Przeczytaliśmy dla Was… o paletkach W czasopiśmie „Der Aąuarien Freund” zeszyt 8/72 dr Herman Meinken, kierownik sekcji oznaczania ryb przy VDA (Verband Deustscher Vereine), w artykule pod tytułem „Obecny stan wiedzy o rodzaju Symphysodon” podaje między innymi klucz do oznaczenia gatunków, podgatunków i odmian barwnych. Klucz oparty jest o ubarwienie gatunków zaszeregowanych w jeden rodzaj Symphysodon. Z punktu widzenia systematyki sprawa gatunków, podgatunków i odmian barwnych nie została do dnia dzisiejszego ustalona. Istnieją bowiem dwa poglądy, z których pierwszy mówi iż mamy do czynienia z jednym gatunkiem i dwoma podgatunkami – Sym.physodon discus discus i Symphysodon discus aeąuifasciata oraz drugi wg którego istnieją dwa gatunki Symphysodon discus HECKEL, 1840 i Symphysodon aeąuifasciata Pellegrin, 1903. Przypuszcza się, że za kilka lat po dokładnym przebadaniu środowiska i materiału żywego pochodzącego z terenu występowania tych gatunków będzie można sprawę ostatecznie wyjaśnić. Na razie więc w oparciu o ubarwienie wyróżniamy dwa gatunki a mianowicie: A) Symphysodon discus – dyskowiec B) Symphysodon aequifasciata – paletka Symphysodon discus – ciało prawie okrągłe. D VII-IX, 28-31 (D – płetwa grzbietowa, liczby rzymskie oznaczają ilość twardych promieni, liczby arabskie ilość miękkich promieni). A VII-IX, 26-31 (A – płetwa odbytowa). Gatunek ten charakteryzuje się trzema poprzecznymi pasami: pierwszy przebiega od czoła w dół poprzez oko, drugi przez środek ciała, trzeci w miejscu nasady ogonowej. (Symphysodon discus HECKEL, 1840). Gatunek ten znany jest z czterech odmian barwnych: Zdarza się, że pierwszy i drugi pas nie występują lub tylko częściowo. Pas trzeci występuje zawsze. 1) Symphysodon discus Heckel, 1840 dyskowiec Paletka brązowa – ciało z przewagą koloru brązowego z niewielką ilością pasków na czole. Płetwa grzbietowa i odbytowa (D i A) posiadają na końcach ciemnopurpurowy pas, oko koloru ciemnobrązowego lub o odcieniu czerni. Paletka niebieska – ciało z przewagą koloru niebieskiego i trzech do czterech długich niebieskich pasach przebiegających na grzbiecie w kierunku do miękkich promieni płetwy grzbietowej. Podobny rysunek widoczny jest w partii brzusznej i na płetwie odbytowej. Oko ciemnoczerwone. Paletka zielona – ciało z przewagą koloru zielonego. Trzy do pięć niebiesko-zielonych lub zielonych świecących pasów na grzbiecie. Oko czerwone. Znane są również ryby o innych odcieniach w stosunku do trzech powyżej opisanych. Zaklasyfikowania ich do jednej z tych form dokonuje się na podstawie występującego ubarwienia. Uwagi o ubarwieniu różnych odmian barwnych Trzeci pas, zwykle o głębszej czerni, pokrywa nasadę płetwy ogonowej i łączy w górnej części czarne podłoże płetwy grzbietowej a w dolnej części czarne podłoże płetwy odbytowej. Czasami widoczne są w tylnej połowie ciała ciemne pasy. Zdarza się również nawet brak wyżej wymienionych zasadniczych pasów. 2) Symphysodon aequifasciata Pellegrin, 1903 paletka zielona Odmiana barwna Royal-blue Na niebieskim w czerwień przechodzącym lub niebiesko-brązowym tle ciała widoczne są okazałe błękitne podłużne pasy podobne w formie i kierunku do rysunku u poprzednio wymienionej odmiany, lecz w mniejszej ilości i grubszym rysunku. Pasy te wchodzą w płetwę grzbietową i odbytową, względnie zostaną tam zastąpione błękitnymi paskami lub rzędami kropek. Czarne tło płetwy występujące bardzo wyraźnie u poprzedniej odmiany jest tu niewidoczne lub lekko tylko zamarkowane. Niewidoczne są również, względnie lekko tylko zaznaczone, dwa pasy przebiegające od czoła poprzez oko i pas środkowy. Ten ostatni bywa czasami zastąpiony ładnym szerokim błękitnym pasem. Stale widoczny jest tylko czarny pas trzeci, znajdujący się u nasady płetwy ogonowej. Tęczówki oka jest krwistoczerwona a źrenica obramowana złotym pierścieniem. 3) Symphysodon aequifasciata Schultz, 1960 paletka niebieska Odmiana barwna turkusowa W porównaniu do odmiany poprzedniej kolor niebieski został tu na całym ciele i płetwach zastąpiony piękną świecącą niebieską zielenią, przechodzącą Vv zieleń morską względnie białą zieleń na ciemnym tle ciała. Niewidoczne mogą być, podobnie jak u odmiany Royal-blue, pasy przechodzące przez oko i drugi przechodzący przez środek ciała. Płetwy grzbietowa i odbytowa są na ogół obrzeżone kolorem ciemnoczerwonym. Wydłużone płetwy brzuszne, konstrastujące z kolorem ciała są krwistoczerwone, z ich partia środkowa jest koloru czarnego. Odmiana barwna Pompadur Zieleń turkusowa zastąpiona jest tutaj przez błyszczącą zieleń mchu, brązową zieleń lub oliwkową zieleń. Na ogół brak pierwszego i drugiego pasa oraz pasów podłużnych na bokach ciała. Niewielka ilość pasów występuje jedynie na grzbiecie i brzuchu. Odmiana barwna czerwona Wykazuje podłużne pasy na całym ciele. Trzy pasy poprzeczne są słabo widoczne, matowe jasnoniebieskie pasy zdobią płetwy grzbietową i odbytową biegnąc w kierunku promieni płetwy. Czoło oraz pokrywy skrzelowe ozdobione bą również paskami. Na żółtym tle ciała widoczny jest kolor brązowo-czerwony. Eoki są na ogół pokryte nierównomiernie plamami koloru brązowego, brązowo- czerwonego względnie czerwienią pomidorową. Płetwa grzbietowa w części miękkiej obrzeżona jest pomarańczową czerwienią. Płetwa odbytowa wykazuje na ogół czarny lub w czerń wpadający brzeg. Płetwy brzuszne – krwistoczerwone z podłużnym jasnoniebieskim paskiem. 4) Syinphysodon aequifasciata axelrodi Schultz, 1960 paletka brązowa Paletka czerwona, tak jak i poprzednie odmiany barwne jest wyróżniającym się zjawiskiem. Wydaje się być jednak wątpliwe, czy piękno tych kolorów będzie cechą dominującą nawet przy krzyżówkach o tych samych barwach ze względu na szeroki wachlarz barw. Można przypuszczać, że w latach następnych poznamy jeszcze inne odmiany barwne, zarówno w obrębie gatunku Symphysodon discus i jego odmian barwnych oraz w obrębie gatunku Symphysodon aeąuijasciaia i jego odmian barwnych. Nadawane bardzo często przez handel w ucho wpadające nazwy nie zmieniają faktu, że odmiany te pozostaną tylko odmianami barwnymi i nie osiągną wyróżnień w postaci pod-gatunków czy gatunków. Poniżej zamieszczamy tabelką sporządzoną przez Redakcję „Der Aąuarien Freund” celem lepszego poznania obecnego stanu rodzaju Symphysodon. Bardzo często zresztą na skutek wynalezienia lub odnalezienia coraz to nowych odmian barwnych obraz staje się bardziej zamglony. Ważną rzeczą w tej sytuacji jest doprowadzenie do eksperymentalnych krzyżówek, jak i określenie ilości chromosów dla poszczególnych Odmian celem ustalenia przynależności gatunkowej i wyjaśnienia problemu opisanego na wstępie. Przetłumaczył: H. Kilka Rysunki w tekście wg dr Gery z „Der Aąuarion – Fround” 8/72
Tłum. H. Kilka |