Liścień – Polycentrus schemburghi Miiller et Troschel, 1848
RODZINA: Nandidea – wielocierniowate (wg niektórych badaczy należy do rodziny Polycentridae).
OJCZYZNA: Dorzecze Amazonki, zachodnia Gujana i Trinidad.
MORFOLOGIA: Długość ciała do 10 cm. Ciało wysokie, silnie bocznie spłaszczone, w zarysie podobne do liścia. Pysk uzębiony, wysuwany. Na tylnym brzegu pokryw skrzelowych po jednym silnym kolcu. Ubarwienie ciała zmienne – szare do brunatnego, źóltobrązowe do czarnego, z ciemnym, często srebrzysto błyszczącym, wzorem złożonym z kropeczek i pasków. Kolczaste części płetw grzbietowej i ogonowej oliwkowobrunatne do ciemnobrązowych, o niebieskawobiałym połysku, z dużymi, wyraźnymi, ciemnymi plamami na nasadzie. Płetwa brzuszna wydłużona, zielonawa, żółto obrzeżona.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Samce mniej kontrastowo ubarwione, ciemniejsze. W okresie tarła jasnobrązowe z czarnymi grzbietami i drobnymi zielonawoniebieskimi, srebrzystymi plamkami i kropkami.
HODOWLA: Temperatura wody 22°C. Ryby należy hodować wyłącznie w towarzystwie dużych okazów innych gatunków. W dzień przebywają w ukryciu, wieczorem wypływają. W akwariach muszą znajdować się kryjówki z kamieni. Wymagają żywego pokarmu – małych rybek wielkości gupików.
ROZMNAŻANIE: Temperatura wody 26°C, zbiornik średniej wielkości. Na piaszczystym podłożu układamy doniczkę bez dna, na której ściankach samica składa ikrę. Ryby wycierają się również na brzusznych stronach liści i wówczas samica odwraca się do góry brzuchem, podobnie jak u ryb z rodzaju Pelmatochromis. Całe tarło trwa około 3 godziny. Ikry pilnuje samiec. Samicę należy odłowić po tarle, a samca po wykluciu się młodych. W jednym rzucie samica składa około 200-600 ziaren ikry. Po 8 dniach narybek zaczyna pływać. Młode zjadają wszelki pokarm żywy i szybko rosną. Należy, je segregować według wielkości, ponieważ są kanibalami.
Tekst: H. Skrzyński
Fot: H. Linke
TECZANKI
Przedstawione na zdjęciach ryby otrzymałem w bieżącym roku od D. Wernera Moraenschweisa ze St. Augustin (RFN.) Są to ryby należące do rodziny aterynowatych (Atherinidae). Pomimo pięknego ubarwienia nie są zbyt często spotykane w naszych akwariach.
Do rodzaju tęczanek zalicza się około 25 gatunków. Występują one w Australii i Nowej Gwinei. Mała ich popularność jest prawdopodobnie wynikiem zakazu eksportu ryb z Australii. Sytuacja ta w najbliższych latach ulegnie chyba poprawie, ponieważ bariery celne w Australii nie są już tak szczelne.
W ostatnich latach przywieziono z Australii do Europy szereg nieznanych u nas gatunków jak: Nematocentris sexlineatus, N. maculata, N. ogilby, i Melanotaenia nigrans. Ostatnia nazwa stosowana jest w naszym kraju mylnie dla gatunku, który winien nosić nazwę Nematocentris fluviatilis.
Hodowla i rozmnażanie tęczanek, ze względu na niewielkie wymaganie żywnościowe i znoszenie temperatur poniżej 18°C, są łatwe. Niewielki dodatek soli do wody w akwarium jest wskazany, ze względu na fakt, że żyją one w wodach o twardości od 10 do 30°n W skład menu, oprócz pokarmu żywego i suchego, powinny wchodzić również glony, które są przez ryby zdrapywane z kamieni i liści.
Pewne kłopoty nastręczać może wychów narybku, który ginie na skutek obserwowanej u niego niechęci to jedzenia. Metodą zapobiegającą tego rodzaju niepowodzeniem ma być, zdaniem niektórych autorów, obniżenie odczynu (pH) wody.
Tym krótkim doniesieniem chciałbym zachęcić hodowców posiadających teczanki do częstszego ich rozmnażania i opisywania, celem lepszego poznania tych ciekawych i pięknych ryb.
Tekst i zdjęcia H. Kilka
Tęczanka – Nematocentris sp.
Fot. H. Kilka
Tęczanka mniejsza – Nematocentris maccullochi
Fot. H. Kilka
Skrzydłolist Wallisa – Spathiphyllum wallisi, Regel
RODZINA: Araceae – obrazkowate.
OJCZYZNA: Kolumbia.
MORFOLOGIA: Liście jasnozielone, u nasady i na końcach zaostrzone, pofalowane, szerokości do 6 cm, przy całkowitej wysokości rośliny do 30 cm. Ogonki liściowe równe długości blaszek. Nerwy główne i boczne na grzbietowych powierzchniach liści zaznaczone są w postaci rowków.
EKOLOGIA: Roślina ziemno-wodna, w akwarium rośnie powoli.
UPRAWA: Najlepiej rośnie paludarium i tam też kwitnie. Wymaga oświetlenia umiarkowanego, temperatury wody i powietrza około 26°C, zimą do 20°C.
ROZMNAŻANIE: Rozmnażać należy wegetatywnie, poprzez dzielenie kłącza dorosłej rośliny.
UWAGA: Skrzydłolist wyglądem przypomina Anubias afzelli, którego liście są ciemniejsze, a nerwy boczne ułożone są pod większym kątem w stosunku do nerwu głównego.