Miłośników i hodowców pielęgnic afrykańskich z jezior Malawii i Tanganika, mających – w obecnej chwili – możność zrzeszania się w nowopowstałym przy ZG PZA klubie specjalistycznym, zainteresują zapewne dwie poniżej omówione pozycje traktujqce o sprawach z ich „podwórka”. Książki te można zamawiać w księgarniach wydawnictw importowanych (np. „Kosmos” w Warszawę) lub wykorzystać w ich zdobyciu kontakty z akwarystami szwedzkimi.
Sóren Neergaard: Ciklidar Iran Tanganikasjón (Pielęgnice z jeziora Tanganika), przekład z języka duńskiego na j. szwedzki Britt-Marie Sundstróm, wyd. ICA-fórlaget AB, Vasteras 1977, s. 174, lot. czarno-białych 94, ryc. 83, 1 mapa barwna, cena 40 koron szwedzkich.
W rozdziale pierwszym prezentowanej pracy zawarł autor ogólne uwagi na temat jezioro Tanganika, piszqc o jego położeniu, wielkości, głębokości itp. Znajdujemy tam również szereg wiadomości o głównych ekspedycjach ichtiologicznych i badaniach ryb pielęgnicowotych z tego zbiornika. Z danych tych wynika, że odłowy i badania te zapoczątkowali angielscy badacze Speke i Burton w roku 1858. Następnie kontynuowane były one jeszcze w XIX w. przez R. Bohma (1883) 1 Londyńskie Królewskie Towarzystwo (London1 Royol Society, 1895-96), a w wieku XX m. in. przez Cunningtona, Stappersa, Polla, Kufferatha, Leloupa, Marliera, Matthesa, Axelroda, Bricharda, Staecka i Wicklera
W kolejnym rozdziale (2) przedstawiona zostafa charakterystyka biotopów (np. strefa pelagiczna: brzegi skaliste, urwiste, piaszczyste, strefa przejściowa: błotniste ujścia rzek i cieków wodnych), w których występują ryby będące tematem omawianej pracy. Generalnie z rozdziału tego wynika praktyczna wskazówka odnośnie przygotowania tzw. akwarium środowiskowego dla tych pielęgnic. Mianowicie w takim zbiorniku należy zbudować liczne, skaliste kryjówki, dno pokryć grubym żwirem i obsadzić roślinami z następujących rodzajów: Ceratophyllum, Myriophyllum, Nymphaea, Potamogeton, Najas i Vallisneria.
Rozdział trzeci poświęcony został właściwościom fizyko-chemicznym wody. Opracowując go autor oparł się na oznaczeniach uzyskanych w trakcie badań przeprowadzonych przez P. Bricharda w lutym 1975 roku. Wynika z nich, że woda w jeziorze Tanganika ma: pH 8,9; twardość ogólną 10,6°n; przewodność elektrolityczną 590 mS (mikrosimensów przy temp. 25°C) i temperaturę 24-27,5°C (strefa przydenna 24, a powierzchnia wody 27,5) z wahaniami dobowymi ą0,5 – 1°C
Z rozdziału czwartego, traktującego o budowie anatomiczno-morfologicznej omawianych ryb, dowiedzieć się możemy m. in. że największą pielęgnicą jest Boulengerochromis microlepis, dochodząca do 80 cm długości, a najmniejszą – Lamprologus kungweensis osiągająca tylko do 3,7 cm.
W pierwszej części kolejnego (5) rozdziału autor omawia pożywienie ryb z jeziora Tanganika w ich naturalnym środowisku (biotopie). Natomiast w części drugiej podaje informacje na temat pokarmów stosowanych i jednocześnie przez niego zalecanych w trakcie hodowli akwaryjnej. Wśród nich wymienia: ikrę rybią, oczliki, rozwielitki, rureczniki, larwy komarów, siekane mięso (również rybie), karmę stosowaną w hodowli gospodarczej pstrąga i łososia oraz produkowany przez zachodnioniemiecką firmę Tetra pokarm roślinny – Tetra Phyll.
Rozdział szósty poświęcony został kwestiom związanym z rozmnażaniem „tytułowych” ryb. Zawarte tam są dane na temat zachowania się przed tarłem, tarła, rozwoju ikry i larw oraz opieki nad potomstwem.
W ostatnim rozdziale (7) zamykającym część „wprowadzającą” podaje autor uwagi o metodach odłowu (np. w „beczkach ciśnieniowych” wprowadzonych przez P. Bricharda) i transportu ryb-pielęgnic z jeziora Tanganika.
Część druga prezentowanej pracy, będąca w pewnym sensie swoistego rodzaju rozszerzonym katalogiem (gatunków znanych do r. 1976), zawiera opisy 142 gatunków należących do 40 rodzajów. W opisach tych podane są m. in. informacje o budowie morfologicznej, dymorfizmie płciowym, charakterystycznych formach zachowań „społecznych”, specyficznych dla danego gatunku Ś warunkach ekologicznych, ewentualnych synonimach, a w wielu przypadkach również historii „odkrycia” danej ryby. W katalogu tym przedstawiono pielęgnice z następujących rodzajów (w nawiasach podano liczbę omawianych gatunków): Asprotilapia (1), Astatoreochromis (1), Aulonocranus (1), Bathybates (7), Boulengerochromis (1), Callochromis (3), Cardiopharynx (1), Chalinochrorriis (1), Cannintpnia (1), Cyathopharynx (1), Cyphotilapia (1), Ectodus (1), Eretrńodus (1), Grammatotria (1), Haplochromis (7), Haplotaxodon (2), Hemibates (1), Julidochromis (5), Lamprologus (35), Leptochromis (1), Lestradea (2), Limnochromis (10), Limnotilapia (3), Lobochilotes (1), Ophthalmochromis (3), Ophthalmotilapia (1), Orthochromis (1), Perissodus (7), Petrochromis (5), Sarothcrodon (1), Simochromis (4), Spatho-dus (2), Tanganicodus (1), Telmatochro-mis (5), Tilapia (1), Trematocara (6), Triglachromis (1), Tropheus (3), Tyloch-romis (1) i Xenotilapia (13).
Całość pracy zamyka zestawienie podstawowej literatury, wykorzystanej przez autora w trakcie opracowywania przedstawionej ksigżki, obejmujgcej 30 pozycji.
Sóren Neergaard: Ciklider fran Malawisjón, Mbunagruppen (Pielęgnice z jeziora Malawii, grupa „mbuna”), przekład z języka duńskiego na j. szwedzki Britt-Marie Sundstróm, wyd. ICA-fórlaget AB, Vasteras 1975, s. 101, fot. cz.-białych 66, ryc. 13, cena 33 korony szwedzkie.
W związku z identycznością układu tej pracy w porównaniu z opracowaniem na temat pielęgnic z jeziora Tanganika oraz podobieństwami występującymi w hodowli, rozwoju itp. ryb z obu tych zbiorników w omówieniu tej publikacji ograniczę się tylko do szczegółowego, niemniej skrótowego, zaprezentowania kwestii odmiennych.
1. Właściwości fizyko-chemiczne wody w j. Malawii: pH 7,7-8,6; temperatura 23,5-27°C (23-strefa przydenna, 27-powierzchnia); twardość ogólna 12-15°n; zawartość tlenu (O2) 7,00- d 7,7/mg/litr.
2. Prace nad fauną jeziora Malawii rozpoczął John Kirk około połowy XIX wieku, a kilka lat później Harry Johnson. Pielęgnice przez nich złowione, opisane zostały przez ichtiologa Alberta Gunthera w roku 1864 i 1893. Do grona badaczy XX-to wiecznych zalicza autor m. in. Boulengera (1908-1915), C. Tatę Regana (1921), Rodneya Wooda, Cutberta Christyego (1925- 1926), Ethelwyna Trewavasa (1935), Geoffreya Rryera i Dawida H. Eccleso. Nie wymienia natomiast badaczy współczesnych, którzy prowadzili lub aktualnie prowadzg badania (np. Axelrod, Brichard). Przedstawia za to Henny i Petera Devisów, którzy przesłali do Europy i USA około 5000 pielęgnic z jeziora Malawii, dzięki czemu z rybami tymi zapoznało się szersze grono akwarystów (lata 5O-te? naszego stulecia).
3. W katalogu przedstawiono 61 gatunków z 10 rodzajów (poznanych do roku 1974): Pseudotropheus (30 gat., oprócz tego podano wszystkie znaneodmiany, np. 13 odmian P. zebra), Petrotilapia (1), Cynotilapia (1), Cynathocriromis 1(), Genyochromis (1), Gephyrochromis (2), Labeotropheus (2), Labidochromis (10), Melanochromis (12), lodotropheus (1).
4. Warunki hodowli w akwarium: autor zaleca stosowanie dużych zbiorników (co najmniej 100-tu litrowych), silnego przewietrzania, używania filtrów biologicznych oraz oświetlania 8-12 godzin na dobę. Natomiast właściwości wody mogą odbiegać od stwierdzonych w naturalnym środowisku (biotopie): pH ok. 7, twardość ogólna 10- 25°n, temperatura 23-28°C.
5. W zestawieniu wykorzystanej literatury 15 pozycji.
Kończąc omówienie obu tych książek chciałbym zwrócić uwagę na ich wspaniałą szatę graficzną oraz jakość zamieszczonych zdjęć i rysunków (jedyny minus tych prac to brak fotografii barwnych, oczywiście poza okładką, a tym, którzy hodują pielęgnice z jezior Malawii i Tanganika gorąco je polecić.
Opracował Jerzy Aleksander Splitt
Z ŻYCIA PZA – Z ŻYCIA PZA – Z ŻYCIA PZA
MYSZKÓW
Drugim oddziałem Polskiego Związku Akwarystów na terenie województwa częstochowskiego jest Oddział w Myszkowie.
Zebranie organizacyjne odbyło się w dniu 18 stycznia 1981 roku. W zebraniu tym uczestniczył prezes Zarządu Głównego PZA Henryk Kilka.
Po omówieniu celów i zadań Związku oraz załatwieniu spraw formalno-organizacyjnych wybrano zarzgd Oddziału w składzie: prezes – Tadeusz Szwarc, wiceprezes – Jerzy Torbus, sekretarz – Piotr Wojnowski, skarbnik – Roman Ignatowski oraz członkowie – Stanisław Zalas i Krzysztof Morawski. Do komisji rewizyjnej weszli: Zbigniew Sus (przewodniczący), Jerzy Matoła i Aleksander Lupa. Sądowi koleżeńskiemu przewodniczy Zbigniew Pawlikowski.
Akwaryści z Myszkowa zadeklarowali pomoc dla redakcji „Akwarium” w staraniach o zakup papieru drukarskiego. Dzięki ich działaniom udało się nabyć papier na kilka kolejnych zeszytów czasopisma i tym samym przełamać impas w jakim znalazła się redakcja. Na tym miejscu składamy im serdeczne podziękowania, w imieniu zespołu redakcyjnego i czytelników „Akwarium”.
LUBLIN
Z inicjatywy Z. Janczarka w dniu 8 marca 1981 roku doszło w Lublinie do zwołania zebrania organizacyjnego Oddziału Polskiego Związku Akwarystów. W obecności trzydziestu kandydatów na członków PZA, którzy zdeklarowali swą przynależność podpisaniem deklaracji i opłaceniem obowiązujących składek, przystąpiono do wyboru władz Oddziału. Wybory były jawne.
Prezesem Oddziału został Zbigniew Janczarek. Pozostali członkowie zarządu to: Mirosław Paroszkiewicz – wiceprezes, Stanisław Duszak – sekretarz, Janusz Grzycki – skarbnik oraz członkowie Andrzej Polak i Władysław Prusak. Komisja rewizyjna Oddziału ukonstytuowała się następująco: przewodniczący – Roman Wrzos, członkowie – Jerzy Durakiewicz, Stefan Żak i Zbigniew Bołtuć. Sgdowi koleżeńskiemu przewodniczy Wiesław Gajewski, a jego członkami są Lucjan Kleczkowski, Lech Banach oraz Jerzy Cezartowicz. Warto tu przypomnieć, że przed laty na terenie Lublina działało Koło Polskiego Związku Miłośników Akwarium.
W zebraniu organizacyjnym Oddziału PZA w Lublinie uczestniczył przedstawiciel ZG Jerzy Bartoszewski – sekretarz pionu organizacyjnego.
Akwarystom z Lublina życzymy powodzenia w realizacji ambitnych planów.
ŚWINOUJŚCIE
W dniu 25 kwietnia 1981 roku akwaryści ze Świnoujścia powołali do życia nowy Oddział Polskiego Związku Akwarystów. Zebranie organizacyjne odbyło się w obecności 28 osób, które zostały członkami PZA.
Po omówieniu historii akwarystyki w Polsce oraz zapoznaniu zebranych z celami i zadaniami Związku, przez wiceprezesa ZG PZA Stanisława Sitko, przystąpiono do wyboru władz Oddziału. W wyniku jawnych wyborów jednogłośnie prezesem. Oddziału wybrano Romana Ciesielskiego. Oprócz niego w skład zarządu weszli: Ryszard Leśniewski – wiceprezes, Witold Trzciński – sekretarz, Maria Czernecka – skarbnik oraz członkowie – Leszek Konopiński i Jan Łukacz. Przewodniczącym oddziałowej komisji rewizyjnej wybrano Stefana Czerneckiego, zaś Zofia Ciesielska została przewodniczącą sądu koleżeńskiego.
Słowa uznania należą się kierownikowi Klubu Spółdzielni Mieszkaniowej „Słowianin”, panu Robertowi Paulusowi, za udostępnienie jego lokalu na zebranie organizacyjne Oddziału oraz dyrekcji tej Spółdzielni za przekazanie akwarystom ze Świnoujścia pomieszczenia przy ul. Żymierskiego 57. Podziękowania należą się również dyrekcji Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu za przekazanie do dyspozycji Oddziału PZA części swych akwariów wraz zi wyposażeniem.
PABIANICE
Po latach nieobecności na akwarystycznej mapie Polski pojawił się znowu Oddział PZA w Pabianicach. Zebranie organizacyjne Oddziału miało miejsce w dniu 6 września 1981 roku. W wyniku jawnych wyborów prezesem Oddziału jednogłośnie wybrano Edwarda Sałagackiego. Pozostałymi członkami zarządu zostali: Cezariusz Niedzielski – wiceprezes, Sylwester Gajda – sekretarz, Bogusław Chałada – skarbnik oraz Eugeniusz Górski i Bohdan Klatt – członkowie. Przewodniczgcym komisji rewizyjnej Oddziału wybrano Witolda Rudnickiego, zaś przewodniczącym sądu koleżeńskiego Zbigniewa Kobusa.
Na zebraniu nakreślono też plan działania na najbliższy okres. Przewidziano między innymi zebrania o charakterze szkoleniowym, mające na celu podnoszenie wiedzy akwarystycznej członków Oddziału.
Z ramienia ZG PZA w zebraniu uczestniczył Jerzy Bartoszewski – sekretarz pionu organizacyjnego.