Umiejętnie zagospodarowany basen ogrodowy może stanowić ozdobę ogrodu, wykorzystać go można także dla celów akwarystycznych. Budowa basenu ogrodowego nie nastręcza dużych trudności. Najprostszym sposobem jest wykonanie basenu z folii (rys. 1).
W odpowiednim miejscu, nieco zacienionym drzewami lub krzewami, wykonujemy w ziemi wykop, głębokości ok. 30 cm, – zależnie od przeznaczenia. W nienaruszonym gruncie wykonujemy również mały uskok górnej krawędzi wykopu w celu ułożenia zbitej ramki drewnianej – o przekroju 6×6 cm – dla basenu o wymiarach 120×120 cm lub o przekroju drewna 10×10 cm dla basenu o większej powierzchni, np. 100×200
Tak przygotowany basen wykładamy podwójną folią ogrodniczą w jednym kawałku. Krawędzie folii powinny obejmować kantówkę drewnianą oraz odkładać się poza kantówkę na szerokość ok. 20 cm. Wyłożoną na krawędź kantówki i wykopu folię okładamy betonowymi płytkami chodnikowymi lub płaskimi kamieniami. Mają one przytrzymywać folię a także zapobiegać obsuwaniu się krawędzi basenu. Do basenu wchodzić nie należy. W poprzek basenu układamy szeroką deskę lub drabinkę – znacznie ułatwi nam to wszelkie czynności. Na zimę basen opróżniamy, zasypujemy suchymi liśćmi i ewentualnie nakrywamy przed opadami. W żadnym wypadku, po usunięciu wody, nie należy wchodzić na folię – tym bardziej zimą, kiedy folia jest stwardniała i łatwo pęka. Przy prawidłowej eksploatacji basenu folia powinna służyć nam przez dwa sezony. Drugi rodzaj to basen betonowy. Wykonanie tego basenu jest bardziej skomplikowane; jeśli jednak zajrzymy do fachowych podręczników lub książek typu „zrób to sam”, znajdziemy tam opisy przygotowania betonu lub żelbetonu. Ja, w swoim krótkim artykule chciałbym jedynie omówić najprostszy sposób przygotowania basenu.
Wykonać trzeba wykop o pionowych ściankach, nie naruszając pozostałego gruntu. Następnie trzeba zrobić szalunek (formę) z desek dla wylania betonu (rys. 3). Wykonujemy tylko wewnętrzną część deskowania, ponieważ zewnętrzną stanowić będzie nienaruszony grunt. Podwyższamy zewnętrzną część ponad poziom gruntu o około 10 cm po to, by poszerzyć górną krawędź basenu. Dla małych basenów – do 120 cm szerokości – może to być odpowiednio zagęszczony, beton. Przy większych basenach beton należy uzbroić prętami stalowymi aby ścianki były mocniejsze (grubość i rozmieszczenie prętów trzeba uzgodnić z fachowcami). Przy budowie basenu betonowego warto pamiętać o wykonaniu otworu spustowego w dnie basenu i o przeprowadzeniu rur do studzienki chłonnej, której dno będzie zasypane luźnym żwirem. Studzienka taka ułatwia spuszczenie wody na zimę (rys. 4).
Baseny ogrodowe mogą być podgrzewane – podczas chłodnych dni, lub w okresie wiosennym i jesiennym – zatapialną grzałką akwaryjną. Basen ogrodowy można dodatkowo ocieplić, nakrywając go daszkiem z folii ogrodniczej, na konstrukcji z drutu nierdzewnego, co jednak nie dodaje uroku, jeśli idzie o estetykę ogrodu. W basenie nakrywanym folią można prowadzić uprawy tropikalnych roślin oraz hodowle ryb, które nie niszczą roślin i znoszą temperaturę od 16 do 24°C.