Wobec szybko postępującego rozwoju techniki, akwarystyka, nasze wspólne hobby, powinna akceptować wszelkie nowości zapewniające lepszą, skuteczniejszą i mniej pracochłonną obsługę akwarium.
Do urządzeń, które już od dłuższego czasu znalazły rację bytu w akwarystyce należy niewątpliwie zaliczyć całe powszechnie stosowane oprzyrządowanie, bazujące na energii elektrycznej, a więc oświetlenie żarowe i jarzeniowe, brzęczyki oraz pompy powietrzne, grzałki, filtry i coraz częściej stosowane termostaty.
Proponowanym przez nas urządzeniem, które stwarza możliwości automatycznego sterowania wyżej wymienionymi elementami osprzętu akwarium, jest fotoelektryczny włącznik prądu, którego zadaniem jest poranne włączanie prądu i jego odłączanie wraz z nastaniem zmierzchu. Taki sposób działania narzuca szczególnie jego zastosowanie w przypadku nieobecności akwarysty w mieszkaniu, bez potrzeby angażowania sąsiadów lub znajomych do obsługi akwarium. „Fotoelektryczne sterowanie” zapewnia automatyczną pracę oświetlenia i napowietrzaczy w naturalnych cyklach świtu i zmierzchu, dostarczając codziennej porcji światła i tlenu dla mieszkańców akwarium. Wprawdzie niewielki okres zaniechania karmienia ryb nie stanowi dla dorosłych egzemplarzy uszczerbku, jednak akwarium wyposażone w automatyczne karmidełko podłączone do opisanego wyłącznika spowoduje, że nieobecność akwarysty nie zostanie zauważona przez mieszkańców akwarium.
Schemat proponowanego fotoelektrycznego urządzenia przedstawiony został na rysunku. Ramką została obwiedziona jego część pomocnicza, a mianowicie zasilacz. Można tu wykorzystać dowolne urządzenie zasilające, dające na wyjściu napięcie stałe 12 V. W naszym przykładzie użyto transformatora dzwonkowego i czterech diod, działających w układzie Gratza. Istotną zaletą przedstawionego wyłącznika jest jego nieskomplikowana budowa, niewielki gabaryt i znikomy pobór mocy. Do zbudowania wyłącznika niezbędne są dwa tranzystory TG50, jeden TG5, fotoopór FG2, dioda DZG7 o napięciu cewki 8-10 V oraz Iza do 20 mA, dalej przekaźnik MT6 i zestaw rezystorów, o wartościach opisanych na schemacie. W razie trudności ze zdobyciem tych elementów, można je zastąpić innymi o podobnych parametrach. Radą może służyć tu każdy, nawet początkujący radioamator. Ponieważ układ może zapewniać pracę obsługiwanych urządzeń nocą lub podczas dnia, należy gniazdo wyjściowe podłączyć do odpowiedniej pary styków przekaźnika. Styki robocze zapewnią nam pracę w dzień, a styki w stanie spoczynku zamknięte umożliwią pracę nocną. Wykorzystany w urządzeniu przerzutnik Schmitta zapewnia dużą strefę histerezy, co wyklucza zjawiska migotania w okresie świtu i zmierzchu.
Po zmontowaniu układu należy dokonać regulacji jego czułości na natężenie światła. Do tego celu służy potencjometr R. Całość urządzenia obudować można w dowolny sposób, zapewniając dostateczną przepuszczalność światła do fotoopornika. Końcową czynnością będzie jego zamontowanie w pobliżu okna (np. przymocowanie do ościeżnicy okiennej) i ostateczne wypróbowanie jego czułości na zmiany oświetlenia. W okresie letnim, gdy dni są wyjątkowo długie, czas naświetlania akwarium można skrócić przez zastosowanie przysłon hamujących intensywny dostęp światła do fotoopornika lub przez umieszczenie urządzenia w pewnej odległości od okna.
Na zakończenie nadmieniamy, że wyżej opisane urządzenie sprawnie obsługuje nasze akwaria od kilku lat.