Aponogeton ulvaceus Baker (1881)
– Onowodek sałatnicowaty (olbrzymi)
SYNONIMY : Aponogeton ambongensis Jumelle,
Aponogeton ulvaceus var. ambongensis Jumelle,
Aponogeton violaceus lagerheim
POCHODZENIE : Rozpowszechniony w centralnych i północno-zachodnich rejonach Madagaskaru. Roślina znaleziona pierwszy raz w 1870 roku. Nazwa gatunkowa „ulvaceus” wskazuje na podobieństwo z morskim glonem (ulva) tzw. sałata wodna. Występuje zarówno w wodach stojących – o dnie błotnistym, jak i w szybko płynących potokach z dnem piaszczysto-kamienistym, w miejscach nasłonecznionych i ocienionych, w wodach lekko kwaśnych i zasadowych.
OPIS : Jest to roślina wieloletnia żyjąca w głębi wody. Kłącze bulwiaste, podłużne lub owalne, ciemnobrązowe, grubości do 3 cm, w całości pokryte jest sznuropodobnymi korzeniami, często stożek wzrostu pokryty jest sztywnymi wyrostkami. Wytwarza liście tylko podwodne. Blaszki liściowe długości 12-40 cm, o szerokości 2-8 cm, są bardzo cienkie aż prześwitujące, jasnozielone lub zielone, równe lub lekko zakrzywione, o brzegach płaskich lub falujących czasami tak mocno że sprawiają wrażenie spiralnie skręconych wokół swej osi. Mają kształt podłużnie owalny, o podstawie od wąsko-klinowatej do zaokrąglonej i szczycie najczęściej zaokrąglonym, czasami z lekkim wcięciem, rzadziej ostrym. Blaszki liściowe o unerwieniu równoległym 0 7 rzadziej 11 żyłkach z szerokim nerwem głównym, usadowione na ogonkach o długości 5-25 cm. W wodzie o niewielkiej wartości odżywczej blaszki liściowe zazwyczaj żółtawozielone, w wodzie bogatej w składniki odżywcze przybiera ciemnozieloną barwę. Pęd kwiatowy wysokości 80 cm mocno pogrubiający się w kierunku kwiatostanu. powłoka kwiatostanu długości około 1,5 cm z zaostrzonym końcem, wcześnie opadająca. Kwiaty białe, żółte, rzadko fioletowe, z jedną żyłką na płatkach, drobne pachnące, rozmieszczone równomiernie, zebrane w dwukłosowy kwiatostan osiągający długość 15 cm. W kwiatku 6 pręcików z bladożółtymi pylnikami i żółtym pyłkiem. Słupków trzy z 4-6 zalążkami. Nasiona o rozmiarach 1,5-3 x 0,5-1 mm. Kwitnie od października do kwietnia.
UPRAWA : Gatunek ten jest najczęściej uprawianą rośliną madagaskarska. Dobrze rośnie i rozmnaża się w dużych akwariach o wysokości ponad 40 cm, wymagając dobrze natlenionej wody, bogatej w CO2 o twardości 4-6°N, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,5-7,2), temperatura wody w okresie wegetacji 26-28°C, w okresie spoczynku 18-20°C, oświetlenie umiarkowane do jasnego, rozproszone. Pożądana jest częsta wymiana części wody w akwarium. Podłoże piaszczyste lub żwirowate z domieszką gliny. Jeżeli woda jest twarda powyżej 12°N zauważa się przedwczesne obumieranie liści i roślina nie kwitnie. Nie kwitnie także gdy nie stosujemy okresu spoczynku, a ulistnienie jest skąpe a nawet w ogóle traci liście. Po dwóch trzech takich sezonach roślina zazwyczaj ginie. Optymalna temperatura w okresie wzrostu czyli od marca do września wynosi 24-27°C, następnie w październiku do grudnia stopniowo obniżamy temperaturę do około 10°C, w której przetrzymujemy roślinę przez trzy miesiące. Jeżeli roślina nie jest w doniczce to wykopujemy ja na ten okres z akwarium i umieszczamy w żwirku zmieniając co 2-4 tygodni wodę.
W marcu zaczynamy podnosić temperaturę z chwilą rozpoczęcia wzrostu przenosimy ją do akwarium o temperaturze 18-20°C, którą stopniowo podwyższamy do temperatury optymalnej czyli 24-27°C. Można także w tym samym akwarium w okresie spoczynku obniżyć trochę temperaturę. Trzeba wyjąć bulwę z akwarium, usunąć pozostałe liście i korzenie i położyć ją w tym samym akwarium ale w innym miejscu na podłożu. Po okresie spoczynku nowo wytwarzane korzenie wciągną bulwę do podłoża. W tym czasie liście wyrastają szybko i po 1,5-2 miesiącach roślina zaczyna kwitnąć. Najpierw rozwijają się kwiaty w dolnej części kłosów a stopniowo następne w górę. W kwiatach jako pierwsze dojrzewają organa generatywne męskie, a następnie żeńskie. Zabezpiecza to przed zapyleniem pyłkiem z tego samego kwiatu. Możliwe jest takie zapylenie ale jest ono mało efektywne. Najlepiej jest zapylać pyłkiem z innej rośliny. Czynność sztucznego zapylenia przeprowadza się pędzelkiem przenosząc pyłek z pręcików na znamiona słupków powtarzając tę czynność dwa razy w odstępach czasowych. Nasiona osiągają dojrzałość po upływie 1-1,5 miesiąca i opadają na dno. Podczas dojrzewania nasion zaleca się zasilać roślinę nawozem (np.florovit 10-30 ml rozcieńczony z wodą 1:4), wstrzykując go w okolice bulwy. Objawem jego działania jest ściemnienie liści. Nasiona wysiewamy w warunkach analogicznych do hodowli dorosłych roślin z niskim poziomem wody i piaskowym podłożem.
Do klasyfikacji
|