Kardynałek – Tanichthys albonubes*) został odkryty przez chińskiego skauta nazwiskiem Tan, w górach Białochmurych (Chiny) w roku 1932. Ta nieduża ryba, o smukłym kształcie, jest ogólnie z wyglądu dobrze znana. Grzbiet ma zielonobrunatny, boki jasnoszare, a brzuch szarobiały. Od oka do nasady ogona ciągnie się żółtoczerwona pręga, która u okazów młodych jest niebieskawa lub zielonozłota, ciemno obrzeżona. Pod pręgą tą biegnie pas barwy purpurowomiedzianej. Górna połowa płetwy grzbietowej i dolna płetwy odbytowej oraz środkowa część płetwy ogonowej (od nasady do wolnego brzegu) są czerwone. Odróżnienie samca od samiczki jest łatwe; samiczka ma bardziej okrągły brzuszek, a samiec jest szczuplejszy i ma bardziej intensywnie zabarwione płetwy. Jeśli dwie rybki stoją naprzeciw siebie z nastrosznymi płetwami są to niewątpliwie samce. Znana jest również odmiana kardynałka o wydłużonych płetwach i intensywniejszym ubarwieniu. Różnicę najlepiej obrazuje kolorowa fotografia na okładce czasopisma AT, nr 11/75, wykonane przez H.J. Richtera z Lipska.
Akwarysta, chcący stworzyć kardynałkom odpowiednie warunki, powinien wiedzieć że czują się one dobrze w wodzie niezbyt twardej i lekko zakwaszonej. Ich piękne barwy występują szczególnie intensywnie w wodzie filtrowanej. Karmę pobierają urozmaiconą, a smakołykiem dla nich są czarne larwy komara. Roślinność w akwarium może być różna, lecz tworzyć powinna odrębne kępki. Najodpowiedniejsza temperatura wody to 18-22°C. Wysokość słupa wody w zbiorniku nie odgrywa większej roli, chociaż można zauważyć, że przy wysokim jego poziomie kardynałek trzyma się jednak najbliżej powierzchni, a przy poziomie 20 cm pływa po całej toni. W sprzyjających mu warunkach jest bardzo wdzięcznym obiektem obserwacji, zawsze w ruchu i o pięknych barwach.
Kardynałki należą do ryb o tak zwanym ciągłym cyklu rozrodczym. Jeśli więc chce się wyhodować większą liczbę narybku, trzeba jednocześnie odłożyć 2-4 pary rozpłodowe do zbiornika o pojemności 50 litrów, pamiętając o tym, że woda powinna mieć podane wyżej parametry i temperaturę w granicach 18-24°C. Rusztu ikrowego lub specjalnego podkładu kamiennego nie trzeba stosować, bo wylęg może nastąpić równie dobrze na zwykłym podłożu piaskowym, jak też na czystym dnie basenu. Jeśli rodzice – kardynałki mają dostateczną ilość pokarmu nie zjadają swojej ikry. Ważne jest natomiast aby w akwarium lęgowym znajdowało się kilka krzaczków roślin, tak by każdy samczyk mógł obrać jeden z nich jako miejsce swoich zalotów. Zaloty te są szczególnie pięknym widowiskiem. Rybki harmonijnie „łaszą” się do siebie, zgodne w każdym ruchu, krqżqc powoli wokół wybranego krzaczka. Koniecznym warunkiem powodzenia tarła jest aby pary rozpłodowe były same, bez innych ryb. Po około tygodniu od chwili odłożenia par rozpłodowych zauważamy na szybach akwarium pierwszy narybek, podobny do czarnych przecinków. Narybek ten grupuje się głównie przy szybie najlepiej oświetlonej. Po kilku dniach można go już zauważyć na powierzchni wody. Wtedy właśnie należy rozpocząć karmienie bardzo drobną karmą (pył). Rybki trzeba karmić często, ale małymi dawkami, aby nie dopuścić do zmętnienia wody, bo wtedy narybek ginie. Niebezpieczeństwo przekarmienia jest większe niż podawania zbyt małej ilości karmy. Do karmienia narybku można także stosować sproszkowane mleko lub jajko w proszku, które również należy podawać w małych ilościach. Nie można naturalnie zapominać o karmieniu par rozpłodowych, które karmę przyjmują najchętniej rano i wieczorem, przy czym powinien to być pokarm żywy.
Po 3-4 tygodniach przy tej formie chowu otrzymuje się zwykle od 4 par rodzicielskich około 400-600 młodych rybek. Należy wtedy oddzielić pary rozpłodowe od narybku. Po odłowieniu par rodzicielskich można jeszcze przez tydzień zauważyć larwy wiszące na szybach. Młode kardynałki można także karmić węgorkami (Mikro) lub dżdżownicami, które należy rozetrzeć pomiędzy dwoma szybami i ususzyć. Ten pływający pokarm, jest przez młode rybki tak łapczywie zjadany, że wraz z nim połykane jest powietrze. Skutkiem tego po jedzeniu rybki z trudem odrywają się od powierzchni wody, a tylne części ich ciała unoszą się jeszcze przez dłuższy czas ku górze. Jednak nie należy się tym niepokoić, gdyż prędko znowu odzyskują równowagę.
Młode rybki dość szybko nabierają pięknego niebieskiego zabarwienia. W okresie młodzieńczym, aż do osiągnięcia 15-20 mm długości, są podobne do młodych neonków. Przy karmieniu mikro lub posiekanymi wazonkowcami i rurecznikiem rybki rosną bardzo szybko i prędko intensywnie się zabarwiają. Trzeba tu dodać, że poszczególne rybki rosną z różną szybkością. Przy niewłaściwym karmieniu może się jednakże zdarzyć, że większe rodzeństwo zjada swoich mniejszych braci (kanibalizm), co absolutnie nie zdarza się wśród dorosłych kardynałków.
Ponieważ kardynałki przyjmują prawie każdy pokarm można je praktycznie rozmnażać przez cały rok. Par raz skojarzonych nie należy rozdzielać, bo u samic może zajść tak zwane „zatwardzenie” ikry co łatwo można poznać po ich wydętych jasnych brzuszkach. Taka samiczka nie rokuje nadziei dalszego rozrodu. Kardynałek jest rybką, która każdemu miłośnikowi sprawi z pewnością wiele radości.
_________ *) Znaczenie nazwy: Tan – nazwisko odkrywcy ichthys – ryba albus – biały nubes – chmura
Skrzeczyk karłowaty – Trichopsis pumilus Lewa góra: samica; prawa góra: samiec; lewy dół: larwy na liściu; prawy dół: samiec opiekujący się larwami.