Dobry filtr gwarancją czystej i przeźroczystej wody.
Ogólnie dostępna literatura z dziedziny akwarystyki, w zasadzie dość wyczerpująco informuje liczne grono miłośników tego pięknego hobby o różnych rodzajach filtrów. Dlatego też pragnę jedynie przypomnieć, iż filtry stanowią ważne urządzenie pomocnicze, przeznaczone do utrzymywania czystej i przeźroczystej wody. Wybór filtru oraz jego prawidłowe zainstalowanie jest rzeczą bardzo ważną. Istnieją zasadniczo dwa rodzaje filtrów: wewnętrzne, zainstalowane wewnątrz akwarium oraz zewnętrzne w postaci niewielkich zbiorniczków ze szkła lub blachy, umieszczane na bocznej ściance akwarium.
Przekrój filtra komorowego: a – ścianka akwarium, b – kątownik, c – szczeliwo, d – rama pod filtr, e – filtr komorowy, f – piasek drobnoziarnisty, g – żwirek, h – węgiel aktywowany, i – wata pyrlonowa, j – powietrze i woda brudna. Schemat akwarium z filtrem komorowym.
Trudno dać receptę, który filtr jest lepszy, a który gorszy. Filtry wewnętrzne zapobiegają procesom gnilnym w podłożu akwarium, jak również wpływają pozytywnie na rozwój roślinności. Wadą natomiast są dość duże trudności związane z okresowym i dość częstym ich czyszczeniem. Filtry zewnętrzne posiadają kilka warstw filtracyjnych, w których odbywa się proces oczyszczania wody. Warstwy grubego i drobnego żwiru oraz waty stylonowej lub perlonowej tworzą tzw. filtr wstępny, w którym zatrzymują się większe zanieczyszczenia. Druga część filtru, to węgiel aktywowany, w której zatrzymują się zanieczyszczenia chemiczne Przedmiotem niniejszego artykułu jest jednak filtr, który w nazewnictwie niemieckim nazywa się Kammerfilter (filtr komorowy) rys. nr 1. Filtr ten pragnę gorąco polecić miłośnikom akwarium, gdyż jest on mało znany w Polsce, pomimo licznych walorów i łatwości w obsłudze. Filtr składa się ze zbiornika blaszanego (najlepiej nadaje się blacha ocynkowana) w kształcie prostopadłościanu. Wewnątrz znajdują się cztery komory (rys. 2), pierwsza z zawartością piasku i żwiru, druga z węglem aktywowanym, w trzeciej znajduje się wata perlonowa, a w czwartej komorze gromadzi się czysta i przeźroczysta woda. Przy górnej krawędzi zbiornika (rys. nr 1) do komory nr 1 i nr 4 doprowadzone są dwie rurki z lekkiego metalu o średnicy od 8 – 10 mm. Obieg wody w akwarium i filtrze uzyskuje się przez połączenie rurki znajdującej się w komorze dopływowej z pompką. Przez rurkę tę wpływa do filtru woda z akwarium i po przepłynięciu przez pozostałe komory, wtłaczana jest drugą rurką do akwarium. Istotne znaczenie dla właściwego funkcjonowania ma układ przegród między komorami. Dwie boczne przegrody nie przy legają do podstawy zbiornika, co umożliwiła przepływ wody, a środkowa sięga jedynie do poziomu rurek (rys. nr 2). Taki układ przegród sprawia, iż filtr funkcjonuje sprawnie i oddaje duże korzyści miłośnikom akwarium. Filtr należy umieścić w górnej części akwarium, tak aby jego dolna część była lekko zanurzona w wodzie, a górna przylegała do przykrycia akwarium. Pod filtrem umieszczamy dwa płaskowniki, które bokami opieramy na kątownikach akwarium. Płaskowniki zabezpieczają przed wpadnięciem filtra do wnętrza akwarium. Filtr może być wypełniony innymi materiałami. Ostatnio coraz częściej stosuje się filtry torfowe, które podobno są lepsze od węglowych. Torf może znaleźć zastosowanie zarówno w filtrach zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Do tych celów najlepiej nadaje się torf ogrodowy. Na zakończenie wypada zauważyć, te filtr komorowy jest łatwy w obsłudze i co najważniejsze, w trakcie jego działania można wymienić zawartość poszczególnych warstw. Z tych tez względów ten mało znany w Polsce filtr, zasługuje na większą popularność.
Pomocnicze urządzenia do oczyszczania akwarium.
Na naszym rynku znajduje się wiele różnych typów przyrządów do oczyszczania dna akwarium. Ciągle ukazują się nowe modele, nowe konstrukcje różnych syfonów i lewarków. Urządzenia te są stale ulepszane, a nowe typy są rozchwytywane przez akwarystów, ambicją bowiem każdego prawdziwego miłośnika, jest utrzymanie swych akwariów we wzorowej czystości. Mimo mnogości i różnorodności tych przyrządów, większość akwarystów do generalnych porządków w akwarium, stosuje proste, a niezawodne urządzenie w postaci rurki igielitowej czy gumowej zakończonej szklaną końcówką. Do oczyszczania dna z kału, mułu czy resztek pokarmu, jest to urządzenie niezastąpione. Ma jednak poważną wadę. Otóż pomimo tego, że szklana końcówka jest spłaszczona, silny prąd wypływającej wody porywa za sobą nie tylko usuwane nieczystości ale również żwir denny i drobne ślimaki co powoduje zatkanie się rurki i konieczność jej przedmuchiwania. Aby tego uniknąć, na szklaną rurkę, stanowiącą końcówkę lewarka, nałożyłem sitko w gumowej oprawce, takie jak się stosuje do kranu zlewozmywaka, a dostępne w każdym sklepie ze sprzętem gospodarstwa domowego. Tak zabezpieczony lewarek pobiera tylko lekkie nieczystości, nie naruszając dna i pozostawiając w spokoju ślimaki. Wadą tego urządzenia (niestety nie ma rozwiązań idealnych) są trudności na jakie napotyka się przy oczyszczaniu miejsc trudno dostępnych jak narożniki akwarium, groty, stosy kamieni itp. W tym przypadku trzeba niestety sitko odłączyć i wybierać nieczystości samą szklaną końcówką.
Zbigniew Sudrawski
Hodowla rozwielitek w basenach lub stawach.
Hodowla rozwielitek może być prowadzona dwoma sposobami: 1. w basenach razem z bakteriami i glonami służącymi im za pokarm, 2. przy pomocy oddzielnego chowu glonów, które następnie podaje się rozwielitkom jako pokarm. Hodując rozwielitki według pierwszej metody, wprowadza się do basenów rozmaite nawozy – zarówno organiczne (obornik) jak i mineralne. Dobre wyniki daje również hodowanie rozwielitek na nawozach kompleksowych (organiczno-mineralnych). Hodowle rozwielitek w środowisku nawożonym organicznie prowadzi się w następujący sposób (wg G. I. Szpieta): a) przygotowuje beczki, kadzie lub baseny cementowe, b) zbiorniki to napełnia się czystą wodą do poziomu 50-60 cm, c) sprawdza się szczelność, d) wprowadza się nawóz wg propozycji: 1,5 kg świeżego nawozu końskiego na 1m² wody, e) tego samego lubt następnego dnia wpuszcza się rozwielitki pochodzące z hodowli lub odłowu, w ilości 5-10 g na 1m² wody, f) po 8-10 dniach dodaje się drugą porcję nawozu (0,75 kg na 1m² wody), g) po upływie 18-21 dni (przy ciepłej pogodzie) można rozpocząć odławianie rozwielitek za pomocą kasarka (siatki) dla celów użytkowych, h) dla podtrzymania wysokiego zagęszczenia hodowli (do 1 kg rozwielitek na 1m² wody) nawożenie powtarza się co 8-10 dni, a podczas odławiania pozostawia się cześć rozwielitek w basenach.
W/g W. I. Żadina Metody badań hydrobiologicznych PWN 1966 Warszawa