OJCZYZNA: Południowo-wschodni Kamerun i południowo-zachodnia Nigeria.
MORFOLOGIA: Ciało bocznie spłaszczone, głowa płaska, pysk wielkości oka. skierowany ku górze, szczęka dolna wysunięta do przodu. Płetwa grzbietowa posiada 9-11 promieni i umiejscowiona jest na środku grzbietu. Górna część ciała koloru blado żółtego, dolna część nieco jaśniejsza. Od głowy do nasady płetwy grzbietowej ciągnie się pas barwy pomarańczowo-rdzawej. Na płetwach odbytowej i ogonowej widoczne czerwone kropeczki. Długość do 5 cm.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec intensywniej ubarwiony.
HODOWLA: Twardość wody od 2 do 15°n, temperatura w granicach 18-25°C. Odczyn lekko kwaśny. Ryby wymagają częstej wymiany wody. Zbiornik średniej wielkości, z dużą ilością roślin. Są wszystkożerne.
ROZMNAŻANIE: Dojrzałość płciową osiągają w 5-3 miesiącu życia. Tarło odbywają dość spontanicznie. Ikra przyklejana jest do kawałków drewna znajdujących się na dnie lub do liści. W zależności od temperatury wylęg larw następuje po 12 do 18 dniach. Wydobywanie się larw z osłonek jaj jest trudne i dlatego wymagają pomocy np. dodatek soli do wody.
Tekst: H. Kilka
Fot: H. Linke
Melanochromis exasperatus
RODZINA: Cichlidae – pielęgnicowate.
OJCZYZNA: Jezioro Malawi, okolice wyspy Likoma.
MORFOLOGIA: Długość ciała do 10 cm, głowa stosunkowo duża. Płetwa grzbietowa na całej długości grzbietu. Ciało niebiesko zielone, połyskujące. Wzdłuż boków oraz na płetwach grzbietowej i ogonowej pręgi barwy brązowo-żółtawej. Na pokrywie skrzelowej czarna, niebieskawo obrzeżona plama. Głowa bardziej intensywnie ubarwiona, perłowo opalizująca.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samica posiada na głowie oraz płetwach grzbietowej i ogonowej czerwone błyszczące plamki.
HODOWLA: Ze względu na agresywność samców wymagane dość duże zbiorniki (minimum 100 1), z dużą ilością kamieni i kryjówek Przy dobrym i urozmaiconym karmienu ryby nie zjadają roślin. Woda o temperaturze około 26°C, twardość ponad 12°n i odczynie alkalicznym.
ROZMNAŻANIE: Jak u ryb z jeziora Malawi rozród w zbiorniku ogólnym. W okresie godowym samiec bardzo natarczywie zaleca się do samicy. Ustawia się przed nią w poprzek, demonstrując ciemną plamę na płetwie odbytowej, co pobudza samicę do złożenia ikry. Jednorazowo samica składa po 3-4 ziarenka ikry, które po zapłodnieniu przez samca chowa w pysku. Czynność ta powtarzana jest do wyczerpania zapasu ikry u samicy. Samicę z ikrą w pysku można umieścić w osobnym zbiorniku, gdzie nie jest narażona na napastowanie ze strony samca. Po 20 dniach samica wypuszcza z pyska narybek, który karmimy bezlikami.
UWAGA! Ryby te znane były jako Labidochromis ceruleus likomae.
Tekst: H. Kilka
Fot: H. Linke
Barwniak szmaragdowy – Pelvicachromis taeniatus Bulenger, 1901
syn. Pelmatochromis kribensis, P. kribensis var. calliptera, P. klugev, P. kribensis klugei itp.
RODZINA: Cichlidae – pielęgnicowate.
W roku 1966 Thys van den Audenaerdae dokonał rewizji rodzaju Pelmatochromis, w rezultacie czego w jego obrębie wyróżnił trzy podrodzaje i dwie grupy. 1. Podrodzaj Pelmatochromis, do którego zaliczył: P. buettikoterl, P. cofbalis. 2. Podrodzaj Chromidotilapia, do którego włączył: P. guentherl, P. kingsleyae, P. batesi, P. loembergi, P. schoutedeni, P. exsul. Prawidłowe nazwy tych ryb są więc dziś następujące: Chromidotilapia guentheri, Ch. kingsleyae itd. 3. Podrodzaj Pelvicachromis, do którego zaszeregował: P. humilus, P. pulcher, P. roloffi, P. taeniatus, P. subocellatus, P. caudifasciatus. Ich aktualne nazwy brzmią więc następująco: Pelvicachromis humilus, P. taeniatus itd. Do podrodzaju tego zaliczył ponadto szereg form dotychczas niezbyt dokładnm znanych i słabo opisanych, pochodzących z południowej Nigerii, Kamerunu. Ghany, Sierra Leone, centralnej części Zairu oraz dopływów rzeki Ogowe. Na powyższej fotografii forma z rzeki Lobe z południowego Kamerunu, a na pierwszej stronie okładki forma z rzeki Moliwe w zachodnim Kamerunie, obie zaliczone do tego podrodzaju. 4. Grupa Tilapia, do której zaliczył P. ocellifer i P. congicus. Są to więc teraz Tilapia ocellifer i Tilapia congicus. 5. Grupa mieszana obejmująca P. cersogaster, P. ansorgii, P. thamasi. Część ryb z tej grupy zaliczono do rodzaju Thysia, utworzonego na cześć wspomnianego wyżej belgijskiego ichtiologa nazwiskiem Thys.
OJCZYZNA: Dorzecze Amazonki oraz południowo-zachodnia część Ameryki Południowej aż do Boliwi.
MORFOLOGIA: Wydłużeni;, bocznie spłaszczone ciało dochodzi do 7 cm. Płetwa grzbietowa długa. Grzbiet zielor oleski, boki ciała pomarańczowe, ku tyłowi przechodzące w nlebiesko-zielone. Pokrywy sk a.owe błyszczące, niebiesko nakrapiane. Całe ciało pokryte nlebiesko-zielonymi kropkami. Od pyska do nasady ogona ciągnie się wzdłuż ciała brązowoczerwony, podzielony pas, poniżej widoczny drugi podobnie ubarwiony pas. Wszystkie płetwy czerwone z pomarańczowym odcieniem, z wyjątkiem bezbarwnych płetw piersiowych.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec jest wyraźniej ubarwiony, promienie płetw grzbietowej i odbytowej nastroszone. Samica mniejsza i słabiej ubarwiona, płetwy grzbietową i odbytową ma zaokrąglone.
HODOWLA: Temperatura wody 22°C; woda miękka, słabo kwaśna, dobrze napowietrzona. Ryby spokojne. Zbiornik hodowlany średniej wielkości, dobrze obsadzony roślinami, z dużą ilością kryjówek (kamienie, doniczki), przeświet lony. Byby czułe na chemikalia i pełną wymianę wody. Wymagają pokarmu żywego. Trą się i wyprowadzają młode także w ? mikach ogólnych.
ROZMNAŻANIE: Tarło podobnie jak u większości pieięgnic. Ikrę składają na trwałym podłożu, wyjątkowo na roślinach. W czasie tarła samiczka obraca się grzbietem do dołu. Temperatura wody 26°C. Młode wylęgają się po trzech dniach. Dobrze jest po tarle zbiornik zaciemnić. Młode karmimy drobnym pokarmem po zużyciu przez nie woreczka żółtkowego.