AKWARIUM NR 112-2

 Hodowlę kirysków pstrych rozpocząłem od nabycia dwóch młodych osobników. Kiryski szybko zadomowiły się w akwarium. Okazało się, że chociaż są rybami dennymi łatwo przyzwyczajają się do pobierania suchych pokarmów z powierzchni wody. Karmione żywymi i suszonymi rozwielitkami oraz pokarmami suchymi szybko rosły i już po roku mogłem stwierdzić, że jestem właścicielem samca i samicy. Dymorfizm płciowy u kirysków pstrych zaznacza się tym, że samiec jest mniejszy od samicy i ma wyraźnie wydłużone płetwy brzuszne i grzbietową. Wiedziałem, że kiryski są (jak na ryby akwariowe) dość długowieczne, toteż nie spieszyłem się z przygotowaniem ich do tarła. Dopiero po kilku latach przypomniałem sobie o posiadanej parze kirysków i wpuściłem ją do zbiornika o pojemności 70 I, niezbyt gęsto porośniętego roślinami. Włączyłem też słabą grzałkę (moc 40 W) przez co temperatura wody wzrosła do 26°C. Ryby w nowym akwarium nie były karmione.
Już po kilku dniach doszło do tarła. Przebieg zalotów u kirysków jest niezwykle interesujący. Pierwszym zwiastunem tarła jest zachowanie samca. Pływa on dookoła samicy usiłując ustawić się przed nią w poprzek. W pierwszej fazie samica zwykle nie jest gotowa do tarła, toteż celowo ustawia się głową przy szybie akwarium lub przy kamieniu, aby uniemożliwić samcowi wpłynięcie przed nią. Właściwa faza tarła rozpoczyna się, gdy samica zaczyna pływać po dnie akwarium oraz wzdłuż szyb i liści roślin. Samiec bezustannie podąża za samicą, usiłując ją wyprzedzać. W pewnej chwili samica zatrzymuje się na dnie. Samiec ustawia się wtedy przed nią w poprzek i wsuwa swą płetwę piersiową pod wąsikami partnerki. Teraz samiec kładzie się na boku brzuchem w jej stronę i następnie wygina się w kształcie litery ,”S”. Samiec drży cały i wypuszcza mlecz. Potem następuje rozłączenie się pary. Samica leżąc na dnie układa swoje płetwy brzuszne w “kieszonkę”, do której następnie składa 2 do 5 ziaren ikry. Po wykonaniu tej czynności rusza do przodu i pływa po akwarium poszukując miejsca dogodnego do złożenia ikry. Są to kamienie, szyby akwarium, rośliny. Miejsce jest najpierw dobrze sprawdzane wąsikami, a następnie samica ruchami ciała przyciska się do wybranego punktu i przykleja ikrę.

Rozpływający się narybek kiryska pstrego

W trakcie składania ikry samiec przeszkadza samicy chcąc kontynuować tarło. Bezpośrednio po przyklejeniu tych ziaren ikry tarło trwa aż do wyczerpania się zapasu ikry u samicy. Przeciętnie z jednego tarła uzyskiwałem około stu młodych rybek.
Rozwój ikry przebiega szybko. Już po czterech dniach legną się młode. Początkowo nie przypominają swoich rodziców: mają ciało wydłużone, wężowate, z ogromnym, niemal dokładnie kulistym woreczkiem żółtkowym i wielkimi płetwami piersiowymi. Oczy są widoczne jako dwie czarne kropeczki z przodu ciała. W tej fazie rozwoju narybek odżywia się zawartością woreczka żółtkowego. Po kolejnych kilku dniach kończy się stadium larwalne i ryby zaczynają się normalnie odżywiać. Podobne są już do rodziców, mają wykształcone płetwy i są już ubarwione. Osiągają wtedy długość 10 mm. Pierwszym pokarmem są drobne oczliki (Cyclops) i ich larwy (Nauplius).

Kirysek pstry

   Później można podawać mątwiki (Turbatrix aceti) oraz rozdrobnione pokarmy sztuczne. Ważnym wnioskiem wynikłym z obserwacji jest fakt, że lęgnące się larwy są nieproporcjonalnie duże, lecz narybek nie rośnie zbyt szybko i nawet po roku, gdy piszę te słowa, nie osiągnął dojrzałości płciowej. Kiryski są rybami spokojnymi i niepłochliwymi. Są dość ruchliwe. Nie wykazują żadnej agresywności względem innych ryb. Nie są też zbyt wybredne pod względem pokarmowym i można je łatwo przyzwyczaić do pobierania różnych pokarmów. Kiryski lubią grzebać w podłożu gdzie szukają pokarmu wzbijając przy tym tumany mułu i dlatego są fatalnym towarzystwem dla ryb wymagających czystej wody. Są niewrażliwe na słabe natlenienie wody, gdyż mają dodatkowy narząd oddechowy – bogato ukrwiony odcinek jelita – za pomocą którego mogą oddychać tlenem atmosferycznym. Podczas pobierania powietrza robią wiele plusku. Częstotliwość oddychania jelitowego jest odwrotnie proporcjonalna do stopnia nasycenia wody tlenem. Moje obserwacje nie wykazały, aby kiryski były wrażliwe na dużą twardość i odczyn wody. Z powodzeniem hodowałem je i rozmnażałem w wodzie o twardości 20-30°n i pH 7-8.
Kiryski są rybami godnymi polecenia wszystkim akwarystom. Ruchliwe, zgodne, towarzyskie, chociaż nie są oszałamiająco kolorowe, to jednak pełne uroku. Dodatkowym atutem jest łatwość hodowli i rozmnażania oraz interesujący rytuał tarła. Dorastają zaledwie do 5-7 cm długości, dzięki czemu świetnie się czują również w niewielkich akwariach.

Recenzował: dr Henryk Jakubowski