Oczyszczanie wody w akwarium o pojemności powyżej 100 lI, zasiedlonym zwłaszcza przez, duże kopiące w dnie pielęgnice, sprawia nieraz wiele kłopotu. Przyczyną tego jest mała wydajność produkowanych obecnie i ogólnie dostępnych filtrów wewnętrznych.
W tej sytuacji postanowiłem podzielić się z kolegami akwarystami projektem filtra wewnętrznego, skonstruowanego na zasadzie turbiny odśrodkowej. Zbudowany przeze mnie filtr, owoc wielu prób i doświadczeń, spisuje się znakomicie. Jego wykonanie nie powinno sprawić większego kłopotu i jest możliwe do zrealizowania w warunkach domowych. Podane rozwiązanie jest oczywiście tylko modelowe, a każdy akwarysta może je dostosować do własnych potrzeb i posiadanych części. Pragnę jedynie zwrócić uwagę na dokładne wyregulowanie położenia osi silnika i turbiny, gdyż nieosiowe położenie tych elementów może zakłócić lub wręcz uniemożliwić ich pracę.
Do montażu przystępujemy po przygotowaniu wszystkich materiałów. Filtr składa się z następujących części:
Silnik
Podstawa silnika
Śruby mocujące
Sprężyny regulacyjne
Obudowa silnika
Listwy-prowadnice
Gniazdo silnika
Bolec oporowy
Wał turbiny
Wirnik
Łożyska ślizgowe
Korpus turbiny
Dysza
Kopułka uszczelniająca
Podstawa turbiny
Rura ssawna
Obudowa turbiny
Gniazdo filtra
Filtr
Odbojnica
Ad 1. W swoim prototypie zastosowałem asynchroniczny silnik elektryczny, o napięciu 220 V, od wentylatora „Zefir”, z podłączonym do niego kablem z wyłącznikiem.
Ad 2. Podstawę silnika wykonujemy z plexi, lub innego tworzywa sztucznego, o grubości 4 mm; rozsław otworów i wymiary wg rysunku.
Ad 3. Śruby mocujące (4 sztuki) wykonujemy z pręta ø 3 mm, nagwintowanego obustronnie, wymiary wg rysunku.
Ad 4. Sprężyny stalowe (4 sztuki) wykonane z drutu ø 1 mm, o średnicy wewnętrznej od 4-6 mm i długości 80 mm.
Ad 5. Obudowę silnika sklejamy z plexi grubości 4 mm, lub innego tworzywa sztucznego i dopasowujemy do rozstawu listew-prowadnic; na górnej części nawiercamy otwory wentylacyjne ø 5 mm.
Ad 6. Listwy-prowadnice wykonujemy z pasków plexi, szerokości 10 mm i grubości 4 mm.
Ad 7. Na oś wirnika nabijamy tuleję z rurki metalowej ø 0 5 mm, długości około 30 mm i formujemy jak na rysunku. Służy ona jako gniazdo wpustowe dla wału turbiny (po dopasowaniu zalutowujemy).
Ad 8. Bolec oporowy służy do zmiany kąta pionowego wylotu strumienia wody; można go wykonać z drutu aluminiowego ø 5 mm, długości około 30 mm, bądź zastosować przetyczkę z tworzywa sztucznego, Stanowi on jednocześnie ogranicznik utrzymujący silnik turbiny w położeniu nadwodnym. Regulacja kąta odbywa się poprzez wkładanie bolca w odpowiednie otwory podstawy silnika, zaznaczone na rysunku nr 2.
Ad 9. Wał turbiny wykonujemy z drutu stalowego ø 2 mm (odpowiednia będzie też szprycha rowerowa); na jego końcu formujemy wpust, w kształcie łopatki, do gniazda silnika.
Ad 10. W projekcie wykorzystałem wirnik od suszarki do włosów, do którego dostosowałem wymiary korpusu i kopułkę; można go też wykonać we własnym zakresie, wycinając łopatki z tworzywa sztucznego i doklejając je promieniście do wału.
Ad 11. Zdobycie łożysk ślizgowych, o średnicy wewnętrznej ø 2,1 mm, sprawi na pewno dużo kłopotu dlatego chciałbym zaproponować inne rozwiązanie. Wystarczy rozebrać przepalony silnik firmy Hitachi odkręcając denko i odpiłowując górę korpusu (używane one są do napędu magneto fonów kasetowych bądź suszarek do włosów, można je dostać w punktach napraw).
Ad 12. Korpus turbiny wykonujemy z plastikowego pudełka, o średnicy wewnętrznej 50 mm i wysokości 22 mm.
Ad 13. Plastikowe opakowanie po termometrze lub tabletkach po obcięciu i dopasowaniu do ścianki korpusu będzie dyszą naszej turbiny; długość około 2 cm.
Ad 14. Kopułkę uszczelniającą możemy wykonać z połowy tz. „kuli wodnej” o średnicy 20 mm; stosujemy ją ze względu na kształt łopatek wirnika jako uszczelkę i przedłużenie rury ssawnej.
Ad 15. Podstawa turbiny jest wykonana z plexi, grubości 4 mm; wycinamy w niej otwór na łożysko (z denka silniczka Hitachi).
Ad 16. Rurę ssawną sporządzamy z opakowania po tabletkach odcinając zeń denko.
Ad 17. Obudowę turbiny kleimy z plexi, grubości 4 mm, klejem wodoodpornym, np. „Epidian 5”.
Ad 18. Gniazdo filtra to nakrętka pudełka od kawy „Inka” z wyciętym otworem na rurę ssawną.
Ad 19. Filtr sporządzamy z pojemnika po kawie „Inka”, w którym wycinamy nożem szczelinę. Na warstwy filtrujące proponuję wykorzystać gąbkę lub wkłady perlonowe.
Ad 20. Odbojnica wykonana jest z plastikowej rurki, ø 10 mm i długości 20 mm, z wklejonym korkiem gumowym.
Kolejność montażu
Na osi wirnika umieszczamy gniazdo silnika, następnie do płytki podstawy mocujemy śruby mocujące, na które nakładamy sprężyny regulacyjne i dokręcamy silnik, naklejamy listwy-prowadnice i dopasowujemy obudowę silnika.
Formujemy wał i wklejamy do wirnika. Do korpusu turbiny przyklejamy łożysko i dyszę. Trasujemy podstawę turbiny, wklejamy łożysko i kopułkę. Po dokładnym wyschnięciu nawiercamy otwory w kopułce i podstawie, dopasowujemy łopatki do korpusu i przyklejamy podstawę, następnie montujemy obudowę turbiny; przed przyklejeniem całości do podstawy silnika, wpuszczamy wpust wału turbiny do gniazda silnika. Do podstawy turbiny doklejamy gniazdo filtra i rurę ssawną, następnie mocujemy odbojnicę i dokręcamy filtr. Dokręcając nakrętki na śrubach mocujących silnik dokładnie centrujemy osie turbiny i silnika, po wyregulowaniu zalutowujemy gniazdo silnika i przeprowadzamy próbę.