|
Lagenandra ovta 2,3 Cryptocoryne ciliata Rys. Aleksy Moj |
Opis: Jest to roślina typowo błotna mogąca rosnąć przez długi okres pod wodą. Ma liście z góry jasnozielone, z dołu jaśniejsze. Liście nadwodne które nie różnią się od liści podwodnych są lekko mięsiste, skórzaste, kształtu podłużnie lancowatego, wienelatek blaszki liściowej jest zaostrzony, podstawa zaokrąglona, czasem sercowata lub zbiegająca, szczególnie u roślin rosnących pod wodą. Nerw środkowy liścia jest wyraźny, od niego odchodzi na boki 6-10 nerwów bocznych. Brzegi liścia są lekko pofałdowane. Ciemnozielone ogonki liściowe (grube nawet do 7 mm) wyrastają na skróconym pędzie rosnącym w formie kłącza do 2 cm grubości. Liście dorastają do ponad 60 cm długości i 10 cm szerokości. W uprawie podwodnej nie osiągają takich rozmiarów. Ogonek liściowy zajmuje zwykle połowę długości liścia. Roślina wytwarza grube kłącza, rozłogi i duży system korzeniowy. Pochwa kwiatu (spatka) dorasta do 30 cm. Rozszerzona część spathy (języczek) jest koloru czerwonego, czasem z fioletowym podbarwieniem, gardziel żółta. Brzegi języczka ozdabiają grubawe frędzlowate wyrostki (łac. cilium = rzęska) nieregularnie powykręcane. Owoc wielkości wiśni odpada od rośliny i pływa w wodzie, gdzie dojrzewa. Częściowo skiełkowane nasiona po pęknięciu owocu wypływają na powierzchnię wody, gdzie dalej się rozwijają, a następnie opadają na dno, wyrastając w normalną roślinę.
|
Kwiat Cryptocoryne moehlmani
Fot. R. Kamiński |
|
Kwiat Cryptocoryne petchi
Fot. B. Ziarko |
Uprawa – rozmnażanie: C. ciliata wymaga żyznego podłoża o gruboci (miąższoci) co najmniej 15 cm. Akwarium winno być wysokie. Woda miękka o odczynie pH 6,5-7,5, temperaturze 20 do 30°C. Ta światłolubna roślina szczególnie nadaje się do paludariów, a także do błotnistych terrariów. W akwarium o korzystnych warunkach liście dorastają do 40 cm. W stosunku do innych zwartek należy stwierdzić, że kształt (liści jest raczej niezmienny. Sadzić należy ją głęboko w żwir najlepiej pojedynczo, w pewnej odległości od innych roślin. Nie może być ocieniona przez rośliny pływające. Sadząc ją w grupie należy zachować odstępy do 10 cm od każdej rośliny.
|
Kwiat Cryptocoryne pontederiifolia
Fot. F. P. Mullenholdz |
Sadzone zbyt blisko siebie nadmiernie wyrastają; liście konkurują o światło. Na wzrost korzystnie wpływa temperatura podłoża podobna do temperatury wody. Wymagania świetlne ma stosunkowo duże.
Na ogół C. ciliata jest rośliną wytrzymałą i zdolną przystosować się do różnych warunków panujących w uprawie akwariowej. W warunkach niekorzystnych wstrzymuje wzrost.
Rozmnaża się przez rozłogi , wyrastające w kątach liści a także z nasion, o czym wspomniano uprzednio. C. ciliata może być z powodzeniem uprawiana w wodzie słonawej. Wysadzona w żyznym podłożu rośnie bujnie. Liście mogą wyrastać ponad wodę. Są na tyle sztywne i mięsiste, że mogą podnieć szybę którą jest nakryte akwarium. Jeżeli szyba, względnie nakrycie akwarium nie da się podnieść, liście zaginają się.
|
Kwiat Cryptocoryne ciliata
Fot. F. Mohlmaun |
Różne: C. ciliata jako młoda roślina bywa często mylona z Lagenandra ovata.
Różnice ukazuje rysunek sporządzony wg H. C. D. De Wit’a.
Dawniej wyróżniano dwie odmiany, tj. C. ciliata var ciliata i C. ciliafa var latifolia o blaszkach liściowych szerszych, przybierających kształt niemal jajowaty lub sercowaty, mająca skrócone rozłogi, przypominające boczne pędy, które po pewnym czasie oddzielają się od rośliny macierzystej i ukorzeniają w gruncie. Ostatnie badania wskazują jednak, że jest to poliploidalna forma tego gatunku.
Dane historyczne dotyczące odkrycia C. ciliata: Gatunek ten w 1819 roku odkrył Raxeburgh i nazwał go Astbrasinia ciliata, a w 1832 Schott przeniósł tę roślinę do rodzaju Cryptocoryne. Ponieważ w międzyczasie opisano ten gatunek pod innymi nazwami tj. C. elafa i C. drymorrhiza, Schott niejako zmuszony opisał ten gatunek pod pierwotną nazwą C. ciliata co uczynił w 1857 r.
Literatura:
Mühlberg H. – Das Grosse Buch der Wasserpflanzen. Edition Leipzig, 1980
Mühlberg H. – Cryptocoryne ciliata (Retz). Fischer ex Wydler Gewimperte Wassekelch. Aquarien Terrarien 1975 str. 398
Paffrath K. Blicklang im Aquarium IV. DATZ 1976 str. 272-374
Riehl R. i Baensch H. A. – Aquarien Atlas. Mergus Verlag fur Natur- und Heimtierkunde Hans A. Baensch Melle W. Germany, 1982
Skrzyński H. – Zwartka (kryptokoryna) orzęsiona. Akwarium 1976 str. 127
Sterba G. – Aquarienkunde. Urania Verlag Leipzig Jena Berlin tom. 2, 1983
Vogt D. – Brackwasser – Schön, aber schwierig. DATZ 1981 str. 184
Wendt A. – Die Aquarienpflanzen in Wort und Bild. Alfred Kernen Verlag Stuttgart str. 195/96
De Wit H. C. D. – Aquarienpflanzen. Verlag Eugen Ulmer Stutłgart, 1966
Zukal R. i Rataj K. – Ryby i roliny akwariowe PWRiL: Warszawa 1973
Recenzował: dr Ryszard Kamiński