sprawność światła żarowego w stosunku do światła fluorescencyjnego jest 10 razy niższa (krzywa d, e).
Tabela 2 porównuje rzeczywistą intensywność światła na określonej głębokości w akwarium i teoretyczną – jaka powinna być a którą to wyliczono, korzystając z wzoru podanego w artykule P. Dymka. Rozbieżności są znaczne. Rzeczywiste natężenie światła (przy zastosowaniu nowych lamp) jest mniejsze od obliczonego w granicach 30-70% w przypadku lamp zaopatrzonych w lustra odblaskowe i 140-200% gdy lampy są bez luster odblaskowych. Różnice te, zależne poza tym od wielu innych czynników, powiększają się wraz ze zużywaniem się lamp. Tak więc o tyle procent należy zwiększyć moc stosowanych lamp w stosunku do mocy wyliczonej. Autor w swoich akwariach stosuje przelicznik 1,3 (tj. zwiększa moc o 30%) jednakże radzę stosować raczej większą jego wartość. Korzystając z przykładu, podanego przez autora, w którym wyliczona moc lamp wynosi 46,5 W należałoby, w przypadku lamp zaopatrzonych w lustra, zastosować przelicznik 1,7 co daje moc około 80 W. Tak więc można tu zastosować kombinację 4 świetlówek o mocy 20 W każda (obowiązkowo minimum 1 lampa Flora lub Lumofor) lub 3 świetlówki i 3 żarówki o mocy 40-60 W każda, co jest jak sądzę, rozwiązaniem gorszym. Należy pamiętać, iż jest to minimalna ilość światła dla prawidłowego wzrostu roślin.
Tak więc na podstawie informacji zawartych w niniejszym numerze „Akwarium” możemy z dość dużą dokładnością obliczyć potrzebną moc lamp, które zapewnią nam pożądaną intensywność światła w akwarium o czystej wodzie.
Aby móc to kontrolować w czasie, musielibyśmy znać tempo zużywania się lamp tj. po ilu godzinach pracy natężenie światła zmniejsza się o 10, 20. ..x%. Może ktoś posiada takie dane?
Tabela 1.
krzy
wa
liczba
świet
lówek
szt
stopień
zużycia
moc
W
typ
Odległość lustra
UWAGI
od
wody
cm
od
siebie
cm
a
b
c
d
e
1
2
1
2
4lampy żarowe
nowa
”
”
”
nowe
20
2×20
20
2×20
4×100
LF
LF
LF
LF
8
8
8
8
25
–
15
–
15
15
Pomiary wykonano w pomieszczeniu zaciemnionym w akwarium o wymiarach 50 cm dług., 30 cm szer., napełnionym przegotowaną i odstaną wodą wodociągową (wizualnie krystaliczną) Akwarium bez ryb i bez roślin, tylna ścianka ciemna, matowa. Krzywe c, d, e – lampy z lustrami odblaskowymi wykonanymi z folii aluminiowej (c, d) lub reflektorami pomalowanymi na biało (e).
1
2
3
4
5
2
3
3
3
6
duży
duży
średni
nowe
nowe
2×40
3×40
3×40
3×40
6×40
LF-F
LF
LF
LF
LF
30
26
26
26
22
30
18
18
18
9
Pomiary wykonano w pomieszczeniu niezaciemnionym; warunki jak w bardzo jasnym pokoju. Akwaria o 1 55 cm dług. i 70 cm szer., bogato obsadzone roślinami, bez ryb. Tylna i boczne ściany ciemne, matowe (lignit). Luksomierz mierzył tylko światło lamp i niewielką ilość rozproszonego światła dziennego. Pomiary w środkowej części akwarium w miejscach niezacienionych przez rosnące rośliny. Lampy z lustrami odbl. pomalowanymi na biało.
Tabela 2. Porównanie intensywności światła obliczonej i rzeczywistej
Intensywność oświetlenia
dla
krzywej
na
głębokości
cm
rzeczywista
(lx)
wyliczona wg
przekształconego
wzoru podanego
przez p. Dymka
E=M(24n)/F x (lx)