W poprzednim numerze zapoznałem Czytelników z ogólnymi zasadami przygotowania i opieki nad akwarium przeznaczonym do hodowli ryb żyworodnych. W niniejszym natomiast przedstawię ogólne zasady przygotowania zbiornika dla pielęgnic, przy czym uwagi te przeznaczone są dla początkujących akwarystów i nie dotyczą ryb z jezior Malawi i Tanganika w Afryce.
Moim zdaniem początkujący akwaryści hodowlę ryb powinni raczej rozpoczynać od przedstawicieli rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), a nie jak to się ogólnie przyjmuje od ryb żyworodnych. Zwyczaje pielęgnic są bardziej ciekawe, łatwo się rozmnażają, a o złym samopoczuciu szybko dają znać swemu opiekunowi
Skalar marmukowy – Pterophyllum scalare
Fot. H. Kilka
ŚRODOWISKO. Zbiornik ma imitować brzeg rzeki albo jeziora, z kamieniami, korzeniami i rzadko rosnącymi roślinami. Zamiast kamieni można zastosować położone na boku doniczki z wybitym dnem, rurki drenacyjne itp.
URZĄDZENIE ZBIORNIKA. Rozmiary akwarium według potrzeby, to znaczy w zależności od tego jakie ryby mamy zamiar hodować, co najmniej jednak powinno zawierać 150-200 litrów wody. Im zbiornik będzie większy tym lepiej pielęgnice będą się czuły, gdyż z wyjątkiem ryb z rodzajów Apistogramma i Nannacara dorastają one do 10-15 cm długości. Dno akwarium wykładamy grubym, dobrze wymytym (! ) żwirem. Na jego powierzchni układamy z kamieni kryjówki dla ryb. Dodatkowo możemy wprowadzić dobrze wymoczone i wymacerowane korzenie. Dobrze jest z tyłu zbiornika zbudować lub u- łożyć kamienną ścianę. Oświetlenie niezbyt jaskrawe. Większość pielęgnic wymaga wody średnio twardej, o odczynie około 7/pH/ Temperatura w granicach 22-26°C, natomiast dla ryb z rejonów równikowych, jak np. Papiliochromis ramirezi – pielęgniczka Ramireza, Symphysodon aequifasciata – paletka, Pterophyllum scalare – skalar, 24-28°C. Dla paletek zbiornik należy ogrzewać przez cały rok. Napowietrzanie i filtrowanie wody konieczne
Hemihaplochromis fasciatus
Fot. H. Linke
ROŚLINNOŚĆ. Rośliny należy dobierać duże i mocne. Dobrze jest je sadzić, w doniczkach lub miseczkach, w celu uchronienia przed wyrwaniem przez ryby. Jeśli rośliny sadzimy bezpośrednio do podłoża można je zabezpieczyć przez obłożenie kamieniami. Takie gatunki ryb jak Cichlasoma facetum – pielęgnica chanchito, C.meeki – pielęgnica Meeka, C.nigrofasciatum – pielęgnica zebra C.cyanoguttatum – pielęgnica perłowa, C.biocellatum, Hemichromis bimaculatus – akara czerwona i Aequidens latifrons – akara błękitna szczególnie lubią grzebać w podłożu. Dla uniknięcia kłopotu można je hodować bez roślin dennych, w akwarium upiększonym korzeniami. Natomiast takie gatunki jak Cichlasoma festivum – pielęgnica skośnopręga, Aequidens marotii – akara z Maroni, A.portalegrensis – akara z Porto Alegre, czy Pterophyllum scalare – skalar w ogóle nie niszczą roślin. Do zbiorników z pielęgnicami nadają się następujące rośliny: wszystkie żabienice np. Echinodorus parviflorum, E.amazonicus, E.bleheri, E.longistylis, E.horizontalis itp. oraz strzałki np. Sagittaria platyphyla, czy S.latifolia Niektóre ryby z rodziny Cichlidae, jak na przykład Cichlasoma severum -pielęgnica plamooka, chętnie zjadają liście roślin (np, Hygrophila).
Pielęgniczka Ramireza – Papiliochromis ramirezi, dotąd stosowana nazwa łacińska Apistogramma ramirezi
Fot. H. Kilka
RYBY. Dobór ryb musi być przemyślany, ponieważ wiele z nich ma wojownicze usposobienie. Do walki dochodzi przede wszystkim przed i w czasie tarła oraz w okresie opieki nad potomstwem. Dlatego też konieczne jest wspólne – od małego – hodowanie przedstawicieli różnych gatunków. Do mniejszych zbiorników polecić można ryby z rodzajów Apistogramma, Nannacara, Pelmatochromis, Pelvicachromis czy Etroplus, zaś do dużych Aequidens, Cichlasoma, Haplochromis, Hemichromis, Pterophyllum i Symphysodon
Ze względu na żwawość i wojowniczość pielęgnice nie są zbyt lubiane przez akwarystów. Należy jednak zwrócić uwagę na ich bardzo interesujące zwyczaje, fakt iż łatwo dają się uczyć, wykazują silny terytorializm; jednym słowem mają „charakterek”. Najciekawsze jednak jest obserwowanie tarła, wychowu i opieki nad potomstwem. Ponadto, co nie jest bez znaczenia, prócz wszelkiego pokarmu żywego, większość z nich zjada pokarmy zastępcze – suche oraz np. płatki owsiane, czy stosowane w kraju pasze dla ryb łososiowatych i karpiowatych