Spośród wolnożyjących, niepasożytniczych nicieni (Nematoda) w akwarystytyce przydatne są do karmienia narybku gatunki z rodzajów: Panagrellus, Turbathx, (Anguillula) i Rhabditis. Odróżnienie jednak poszczególnych rodzajów i gatunków dla laika jest niemożliwe. Po raz pierwszy użycie nicieni do karmienia narybku zostało opisane w literaturze duńskiej w 1925 r. Autor opisał tam użycie bardzo drobnych robaczków do karmienia narybku pristelki. Robaczki te uważał za młode doniczkowce (Enchytraeus albiduś), gdyż uzyskał je z hodowli doniczkowca. Jeden z gatunków Panagrellus redivivus, poprzednio znany jako Anguillula rediviva, w naturze występuje w miejscach wilgotnych, pośród rozkładających się cząstek organicznych, a więc w środowisku, gdzie występują dżdżownice i doniczkowce. Gatunek ten występuje w temperaturze od – 10°C do + 29°C. Optymalną jest dla niego temperatura 22-23°C*, a kwasowość podłoża od 3,4 do 4,2 pH. Trzeba pamiętać, że w złych warunkach, np. suszy czy chłodu nicienie popadają w stan spoczynkowy-diapauzy i tak mogą przetrwać wiele lat. Nicienie są żyworodne, rozdzielnopłciowe. Samiec osiąga 2,05 mm, a samica 2,76 mm. Rozwój jajeczka trwa 2-2,5 dni. W zależności od wielkości samica rodzi od 7 do 42 sztuk młodych. Przy temperaturze 20cC porody następują co 1-1,5 dnia. Długość życia wynosi 20-25 dni. W tym okresie samica rodzi około 300 sztuk młodych. Młode rosną najintensywniej w ciągu pierwszych trzech dni i osiągają z 0,18 – 0,29 mm 1,1-1,65 mm. Pojemniki do hodowli mogą być ze szkła, tworzywa sztucznego lub drewna. Wymagają zabezpieczenia przed wysychaniem i muszką owocową. Nicienie hodować można w podłożu ziemnym, gąbkowym, lub bez podłoża w pokarmie. Przy zakładaniu hodowli ilość czystej kultury mikro powinna wynosić około 260300 mg (pół łyżeczki) na 0,1 m2 powierzchni, co daje około 300 szt na 1 cm3 karmy. Przy mniejszej ilości porcji zarodkowej pokarm może zostać opanowany przez mikroorganizmy, które zniszczą hodowlę. W swej długoletniej praktyce stosowałem różne sposoby hodowli mikro, ale najbardziej praktyczny wydaje mi się ten opisany przez Zygmunta Loreca za Nordstrandem. Polega on na tym, że na dno pojemnika przeznaczonego na hodowlę kładzie się cienką, mokrą gąbkę. Na nią wzdłuż krótszych boków dwa paski szer. 2 cm grubego 6 mm szkła. Na nich układa się płytkę szklaną, na której wzdłuż dłuższych boków kładzie się również paski szkła 6 mm grubości. Pomiędzy paskami nakłada się cienką warstwę owsianki gotowanej z wodą i niewielką ilością mleka i dodaje porcję zarodową mikro. Tak przygotowaną hodowlę przykrywa się jedną dużą płytą szklaną lub kilkoma mniejszymi, a całość zabezpiecza przed dostępem muszki owocowej. Po kilku dniach czyste nicienie znajdują się na spodniej stronie górnej płytki szklanej, skąd można je zebrać pincetą lub płukać płytkę bezpośrednio w zbiorniku z narybkiem. Przy pomocy mikro można wyhodować narybek bardzo wielu gatunków ryb. M.in. Fabiansson podaje, że udało mu się wyhodować narybek przeźroczki indyjskiej, który jak powszechnie wiadomo wykarmić jest bardzo trudno.
Recenzował: Mirosław Celler
____________ * wg Pintera najlepsza temperatura rozwojowa to 25-30°C. W pokojowej temperaturze też się rozmnażają, ale wolniej.