Paludarium jest to zbiornik w zasadzie przeznaczony do hodowli rzeko-tek i węży czułkowych. Dla akwarysty będzie stanowił miejsce do uprawy roślin błotnych (strzałka, nadwódka, niektóre żabieńce itp.). Bardzo duże i wysokie akwarium klejone spoiwem silikonowym powinno być szczelnie nakryte szybą, co wywoła wysoką wilgotność powietrza wewnątrz. Na dno należy położyć grubą warstwę żwiru zmieszanego z niewielką ilością gliny i ewentualnie torfu (w zależności od wymagań poszczególnych roślin). Pamiętać należy, że gatunki błotne rosnące w formie wynurzonej wymagają intensywnego nawożenia podłoża, bo nie mogą czerpać składników pokarmowych liśćmi, gdy te nie są zalane wodą. Dobre efekty daje zasilanie zbiornika naturalnym nawozem ryb żywo-rodnych. W tym celu można na dno dać niepłukany gruboziarnisty piach ze starych, dawno nie mytych, sprzątanych akwariów. Oświetlenie wnętrza paludarium powinno być bardzo intensywne – na każdy metr kwadratowy dna musi przypadać światło jarzeniówek o mocy 200 W. Źródło światła należy umieścić nad szybą nakrywową, co w warunkach temperatury pokojowej otoczenia wystarcza, aby uzyskać wewnątrz zbiornika ciepłotę optymalną dla większości roślin egzotycznych. W paludariach bardzo wy sok ich konieczne jest podgrzewanie dna kilkoma małymi (ok. 10 W) grzałkami akwarystycznymi zatopionymi w gruncie. Dla zapewnienia równomiernego rozchodzenia się ciepła należy nadać wodzie pewien obieg (jeśli nie ma ryb), instalując napowietrzacz. Odpowiednie wkomponowanie zestawu roślin błotnych do części uprawowej, wodnych do części akwariowej, ryb i dekoracji (zalecane: korzenie, bambusy, sucha trzcina itp.) uczyni, że nasz zbiornik będzie autentycznym wycinkiem egzotycznej przyrody. Ponieważ hodując ryby będziemy zmuszeni do częstszych ingerencji w nasz tropikalny świat, a poza tym paludarium będzie wyższe, niż to przeznaczone tylko dla roślin, warto pomyśleć o wykonaniu w bocznej lub tylnej ścianie szczelnego otworu ułatwiającego obsługę.
Akwarium holenderskie – marzenie wielu akwarystów
Należy pamiętać że paludarium zasiedlone rybami stanowi model bardziej prawidłowy z punktu widzenia fizjologii roślin. Tworząca się tutaj równowaga biologiczna ma wówczas pozytywny wpływ zarówno na florę, jak i faunę zbiornika. Akwarium holenderskie. Pod tym pojęciem rozumiemy duży zbiornik (wysokość wynosi ok. 50 cm, a długość przekracza 1 m) z rozbudowaną do maksimum szatą roślinną, zaś ryby są tutaj sprawą drugorzędną. Obudowa basenu powinna być bardzo estetyczna i harmonizować z wnętrzem, w którym się znajduje. Istotą akwarium holenderskiego jest sposób ulokowania roślin. Obowiązuje zasada, że sadzone są bardzo gęsto w grupach jednogatunkowych, przy czym obok siebie znajdują się rośliny kontrastujące zarówno barwą, jak i budową morfologiczną. Obok siebie rosną więc gatunki o liściach pierzastych i lancetowatych, czerwonych i intensywnie zielonych, dużych i małych. Dla podkreślenia istniejącego już kontrastu pojedyncze duże rośliny sadzi się w łanie mniejszych jednogatunkowych. Bliżej ściany frontowej posadzone gęsto małe okazy mogą całkowicie zasłaniać podłoże. Urządzając tego typu akwarium nie bierze się pod uwagę przynależności regionalnej poszczególnych roślin i dlatego obok siebie mogą rosnąć gatunki z różnych regionów świata. Podłoże powinno być podzielone różnymi przegródkami (płytki szklane, kamienie, lignity). Daje to możliwość zastosowania odrębnego podłoża dla poszczególnych roślin i zapobiega rozrastaniu się rozłogów zbyt ekspansywnych gatunków, a przede wszystkim pozwala uzyskać wielopoziomowość, co wzmocni efektowny wygląd zbiornika. W akwariach holenderskich bardzo ważne jest oświetlenie, które powinno być 5 do 10 razy mocniejsze od stosowanego w tradycyjnych zbiornikach. Wysokie rośliny będą rozpraszały nadmiar światła, tworząc bliżej podłoża dobre warunki do rozwoju roślin cieniolubnych. W kraju tulipanów tego typu akwaria są bardzo popularne, a od kilku lat moda na podwodne ogrody rozprzestrzeniła się na cały świat, docierając również i do nas. Akwarium biotypowe. Uzbrojeni w podstawowe informacje z zakresu akwarystyki, po zdobyciu pewnego doświadczenia, możemy pokusić się o urządzenie tego typu akwarium. Organizmy żywe – zarówno rośliny jak i zwierzęta – są przystosowane do określonych warunków środowiskowych (biotypu). Na biotyp środowiska wodnego wpływ będą miały takie parametry, jak: nasłonecznienie, temperatura, skład chemiczny podłoża, a co za tym idzie – wody, i wiele innych, nie zawsze dobrze poznanych czynników. Wytwarzająca się ścisła zależność między światem roślin i zwierząt powoduje powstanie określonych warunków, w których organizmy te czują się najlepiej. Znani są przedstawiciele flory i fauny występujący jedynie na niewielkim obszarze kuli ziemskiej (tzw. endemity). Przykładem mogą być pielęgnice niektórych jezior afrykańskich czy też aponogetony z Magadaskaru. Tysiące lat ewolucji wytworzyło takie cechy przystosowawcze do określonego biotypu, że życie tych organizmów w innych, nawet podobnych warunkach często jest niemożliwe. Urządzając akwarium biotypowe należy pamiętać, że powinno ono być wycinkiem’ naturalnego środowiska. Tak więc starannie należy dobrać rośliny, ryby i elementy dekoracyjne charakterystyczne dla danego obszaru. Może to być np. akwarium typu „puszczy amazońskiej” przeznaczone do hodowli niektórych kąsaczowatych, gęsto obsadzone roślinami pochodzącymi z tego rejonu. Zbiornik typu „potoku górskiego” będzie, dla odmiany, miał skromną obsadę roślinną, zaś jego elementy dekoracyjne to kamienie i korzenie. Akwarium typu „skalistego” z kamieniami wapiennymi i kryjówkami będzie przeznaczone dla pielęgnic z jezior afrykańskich. Zbiornik typu wschodnioazjatyckiej „zamulonej kałuży” powinien być gęsto zarośnięty roślinami z tego obszaru i mieć starą nienapowietrzaną wodę. Przeznaczony będzie do hodowli ryb labiryntowych. Przedstawione przykłady, oczywiście, nie wyczerpują zagadnienia, a mają jedynie zainspirować naszą wyobraźnię. Biotypów jest znacznie więcej. Od naszej wiedzy i wyobraźni zależeć będzie sposób, w jaki zrealizujemy akwarium biotypowe.