Wojciech KULICKI
PIELĘGNICA PAWIOOKA Pielęgnica pawiooka zamieszkuje wody Ameryki Południowej od Orinoko aż po Parane i Paragwaj. Pierwotnie opisana została jako Lobotes, później po ustanowieniu w roku 1839 przez Sweinsona rodzaju Astronotus została do niego zaszeregowana, jako Astronotus ocellatus. Pielęgnice pawiookie dorastają długości 35 cm. W trakcie swego osobniczego rozwoju kilkakrotnie, i to zasadniczo, zmieniają zarówno ubarwienie ciała jak i rysunek barwnych plam Ciało osobników młodych jest ciemnoniebieskie do ciemnobrązowego, z czarno obramowanym wzorkiem marmurkowym koloru białego o czerwonym odcieniu. Ryby nieco starsze, ale jeszcze nie dorosłe, są szarożółte z nieregularnymi czarnymi pasami. Cechą charakterystyczną ubarwienia ryb w tym wieku są pomarańczowe plamy na pokrywach skrzelowych, czarne plamy u nasady płetw piersiowych oraz „pawie oko” – czarna plama w pomarańczowoczerwonej obwódce – widoczne na górnej części płetwy ogonowej, przy jej nasadzie. Okazy dorosłe wykazują duże zróżnicowanie w ubarwieniu, tak że prawie każda ryba jest inna. Na ogół grzbiet jest oliwkowozielony. Ubarwienie to stopniowo przechodzi na bokach w żółtoczerwone z brązowym nalotem. Spod tych barw przebijają różnie ukształtowane, niebieskoczarne paski, prążki i plamki. Plamki te mogą też przechodzić na niebieskoszare płetwy. Pokrywy skrzelowe pomarańczowo obrzeżone. Plamy na pokrywach skrzelowych i „pawie oko” na płetwie ogonowej Występują nadal, lecz są nieco mniejsze. Na poszczególnych łuskach widnieją pomarańczowoczerwone plamki, których intensywność ku tyłowi ciała wzrasta. Oprócz opisanej istnieje jeszcze odmiana barwna, „czerwony Oskar” (Red Oskar), która charakteryzuje się przewagą ubarwienia czerwonego, bardzo intensywnego w tylnej części ciała. Ciało ryby ma kształt w przybliżeniu owalny. Płetwa ogonowa szeroka i długa, grzbietowa rozpoczyna się na wysokości zakończenia pokryw skrzelowych. Płetwy piersiowe i nieparzyste są zaokrąglone, a brzuszne ostro zakończone. Dymorfizmu płciowego brak. Niektórzy akwaryści uważają, że cechą samców są trzy plamy w kształcie „gwiazdy” znajdujące się u nasady miękkiej części płetwy grzbietowej. Sprawa jednak jest dość problematyczna, gdyż u części ewidentnych samców ich nie stwierdzono, a z drugiej strony występują one również u niektórych niewątpliwych samic Pielęgnice pawiookie są dość łatwe w hodowli, ale ich rozmnażanie sprawia pewne kłopoty. Wymagają one dużych zbiorników, za to w stosunku do parametrów wody nie są specjalnie wymagające. Mogą przebywać zarówno w wodzie miękkiej, jak i średnio twardej, pH wody w granicach 7. Temperatura 25°C, jednakże w okresie zimy doskonale znoszą temperaturę około 20°C, Spożywają pokarmy bardzo różnorodne, od larw komarów poprzez pierścienice do mięsa wołowego i małych rybek. Ikra składana jest przeważnie na kamieniach, leżących w otwartej przestrzeni wody. Oboje rodzice opiekują się zarówno ikrą jak narybkiem. Wyląg następuje po 3-4 dniach, a po tygodniu larwy rozpoczynają samodzielne pływanie. Niektórzy badacze sugerują, że pielęgnice pawiookie, podobnie jak ryby z rodzaju Symphysodon, mogą w pewnych wypadkach karmić swoje młode śluzem wydzielanym przez skórę. Sprawa ta jednak nie została do dziś ostatecznie wyjaśniona. Hodowca, który zamierza poważnie zająć się gatunkiem Astronotus ocellatus musi posiadać przynajmniej jeden duży zbiornik, o objetości około 300 l, bardzo sprawnie działający filtr oraz możliwość intensywnego napowietrzania wody. Do hodowli należy nabyć ryby młode, w ilości, około 8 sztuk. Początkowo umieszczamy je w zbiorniku 50-80-litrowym. Utrzymujemy w nim temperaturę 23-25°C. Na dno akwarium dajemy starannie wypłukany piasek lub żwir oraz sadzimy rośliny, najlepiej w doniczkach. W zbiorniku mogą również znajdować się rośliny pływające. Woda musi być intensywnie filtrowana i napowietrzana, a ponadto konieczna jest okresowa wymiana części wody, najlepiej co tydzień lO-20%. Ryby dobrze jest karmić 3-4 razy dziennie podając urozmaicony pokarm głównie mięso wołowe, larwy wodzieni (tzw. szklarki), larwy ochotkowatych (np. tzw. czerwona larwa komara), rureczniki, drobne dżdżownice, rozwielitki i o ile to możliwe małe rybki (np. młode pawie oczka, mieczyki itp.). Ryby szybko rosną i z chwilą gdy osiągną około 9 cm długości powinny być przeniesione do dużego akwarium, o pojemności około 300 l. Na jego dnie, umieszczamy cienką warstwę (około 1 cm) grubego żwiru oraz kładziemy kilka płaskich kamieni. Do zbiornika możemy również włożyć dekoracyjne korzenie. Pamiętać musimy, że woda w akwarium i podłoże muszą zawsze być bezwzględnie czyste. Wodę należy intensywnie filtrować i napowietrzać, dno akwarium codziennie czyścić, a co tydzień wymieniać minimum 10% wody. Na powierzchni wody umieszczamy rośliny pływające. Do tak przygotowanego zbiornika przenosimy pielęgnice pawiookie. Sposób karmienia pozostawiamy bez zmian z tym, że stosujemy pokarm większy oraz uzupełniamy dorosłymi owadami, jak np. chrabąszcze majowe, koniki polne itp. Temperatura wody około 23°C, okresowo może opadać, do 20°C. W 15-20 miesiącu życia ryby powinny dobierać się w pary (o ile osiągną długość 12-15 cm). Zajmują wtedy określone rewiry w akwarium, czyszczą kamienie i rozpoczynają zaloty, polegające na napinaniu płetw, wzajemnym opływaniu się oraz odchylaniu pokryw skrzelowych. Możemy wówczas postąpić w trojaki sposób: albo przenieść wybraną parę do innego zbiornika, co najmniej 150 l pojemności, bądź odgrodzić ją od innych ryb w akwarium ogólnym, a najlepiej usunąć pozostałe ryby pozostawiając wybrane tarlaki. Na okres tarła temperaturę wody w zbiorniku podnosimy do 25-28°C. O ile posiadamy dobrze dobraną parę to po złożeniu ikry na kamieniu podejmuje ona opiekę nad nią i nad narybkiem. Bardzo często jednak rodzice zjadają ikrę lub larwy zaraz po wylęgnięciu. Dlatego też kamień z ikrą należy przenieść do 20-litrowego zbiornika napełnionego wodą z akwarium tarliskowego. Po około 50 godzinach wylęgają się larwy, a gdy spadną one na dno zbiornika usuwamy z niego kamień. Po tygodniu młode ryby zaczynają samodzielnie pływać. Podajemy im wtedy drobny pokarm, jak larwy oczlika, bosminę itp: Narybek rośnie bardzo szybko i po miesiącu osiąga długość około 3 cm. LITERATURA
|