Aksolotl jest płazem ogoniastym, z rodziny poprzecznozębnych (Amblystomidae). Zamieszkuje Meksyk, a głównie jeziora Chalco oraz Xochimilco, położone na południe od miasta Meksyk, na wysokości 2300 m n.p.m. Znany był już hiszpańskim zdobywcom Meksyku i dawniej nosił łacińską nazwę Siredon pisciformis. Aksolotl jest zwierzęciem bardzo dziwnym, gdyż jest formą neoteniczną, to znaczy że w postaci larwy-kijanki posiada zdolność rozrodu. W postaci tej może żyć i rozmnażać się przez wiele lat. Okazy dorosłe – amblistomy, to salamandry. W naturalnych wa runkach do przeobrażenia aksolotla w salamandrę dochodzi jednak bardzo rzadko. Metamorfozę można wywołać sztucznie, podając aksolotlom w pokarmie tyroksynę, hormon wydzielany przez tarczycę, lub przez zmianę warunków życia. Okazy przeobrażone – salamandry dorastają 20 ,cm długości, podczas gdy larwy aksolotle są większe, długości do 30 cm. Przedstawiona na fotografii albinotyczna forma aksolotla jest długości do 25 cm. Jego skóra jest barwy bladoróżowej do białawej. Osobniki normalnie ubarwione są ciemno cętkowane lub mlecznobiałe
Albinotyczna forma aksolotla
Fot. autor
Na grzbiecie aksolotli występuje^ skórny grzebień, przechodzący na górną i dolną krawędź spłaszczonego (w płaszczyźnie pionowej) ogona i ciągnący się aż do odbytu. Posiadają one po trzy pary skrzeli zewnętrznych, z każdej strony głowy. Zaznaczony jest dymorfizm płciowy, gdyż wokół odbytu samca znajduje się zgrubienie skóry w formie wału, który u samic jest ledwo zaznaczony.
Aksolotle są zwierzętami drapieżnymi, zjadają drobne organizmy wodne, a w warunkach hodowlanych przyjmują także surowe mięso. Młode kijanki, lęgnące się ze skrzeku, żywią się planktonem.
Aksolotle charakteryzują się niezwykłymi zdolnościami regeneracyjnymi, stąd hodowane są w laboratoriach dla badań z zakresu trans plantacji, genetyki i endokrynologii.
Ciekawostką jest fakt, że w Meksyku aksolotl jest zwierzęciem jadalnym i sprzedawany jest na targowiskach miejskich