CHEMIA WODY (C.D.)
Zanieczyszczenia wody W tym artykule omawiane są zanieczyszczenia wód, zaś ich dodatni lub ujemny wpływ na hodowlę omówiony zostanie w następnych numerach naszego dwumiesięcznika. Woda jest doskonałym rozpuszczalnikiem i dlatego zawiera bardzo dużą ilość zanieczyszczeń. Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie w znacznych, inne zaś w małych ilościach. Woda rozpuszcza takie substancje jak: kwasy, zasady, większość soli, alkohole, cukier, eter, trójchloroetylen /tri/, benzen, toluen, fenole i cały szereg jeszcze innych substancji. Rozpuszczalność tych substancji jest różna i zależy od temperatury. I tak: rozpuszczalność gazów maleje ze wzrostem temperatury wody, przeciwnie rozpuszczalność soli mineralnych na ogół wzrasta. Tab.I. Rozpuszczalność składników powodujących twardość wody
Tab.II. Rozpuszczalność powietrza pod ciśn. 760 mm Hg w cm³ na 1 litr wody
Jak więc widać, ilości składników rozpuszczonych w wodzie uzależnione są od temperatury, ciśnienia i własności fizyko-chemicznych. Rodzaje zanieczyszczeń Wody nas najbardziej interesujące, to wody używane do hodowli. Są to: woda studzienna, źródlana, deszczowa, rzeczna i destylowana. Posiadają one zanieczyszczenia różnego rodzaju; korzystnie bądź nie korzystnie wpływające na hodowlę ryb. Woda destylowana oraz deszczowa pozbawione są praktycznie zanieczyszczeń, natomiast – źródlana, rzeczna i studzienna zawierają takie zanieczyszczenia jak : zawiesina, zanieczyszczenia koloidowe, sole wapniowe, sole magnezowe, krzemionka, sole żelaza i manganu, sole sodowe, zanieczyszczenia gazowe i inne. Zawiesina Rozróżniamy zawiesinę organiczną i nieorganiczną. W skład zawiesiny pochodzenia organicznego mogą wchodzić substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. W skład zawiesiny pochodzenia nieorganicznego – piasek, muł rzeczny, itp. Zanieczyszczenia koloidowe Są zazwyczaj pochodzenia organicznego, np. związki humusowe, które są produktem botwienia ciał organicznych i na ogół występują w wodach czerpanych u pokładów zawierających złoża węgla brunatnego i torfu. Sole wapniowe Najczęściej występują: węglan wapnia – CaCO3, kwaśny węglan wapnia – Ca/HCO3/2 oraz siarczan wapnia – CaSO4, rzadziej chlorek wapnia – CaCl2. Sole magnezowe Najczęściej występują: węglan magnezu – MgCO3, kwaśny węglan magnezu – Mg/HCO3/2 i siarczan magnezu – MgSO4, rzadziej chlorek magnezu – MgCl2 i azotan magnezu – Mg/NO3/2. Krzemionka Zawartość krzemionki – SiO2 wynosi zazwyczaj od kilku do kilkunastu miligramów w 1 l wody, jedynie w wodach głębinowych waha się w granicach 25 mg/l. Charakterystyczną cechą krzemionki jest duża jej zawartość w wodach miękkich, wody twarde zaś zawierają nieznaczne jej ilości. Sole żelaza i manganu Żelazo zwykle znajduje się w wodzie w związkach. Najczęściej spotykane są: kwaśny węglan żelazny – Fe/HCO3/2, siarczan żelazowy – FeSO4, i koloidy związków żelaza z kwasami humusowymi. Mangan znajduje się w wodzie zwykle w postaci kwaśnego węglanu manganowego Mn/HCO3/2. Sole sodowe Sole te są łatwo rozpuszczalne. Występują one w postaci: chlorku sodowego – NaCl /sól kuchenna/, siarczanu sodowego – Na2SO4 /sól glauberska/. Bardzo rzadko stwierdza się węglan sodu – Na2Co3 /soda/ oraz azotan sodu – NaNO3. Zanieczyszczenia gazowe Właściwie trudno zgodzić się z tego rodzaju określeniem, ponieważ głównymi zanieczyszczeniami są składniki powietrza tj. tlen – O2, azot -N2 i dwutlenek węgla – CO2, które w wodzie akwaryjnej spełniają niezmiernie ważną rolę. Woda może zawierać jednak jeszcze inne składniki gazowe jak, np.: amoniak – NH3, siarkowodór – H2S, czy też bezwodniki kwasowe kwasu azotowego i siarkowego. Jednak zanieczyszczenia te występują rzadko w wodach naturalnych. W wodach odkażanych chlorem , wolny chlor – Cl2 stanowi sztuczną domieszkę. Już niewielka jego ilość 0,3 – 0,6 mg/1 nadaje wodzie nieprzyjemny zapach i smak. Inne zanieczyszczenia Do innych zanieczyszczeń zaliczyć można takie substancje jak: kwasy, barwniki, itp. Zanieczyszczenia te spotykamy w wodach rzecznych zanieczyszczonych ściekami przemysłowymi. |