Gromada Crustacea – skorupiaki Rząd Mysidacea – lasonogi
Zarówno garnela jak i wymieniony gatunek lasonoga stanowią charakterystyczny element przybrzeżnej fauny słonawych wód Bałtyku.
Występowanie i biologia garneli.
Crangon crangon jest mieszkańcem piaszczystego oraz częściowo mulistego dna. Szczególnie licznie występuje w pobliżu brzegu w okresie od połowy maja do końca października. Wiąże się to z aktywnością rozrodczą tego skorupiaka. Rozród garnęli odbywa się w pasie wód o głębokości od 1 do 10 metrów. Samice po uprzednim akcie kopulacji składają jaja, które są noszone w postaci gron pomiędzy odnóżami pławnymi aż do wylęgu larw. Larwy prowadzą planktonowy tryb życia by po pięciu wylinkach przeobrazić się w osobniki przypominające wyglądem dorosłe egzemplarze i podobnie jak one żerując już na dnie morza. W miarę obniżania się temperatury środowiska wodnego garnele migrują w głębsze partie morza. Odbywa się ten proces, jak już wcześniej wspomniano, od końca października. W następnym roku ponownie od połowy maja zwiększa się ilość garnęli w obszarze płytkowodnym. Maksymalne rozmiary Crangon crangon w polskiej strefie brzegowej wynoszą: dla samic ok. 55 mm, dla samców 45 mm. Przeważającą większość stanowią jednak osobniki o wymiarach mieszczących się w przedziale 21-40 mm.
Garnela pospolita
Garnela jest zwierzęciem drapieżnym, wszystkożernym. Odżywia się, innymi skorupiakami, wieloszczetami, a także drobnymi małżami, ślimakami i rybami. Garnele polują na inne zwierzęta głównie w porze nocnej, natomiast dzień spędzają częściowo zagrzebane w podłożu.
Występowanie i biologia lasonoga pospolitego.
Jest to drobny skorupiak planktonowy, którego maksymalna długość wynosi 17 mm. Spotykany jest w dużych ławicach, które przemieszczają się w zależności od warunków klimatycznych i pokarmowych. Jest niezwykle pospolitym mieszkańcem strefy przybrzeżnej Bałtyku, występującym również w przyległych zalewach i jeziorach słonawowodnych. W okresie letnim masowo występuje (często w wielomilionowych stadach) wzdłuż falochronów lub zarośli trzcin. Na zimę przemieszcza się w nieco głębsze miejsca. W ciągu roku występują dwie generacje; zimująca, która rozradza się późną wiosną i wymiera lałem oraz letnia rozmnażająca się w ciągu lata i jesieni, częściowo zimująca
Lasonóg
Sposoby połowu.
Garnele jako mieszkańca dna morskiego można poławiać za pomocą niewielkiej drągi ciągniętej po dnie lub kaszorka. Przy czym ten ostatni sposób jest znacznie mniej wydajny ze względu na znaczną szybkość z jaką potrafią się poruszać spłoszone garnele. Dlatego też, gdy prowadzimy połowy ręcznie, za pomocą drągi, należy w miarę szybko ciągnąć narzędzie po dnie.
Lasonogi możemy poławiać w pobliżu drewnianych pomostów zwykłym kaszorkiem podobnym do łych jakimi łowi się rozwielitki.
Metody przechowywania.
W przypadku mieszkańców miejscowości nadmorskich można przechowywać wyżej wymienione gatunki skorupiaków w słanie żywym. W tym celu wystarczy przygotować duże szklane naczynie, napełnić je wodą bałtycką i umieścić w chłodnym miejscu np. na werandzie, w piwnicy itp. W przypadku dysponowania większą ilością złowionych zwierząt należy podłączyć pompę powietrzną. Trzeba uwzględnić również fakt, że skorupiaki te lepiej się przechowują w niskich temperaturach, z tego też względu korzystniejszy jest połów w okresie zimowym – w przypadku gdy zależy nam na przewiezieniu zwierząt na dalszą odległość. Można wówczas umieścić skorupiaki w termosach i w ten sposób je transportować. W niższej temperaturze funkcje życiowe tych zwierząt *) są zwolnione, mają mniejsze zapotrzebowanie tlenowe, pokarmowe i dlatego łatwiej znoszą transport.
Karmienie hodowanych zwierząt nie powinno nastręczać kłopotów. Garnelę możemy karmić kawałkami mięsa rybiego, rozkruszonymi ślimakami lub też, gdy przetrzymujemy je razem z Neomysis infeger, wówczas wystarczy nie wyciągać (oczywiście w przypadku niewielkich ilości śnieć), martwych lasonogów. Posłużą one za pokarm tym drapieżnym skorupiakom. Same lasonogi można karmić pokarmem dla narybku tzw. Mikro-Vitem. W przypadku braku możliwości prowadzenia żywej hodowli tych zwierząt możemy je po wyłowieniu podzielić na porcje i zamrozić. Po rozmrożeniu można je podawać rybom.
Wykorzystanie.
Oba gatunki skorupiaków można polecić przede wszystkim hodowcom dużych gatunków ryb, głównie miłośnikom pielęgnic. Dorosłym osobnikom takich gatunków ryb jak, Astronotus ocellatus, Cichlasoma severum, C. fesfivum, C. biocellatum, dużym gębaczom i pyszczakom można podawać małe garnelę w całości, natomiast duże egzemplarze należy posiekać. Początkowo ryby pobierają niechętnie skorupiaki ze względu na ich twardy pancerzyk chitynowy, jednak z czasem można je przyzwyczaić do tego pokarmu. Natomiast dla drobnych ryb przygotowujemy pożywienie w następujący sposób: odcinamy skorupiakowi odwłok, a następnie wyciskamy z niego białe delikatne mięso. W zależności od potrzeb siekamy je na odpowiednie kawałki i w takiej postaci podajemy rybom.
Z lasonogami sprawa jest prostsza, z tego względu, że nie posiadają one twardego pancerzyka, są znacznie mniejsze i łatwiej się ryby przyzwyczajają do tego pokarmu. W przypadku drobnych ryb również i te skorupiaki siekamy na drobne kawałki, i tak podajemy hodowanym rybom.
Zalety omawianego pokarmu.
Mięso skorupiaków stanowi pełnowartościowy surowiec o kompletnym zestawie aminokwasów. Pod względem składu biochemicznego jest zbliżone do mięsa chudych ryb morskich.
Oprócz istotnych wartości kalorycznych pokarm ten ma jedną podstawową zaletę. Jest doskonałym tzw. pokarmem balastowym. Wiele sekcji śniętych ryb przetrzymywanych w sztucznych warunkach wykazywało nadmierne otłuszczenie narządów wewnętrznych jako przyczyny skrócenia
życia hodowanych zwierząt. Liczne obstrukcje i stany zapalne przewodu pokarmowego również stają się powodem śnieć przetrzymywanych ryb. Aby ustrzec się przed tego typu dolegliwościami zaleca się podawanie tzw. pokarmu balastowego. Do tego celu doskonale nadają się skorupiaki, których chitynowe pancerzyki nie ulegają strawieniu. Twarda konsystencja pancerzyków pobudza jelita do wzmożonej aktywności (perystaltyki) przez co karma zalegająca w przewodzie pokarmowym jest lepiej i szybciej trawiona. Dlatego też skorupiaki są niezwykle istotnym komponentem pokarmowym który należy uwzględnić w diecie podawanej rybom.
Rys. M. Kosterska
______________ *) Są to organizmy zmiennocieplne, których aktywność wzrasta wraz ze wzrostem temperatury środowiska.