Już od przeszło trzystu lat złota rybka zamieszkuje w Europie. W roku 1811 przywieźli ją z Japonii prawdopodobnie portugalscy jezuici, a w 127 lat później Anglicy wprost z Chin, które są jej ojczyzną. Akwarystyka w dzisiejszym tego słowa znaczeniu pojawiła się w Europie jeszcze później bo dopiero w połowie ubiegłego wieku, zaś jej początków szukać należy w Chinach, właśnie w powiązaniu ze złotą rybką (Carassius auratus) zwaną przez Chińczyków Czi-ju. Chińczycy, których starożytna kultura znacznie wyprzedziła początki cywilizacji europejskiej, dla upiększania i ożywiania zakładanych przez siebie ogrodów i parków, poza innymi zwierzętami rozpoczęli również udomawianie znanej dzisiaj każdemu złotej rybki. Pierwsze wiadomości o niej sięgają starych źródeł chińskich z okresu dynastii Tan między rokiem 618 a 906 n.e. Udomowienie czerwonej odmiany*) zapoczątkował Ting-jen-tsan, ówczesny przełożony okręgu Kia-szing, na początku panowania dynastii Sung (968 – 975 n.e.). Historia złotej rybki jest bardzo długa, bogata i ciekawa.
Wystarczy wspomnieć, że dla przepychu hodowano ją we Francji za czasów Ludwika XV. Obiektem naukowym zas była dla angielskiego chemika Pristleya i włoskiego biologa Spallanzaniego. Dla Chińczyków po dziś dzień jest rybą numer jeden. Wyniki hodowlane Chińczyków, tak jak 1000-letnia tradycja, uważane są za doskonałe i godne podziwu. Już 1000 lat temu zwracali oni uwagę na formy, które przy oglądaniu z góry (nie posiadali bowiem akwariów szklanych) w miskach ceramicznych lub płytkich stawach ogrodowych, winne były zaspakajać wysokie wymagania estetyki. Stąd też różnorodność odmian takich jak: lwia główka, czerwony kapturek, teleskop czy kometa. Dzisiaj Chińczycy skwapliwie korzystają z rosnącego z dnia na dzień zainteresowania akwarystyką i w sposób prawie przemysłowy hodują swoje Czi-ju w celach handlowych. Złota rybka utorowała sobie również drogę na rynku pamiątkarskim w postaci papierowych, rzeźb drewnianych czy figurek porcelanowych.
Podczas II Międzynarodowej Wystawy Akwarystycznej, która ma się odbyć w dniach od 8-9-74 do 6-10-74 w hali wystaw w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie pokazany zostanie prawdopodobnie chiński sposób ekspozycji welona. Wycinanki papierowe oraz nożem struganą rzeźbę w drewnie tekowym otrzymaliśmy dzięki uprzejmości Pana Latuska, któremu tą drogą serdecznie dziękujemy.
H. Kilka
*) Czerwona odmiana karasia srebrnego Carassius auratus auratus jest formą wyjściową obecnie hodowanych odmian a nie jak często mylnie podawany Carassius auratus gibelio.