I JEGO WYSTĘPOWANIA W EUROPIE Pan Zbyszko Świetlik z Poznania zwrócił się do Redakcji z prośbą o wyjaśnienie zjawiska występowania w wodach europejskich tylko samic karasia srebrzystego, zapładnianych rzekomo przez samce innych gatunków ryb. Ponieważ sprawa wydała nam się bardzo interesująca, postanowiliśmy opublikować wypowiedź na ten temat przewodniczącego Klubu Miłośników Złotych Rybek przy ZG PZA mgr Adama Latuska. A oto ona: Wyjaśniając poruszoną kwestię należy przede wszystkim uściślić: początek licznym odmianom hodowlanym złotej rybki dał karaś srebrzysty chiński (Carassius auratus) z rodziny ryb karpiowatych (Cyprinidae). Podgatunkiem karasia srebrzystego chińskiego jest karaś srebrzysty japończyk (Carassius auratus gibelio). który właśnie występuje w środkowej i wschodniej Europie, w zlewisku Jeziora Aralskiego, na Syberii oraz w dorzeczu Amuru i nie ma niczego wspólnego ze złotymi rybkami. Karaś srebrzysty chiński, czyli protoplasta złotych rybek, różni się od karasia srebrzystego japończyka głównie tym, że ma większe łuski. Interesujący nas tutaj karaś srebrzysty, japończyk ma ciało lekko bocznie spłaszczone, wysokie, a ostatni twardy promień płetwy grzbietowej ząbkowany. Maksymalną wielkość osiąga na Dalekim Wschodzie – do 45 cm, a w Europie do – 35 cm, jednakże zazwyczaj spotyka się okazy drobniejsze. Wśród populacji europejskiej bardzo rzadko spotyka się samce, w związku z czym rozmnaża się ona wraz z karpiem lub karasiem (Carassius carassius) na drodze gynogenzy. Chodzi tu o zjawisko dzieworodności, które może występować u bardzo nielicznych gatunków (np. u niektórych molinezji i właśnie u karasia srebrzystego). Zjawisko to polega na tym, że do zapoczątkowania rozwoju jaj niezbędny jest wprawdzie udział samców, przy czym niekoniecznie tego samego gatunku, lecz ich sperma nie zapładnia ikry (jaja). Nie następuje tutaj połączenie jądra jaja z jądrem plemnika, a sperma innych samców pobudza tylko ikrę do rozwoju. Z ikry takiej wylęgają się zawsze samice. Dlatego też cała występująca w Europie populacja karasia srebrzystego (Ca. gibelio), o którego nam tu chodzi, reprezentowana jest tylko przez samice. Z tej przyczyny także nie odnotowuje się wypadków powstawania określonych mieszańców. Na marginesie warto może odnotować, że sprawa ta znalazła już swoje odzwierciedlenie na łamach „Akwarium” (por.: nr 6 (42):1977, s. 205). Adam Latusek |