Bystrzyk neonowy zamieszkuje Amazonkę w jej górnym biegu oraz jej dorzecze. Odkryty został w roku 1936 przez przyrodnika francuskiego Rabaut. Nazwa naukowa bystrzyka neonowego brzmi Hyphessobrycon innesi. Hyphesson / z greckiego/ oznacza tyle co „mniejsza od małej” , zaś nazwa innesi pochodzi od ichtiologa amerykańskiego Innes. Bystrzyk neonowy należy do rodzaju Hyphessobrycon / rodziny kąsaczowatych-Characinide / i gatunku innesi. Ryba ta stanowi prawdziwą ozdobę naszych akwariów, zachwyca spokojnymi pełnymi elegancji ruchami, cieszy swym pięknym kształtem oraz olśniewającym neonowym ubarwieniem.
Właściwie pielęgnowana osiąga w niewoli długość dochodzącą do 4 cm . Ciało ma barwę niebieskawą, która na grzbiecie przechodzi w zielono-oliwkową. Brzuch jest jasny, żółtawo-biały. Od połowy ciała aż do płetwy ogonowej ciągnie się szeroki intensywnie czerwony pas, a nad nim wzdłuż całego ciała biegnie błyszcząca wstęga o niebieskim lub zielonym odcieniu. Oba te charakterystyczne pasy, w zależności od oświetlenia lśnią i błyszczą jak światła neonowe i stad potoczne określenie tego gatunku „neonka”. Wszystkie płetwy są prawie bezbarwne z lekką szarą mgiełką. Samce są smukłe, podbrzusze trochę zapadnięte, trudne w wyłapywaniu. Samice są pełniejsze, podbrzusze bardziej zaokrąglone, wykazują mniejszy spryt i łatwiejsze są w wyławianiu.
Rybkę te spotyka się w Amazonce i to tylko w górnym jej biegu powyżej Leticia, najczęściej na terenie Peru. Przebywa w wodzie zacienionej, blisko brzegu.
Woda z okolic Leticia, w której żyje i rozmnaża się ten gatunek ryb poddana została analizie, przeprowadzonej przez Dr O.Keims z Hamburga. Woda ta posiada typowy charakter wód tropikalnych. Jest ona bardzo uboga w sole mineralne, gdyż 1000 cm3 wody zawiera zaledwie 34 mg tych soli, pozostałość 27 mg to różnego rodzaju zanieczyszczenia.
A oto wynik analizy 1 ltr wody :
Własności fizyczne
Czystość : krystalicznie czysta Kolor : słabo żółty Zapach : bez zapachu Smak : nieokreślony, prawie bez smaku Odczyn : słabo kwaśna pH 6,6 po usunięciu wolnego dwutlenku węgla CO2 skutkiem podgrzania pH wynosi 6,8.
Skład chemiczny
Sucha pozostałość : 71,0 mg /miligram/ Pozostałość po wyprażeniu : 34,0 mg Azotany /NO3/ : 0,0 mg Wolny dwutlenek węgla /CO2/ : znikoma ilość Związany dwutlenek węgla /CO2/ 0,4 mg Twardość ogólna miareczkowana : 1,0 °n
Z opublikowanej przez Institutio Agronomico do Norte, Belem-Para Brasilia pracy Dr Haralda Sioli: ” O wodzie obszaru Amazonki” wynika, iż woda zamieszkała przez omawianą rybkę jest krystalicznie czysta, chociaż koloru żółtawego lub nawet brązawego. Z tego też powodu nosi określenie „aqua preta”, rzeki o tej wodzie zwą Rio Negro lub Rio Cururu /czarna rzeka/. Z dalszej treści wynika, iż woda ma bardzo wolny bieg. W okresie pory deszczowej rzeki wylewają zalewając puszczę doliny Igapo. Produkty organiczne zawierające kwas humusowy lub garbnikowy nadają wodzie to zabarwienie i zakwaszają ją do pH 6,4 w rzekach dużych. W rzekach i jeziorach o leniwym przepływie stężenie jonów wodorowych – ph – dochodzi nawet do 5. Woda dorzecza Amazonki jest bardzo czysta i tak uboga w rozpuszczone sole mineralne oraz zawiesiny, że porównuje się ją do wody destylowanej /aqua destillata/. Powiedzieć można, że woda z okolic Peru jest najczystszą wodą jaką spotkać można na świecie.
Jeżeli chodzi o temperaturę tych okolic, to przedstawia się ona następująco :
Reasumując powyższe stwierdzić należy, iż ryba ta odporna jest na znaczne zakwaszenia wody, które dochodzi nawet do pH 5 oraz, że przebywa w wodzie o temperaturze max. 25 °C. Uwzględniając powyższe, dochodzi się do wniosku, iż rozmnażanie tego gatunku może być osiągnięte tylko wtedy, gdy hodowca stworzy środowisko o warunkach fizykochemicznych zbliżonych do naturalnego.
Hodowla:
Niestety hodowla nie jest zbyt lekka z powodu trudności przeprowadzania właściwego przygotowania wody. Osobiście ryby te hodowałem z wielkim powodzeniem przy zachowaniu następujących warunków.
Przykład 1: Twardość ogólna wody Two – 1°n – pH 6,8 1/3 wody destylowanej + 2/3 wody deszczowej.
Zbiornik 30 litrowy został dobrze oczyszczony solą kuchenną, następnie kilkakrotnie płukany. Do napełnionego wodą naczynia o stosunku 1:2 dodałem garść nie płukanego torfu i ustawiłem w miejscu zaciemnionym. Po upływie 10 dni wodę /o kolorze brązawo-żółtym/ ostrożnie odciągałem do naczynia szklanego, na którego dnie znajdowały się rośliny obciążone czystym kamieniem /uprzednio rośliny były płukane w 1l wody, do którego dodano 1 łyżkę ałunu/. Dalszą czynnością było dodanie do tej wody 1 cmł soli kuchennej. Wodę przewietrzałem przez dalsze dwa dni. Parę tarliskową do wycierania odławiałem w dwunastym dniu przygotowania wody.
Temperaturę wody regulowałem w ten sposób by wynosiła przez jeden dzień 19 stopni C, a w drugim dochodziła w porze południowej koło godziny 16.00 do 23 °C. Tarło odbywało się w drugim dniu od 16.00 do 18.00. Po tarle ryby wyławiałem, akwarium które stało już w ciemnym miejscu zaciemniałem, a po 24, czasem po 20 godzinach narybek opuszczał błonę ikry. W 5-tym dniu narybkowi podawałem naupliusy. W pierwszych dniach karmiłem małymi dawkami 4 razy dziennie. Po 10-tym dniu tylko trzykrotnie. Wyniki z jednego tarła dochodziły średnio do 120 sztuk. Jeżeli pragnie się pracę przygotowania wody uprościć wystarczy wodę filtrować przez filtr torfowy.
Przykład 2: Dalsze hodowle nauczyły mnie, iż hodowlę prowadzić można również wodą o twardości 4 °n przy zmniejszeniu pH do 6,4.
Przykład 3: Hodowałem również ten gatunek przy pH 7, gdy twardość wody wynosiła 0,5.
Słowo końcowe:
Wymienione trzy przykłady podano rozmyślnie w tej kolejności, gdyż hodowla w/g przykładu 1-ego nie nasuwa specjalnej trudności w utrzymaniu czystości wody przed szkodliwymi pierwotniakami i stosowany być może nawet przez niedoświadczonych, początkujących miłośników.
Przykład ostatni wymaga specjalnej uwagi ze strony akwarysty do 20 dnia od chwili tarła, gdyż najmniejsza nieuwaga powoduje masowe śnięcie ryb na skutek silnego rozwoju szkodliwych pierwotniaków. Życzę kolegom dobrych wyników w hodowli, a w przypadku niepowodzeń zalecam wymianę samca.
Na uwagę zasługuje fakt, że ostatnie hodowle dokonywano wodą zmiękczoną chemicznie. W rejonie Gór Sowich na dolnym Śląsku oraz w Górach Świętokrzyskich hodowlę prowadzono na czystej destylowanej wodzie. Hodowla na destylowanej wodzie w okręgach przemysłowych nie dała wyników 100%.