Leon NEJMARK |
UBOCZNE SKUTKI STOSOWANIA ZIELENI BRYLANTOWEJ JAKO ŚRODKA LECZNICZEGO W PRAKTYCE AKWARYSTYCZNEJ |
Jednym ze stosowanych środków leczniczych w akwarystyce jest zieleń brylantowa. Niszczy ona skutecznie Saprolegnię sp. atakującą ikrę. Jest także stosowana przy kąpielach leczniczych, gdyż niszczy wiele pasożytniczych pierwotniaków. Te właściwości oraz to, że nie szkodzi ona roślinom wpłynęły na jej zastosowanie w akwarium.
Częste używanie zieleni brylantowej może mieć negatywne skutki, na co wskazują następujące fakty: w ubiegłym roku zauważyłem, że w akwarium ogólnym para pielęgniczek motylowych – Papiliochromis ramiresi – złożyła ikrę. Ryby zostały przeniesione do innego zbiornika, gdzie wielokrotnie składały ikrę przez okres 3 miesięcy. Kilka razy chcąc zapobiec pleśnieniu ikry dodawałem do zbiornika zieleń brylantową. Wody nie wymieniałem, gdyż do akwarium podłączony był filtr z węglem aktywnym. Kiedy przeniosłem dorosłe ryby z powrotem do zbiornika ogólnego, stwierdziłem, że zachowują się dziwnie. Po pewnym czasie ustaliłem przyczynę. Ryby były ślepe. Pływały uderzając o przedmioty i dopiero wtedy omijały je. Przypuszczalnie dodawana kilka razy do zbiornika zieleń brylantowa spowodowała uszkodzenie nerwów wzrokowych. W ubarwieniu ryb, ani w wyglądzie oczu nie zaszły żadne widoczne zmiany. Przytoczone obserwacje skłoniły mnie do sprawdzenia zalecanych dawek przy stosowaniu tego barwnika. Dotychczas bowiem kierowałem się jedynie doświadczeniem stosując roztwór zieleni brylantowej i nie stwierdziłem widocznych negatywnych skutków. W literaturze akwarystycznej nie znalazłem jednak danych na temat tego barwnika. W „Chorobach ryb” (3), przytaczane są różne dawki zieleni brylantowej: 0,1-0,2 mg/1 i 0,07 mg/1 wody stosowane w gospodarce stawowej. Biorąc pod uwagę większą toksyczność omawianego barwnika od zieleni malachitowej oraz to, że przy stosowaniu zieleni malachitowej używamy dawek jednorazowych rzędu 0,03-0,06 mg/l (1,2), wydaje się, że zieleń brylantową można stosować w jednorazowej dawce wynoszącej 0,02 mg/l. Literatura 1. G. Sterba, The Aquarist Encyclopedia, Leipzig, 1983, s, 365-366. |