Powszechnie lubiane i podziwiane złote rybki, czyli różne odmiany hodowlane karasi ozdobnych, znane są z tego iż niszczą niektóre znajdujące się w akwariach rośliny. Taki „wandalizm” złotych rybek w stosunku do roślin wynika jednak z biologii tego gatunku, Cały szereg roślin stanowi bowiem ich pożywienie. Pokarmu poszukują one również w podłożu, ryjąc w nim i grzebiąc, co często prowadzi do wyrywania całych roślin. Będąc długoletnim zamiłowanym akwarystą i wielkim miłośnikiem roślin wodnych pragnę się podzielić z Czytelnikami moim doświadczeniem w zakresie „współżycia” w akwarium roślin i złotych rybek. Cała sprawa, jak mi się wydaje, polega na odpowiednim doborze roślin i ukształtowaniu dna. Podłoże w akwarium z karasiami ozdobnymi stanowić powinien żwirek, o granulacji 2-5 mm. Poszczególne ziarna żwiru nie mogą mieć ostrych kantów, gdyż mogłyby stać się one przyczyną skaleczeń czy okaleczeń ryb (ubytki łusek, zniszczone teleskopowe oczy). Uwaga ta odnosi się również do innych materiałów umieszczonych w zbiorniku, jak na przykład kamienie czy kawałki lignitu. Warstwa żwiru nie powinna być zbyt cienka; najlepiej by zakrywała ona doniczki, w których sadzimy rośliny. Ponieważ złote rybki charakteryzują się naturalną skłonnością do grzebania w żwirze, co stanowi zagrożenie nawet dla najlepiej ukorzenionych roślin akwariowych, podłoże na dnie zbiornika należy odpowiednio ukształtować. Najlepszy układ stanowią tarasy, podnoszące się stopniowo od przedniej ku tylnej ścianie akwarium. Zważywszy, że złote rybki na ogół najefektowniej prezentują się na ciemnym tle, tylną szybę zbiornika proponuję zasłonić od wewnątrz efektownie dobranymi kawałkami lignitu lub zaciemnić od zewnątrz, przez zamalowanie czy zasłonięcie odpowiednio spreparowaną płytą styropianu. Tym sposobem uzyskuje się optyczny efekt głębi zbiornika.
Anubias kongijski- Anubias congensis
Fot. B. Ziarko
Tarasy denne w zbiorniku wykonać można z podłużnych kawałków lignitu, sklejonych przy pomocy kleju „Cenusil”, Powinny mieć one formę korytek wypełnionych i przykrytych żwirkiem. W tak przygotowanym podłożu osadzamy rośliny posadzone w doniczkach, o średnicy 8-10 cm. Należy je zgrupować tak by ryby miały dostatecznie dużo wolnej przestrzeni do pływania. Przy doborze roślin do akwarium z karasiami ozdobnymi kierować się można upodobaniami estetycznymi i ich aktualnym wyborem w handlu. Trzeba przy tym mieć na uwadze fakt, iż nie wszystkie gatunki roślin odpowiadają złotym rybkom,a więc nie każdy hydrofit jest przez nie zjadany. Wprawdzie karasie ozdobne należą do ryb wszystkożernych, to jednak dorosłe często preferują pokarm roślinny. Pożywienie ich stanowić mogą jednak tylko tzw. rośliny miękkie, zaś twarde w zasadzie nie wchodzą w skład ich menu. Rośliną nie przypadającą do gustu złotym rybkom, którą zalecić mogę do posadzenia w zbiorniku z karasiami ozdobnymi jest Sagittaria graminea (rodzaj Alismataceae) i jej różne odmiany: S.graminea var.graminea, S.graminea var.platyphylla, S.graminea var.teres i S.graminea var.weaterbiana. Z wymienionymi pięknie kontrastują różne gatunki z rodzaju Anubias (rodzina Araceae) jak: Anubias congensis, A.nana, A,ovata, A.afzelli, A.barteri i inne, o ile tylko można je zdobyć, co nie jest u nas proste. Wprawdzie należą one do roślin błotnych, ale dobrze znoszą całkowite zanurzenie w wodzie, chociaż rosną wtedy bardzo powoli nie tworząc młodych roślin. Ich rozmnażanie możliwe jest jedynie przez podział.
Anubias niski – Anubias nana
Fot. B. Ziarko
Odpowiedni do akwarium z karasiami ozdobnymi jest też tatarak japoński – Acorus gramineus (rodzina Aracea), a także A.gramlneus f.decoratus i A.gramineus var.pusillus. Mogą też być brane pod uwagę rośliny z rodzaju Blyxa (rodzina Hydrocharitaceae); najstosowniejsze z nich są Blyxa aubertii, B, echinosperma i B.japonica. W doniczkach posadzić również można Ophiophogon japonicus oraz Spatiphyllum wallisii. Wprawdzie rośliny te nie należą do hydrofitów, ale wytrzymują parę miesięcy zanurzenia w wodzie. Ich piękno kwalifikuje je do szczególnego polecenia, choć uzyskać te rośliny nie jest łatwo. Bardzo efektowny kontrast z wyżej wymienionymi stanowią rośliny z gatunku Samolus valerandii (rodzina Primulaceae), które także nie są roślinami wodnymi. W stanie pełnego zanurzenia w wodzie wytwarzają jasnozielone rozetkowate liście i zupełnie nie przypominają form błotnej czy lądowej. Do „zatykania dziur” przy lignitowej dekoracji zbiornika bardzo przydatny jest mech jawajski – Vesicularia dubyana (rodzina Hypnaceae) oraz paproć wodna z gatunku Microsorium pteropus (rodzina Polypodiaceae). Warto tu jeszcze wymienić bardzo trudne do zdobycia Crinum natans i C.thaianum (rodzina Amaryllidaceae).
Anubias afzelli
Fot. B. Ziarko
Dobre „towarzystwo” dla złotych rybek stanowią także różne gatunki żabienic (rodzina Alismataceae) posiadające stosunkowo twarde blaszki liściowe, jak Echinodorus horemannii, E.horizontalis, E.longistyllis, E.muricatus, E.quadricostatus, E.tenellus i inne.