Anentome helena – (Clea helena)
Ślimaki w akwarium, hodowane w dużych ilościach, mogą być katastrofą. Opcja ekologiczny do zwalczania tej plagi to uzyskanie mięsożernego ślimaka – Helenki (Anentome helena). Wcześniej czy później każdy akwarysta ma do czynienia z nadmiarem ślimaków hodowlanych w akwariach. Możemy tutaj wymienić: zatoczki , rozdętki i pierwotnie zakupione dla spulchniania podłoża popularne świderki. Z reguły są one wpuszczane, do czyszczenia roślin i podłoża, ale rozwiązują problem tylko częściowo i daje tymczasowe wyniki. Następnie pojawia się pytanie: czy nie ma biologicznego sposobu na poradzenie sobie z nieproszonymi gośćmi? Wszechwiedzący internet odpowiada: Tak! Jedną z najbardziej popularnych metod biologicznego zwalczania różnych rodzajów mięczaków wodnych są mięsożerne ślimaki Helena (Anentome Helena) .
Po raz pierwszy ślimak Anentome Helena został opisany w 1847 roku. Naturalne siedliska obejmują południowo-wschodnią Azję, Indonezję i Tajlandię. Gatunek powszechnie spotykany w płytkich zbiornikach wodnych z czystą, przezroczystą wodą. Helena (Anentome helena) jest bardzo pięknym, z ciekawym zachowaniem, rodzajem skorupiaków. Jaskrawo kolorowe muszle, drapieżne nawyki i oryginalny sposób, reprodukcji ślimaków jest niezwykłym obiektem do obserwacji. Szczególnie interesujące jest wypatrzeć, jak Helena wybiera kolejną ofiarę, rzuca się na nią i dosłownie wysysa wszystkie soki z niego, pozostawiając tylko pustą skorupkę. Maksymalną wielkość dorosły skorupiak osiąga do 15 – 17 mm (napotykane są większe egzemplarze) szarego ciała z ciemnymi plamkami. Ślimaki mają klapkę, który zamyka muszlę w razie niebezpieczeństwa. Ponadto, bardzo typowa dla gatunku jest wydłużona rurka do oddychania, która w ruchu, stale jest wyciągnięta do przodu. Ślimak porusza się dość szybko na każdej powierzchni, co jest szczególnie widoczne, gdy są głodne a wrzucimy porcję pokarmu. Po obfitym posiłku ślimaki znikają równie szybko, jak się pojawiły, częściowo zakopując się w podłoże. W związku z tą cechą, idealnym podłożem dla nich jest piasek lub drobny żwirek o średnicy 0,5 – 1,5 mm. Małe Heleny jak świderki (Melaniidae), przeszukują warstwy podłoża w poszukiwaniu resztek jedzenia. Nie potrzebują specjalnego dokarmiania.
Charakterystyczną cechą tego ślimaka są także dwie wyciągane trąbki. Pierwsza, większa zwana syfonem służy to lokalizowania ofiar ślimaka. Rozkładany syfon wystawiany jest do przodu i na boki dzięki czemu lokalizuje swoje ofiary a także służy do zapachowego penetrowania terenu. Druga, mniejsza trąbka służy jako narząd gębowy do jedzenia; jest różowawa i bardzo długa. Heleny żywią się głównie mięczakami, ale w przypadku długotrwałego ich braku, jedzą również inne pokarmy, przeważnie o wysokiej zawartości białka. Okresowo można karmić Heleny mrożonymi dżdżownicami i surową mieloną wątróbką drobiową. Z obserwacji wynika że Heleny niechętnie atakują popularne ampularie (Ampularia australis), nawet bardzo małe i tylko w skrajnych przypadkach. Świderki zjada tylko wtedy, gdy w akwarium nie ma innych mięczaków i nie są podawane inne pokarmy (ochotka, solowiec itp.); Głodne Heleny nie przejmują się tym, że świderki spędzają większość czasu w podłożu – drapieżniki czekają na nich, gdy wyjdą na powierzchnię wtedy je atakują.
Ryb nie atakują i nie mogą im zaszkodzić, gdyż są za powolne. Według różnych obserwacji wiemy, że Helena nie dotyka krewetek i zdrowych dorosłych skorupiaków (Theodoxus, ale może zjeść młode) i (Neritina). Wewnątrzgatunkowego kanibalizmu również nie zaobserwowano. Anentome Helena to ślimaki rozdzielnopłciowe ale po wyglądzie zewnętrznym jest niemożliwe rozróżnienie płci, a jedynym sposobem, aby uzyskać potomstwo jest posiadanie w jednym zbiorniku kilkanaście osobników. Parę ślimaków przygotowującą się do rozmnażania, można szybko zauważyć w akwarium – poruszają się przez kilka dni na wszystkich powierzchniach razem, czasami jedna na drugiej i nie rozstają się nawet przy konsumpcji pokarmów.
Zarówno przy hodowli, jak i dla rozmnażania parametry wody nie mają szczególnego znaczenia, jednak istnieją dowody, że w temperaturach poniżej 20°C Heleny tymczasowo przestają składać jaja. Dla udanej hodowli niezbędnym do zapewnienia rozmnażania trzeba zapewnić spokojne otoczenie, dając im wystarczającą ilość pokarmu i pozbyć się sąsiadów, takich jak krewetki i aktywnych ryb, zwłaszcza pielęgnic, brzanek, labiryntowców i danio pręgowanego. Po kopulacji, Helena składa na stałych przedmiotach pojedyncze jaj, które przypominają miniaturowe saszetki z żółtą przejrzystą kulą (średnica 0,1 mm) w środku. Przy utrzymaniu optymalnych warunków, w ciągu roku od pary ślimaków można uzyskać około 300 młodych Helen. W zależności od temperatury, ikra dojrzewa 21 – 30 dni, wtedy skorupa pozostaje … a kulka znika bez śladu. Okazuje się, że ślimaki po wylęgnięciu się z jaj, natychmiast zakopują się w podłoże i i żyją tam, aż do osiągnięcia wielkości 3 – 4 mm.
Po zakupie w sklepie zoologicznym i wreszcie zostaniu właścicielem Helen, drżącymi rękoma uwalniamy dwa, trzy lub pięć uroczych bursztynowo-czarnych ślimaków, oczekując od nich drastycznych działań w celu oczyszczenia akwarium z irytujących mieszkańców czyli plagi innych ślimaków. Przechodzi dzień – dwa – tydzień, ale nie występują żadne zmiany. Ślimaki zachowują się jak zwykle – spokojnie przesuwają się po szybach i liściach roślin, jedzą, składają jaja i tylko w niektórych miejscach pojawia się pusta skorupa. Ponadto sama Helena jest prawie niewidoczna, albo chowają się w ciemnych zakamarkach akwarium, albo leżą częściowo zakopane w podłożu. Faktem jest, że umieszczając kupione Heleny (Anentome helena) we wspólnym akwarium z dużą ilością aktywnych ryb, krewetek i ślimaków, skazujesz ich na powolną śmierć. Nie będą żyć normalnie i skutecznie się rozmnażać. Najpierw czyściciele muszą być odpowiednio podhodowane i rozmnażane w odpowiednich warunkach, a dopiero potem wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem.