RODZINA: Characidae – Kąsaczowate. OJCZYZNA: Brazylia (rzeka Amazonka). MORFOLOGIA: Długość ciała do 6 cm, linia boczna niekompletna – najwyżej 6 łusek z otworami. Płetwa ogonowa wyraźnie widlasto wykrojona z wydłużonym dolnym płatem. Ryby pływają normalnie, natomiast po zatrzymaniu ustawiają się ukośnie, z głową lekko skierowaną w górę. Grzbiet jest ciemny, brązowo-zielony. Boki ciała srebrno-białe, dolna część jasnoszara do delikatnie oliwkowo-zielonej. Od tylnej części pokryw skrzelowych poprzez nasadę ogona biegnie szeroki, ciemnoszary pas (w kształcie hokejowego kija), który graniczy w swej dolnej części z błyszczącym złotym pasem. Płetwa grzbietowa u nasady jasnoczerwona, dalej bezbarwna. Nasada górnego płata płetwy ogonowej także czasami czerwonawa. Płetwa odbytowa z przodu biało obrzeżona. DYMORFIZM PŁCIOWY: Płeć trudno odróżnić po barwie ryb, dopiero przed tarłem poznajemy samicę po bardziej zaokrąglonym brzuchu. Samiec nieco szczuplejszy i trochę mniejszy. HODOWLA: Temperatura 22°C, woda średnio twarda, duży zbiornik, gęsto, ale tylko częściowo obsadzony. Ryby łagodne, dobrze współżyją z innymi, szczególnie kąsaczowatymi. Hodowane same są płochliwe. Wszystkożerne, nie zbierają w zasadzie pokarmu z dna. ROZMNAŻANIE: 26-28°C, woda miękka, lekko kwaśna, odstana. Zbiornik średniej wielkości z cienkolistnymi roślinami (np. wywłócznik). Po tarle dorosłe należy odłowić, a akwarium zaciemnić. Tuż po złożeniu ikry należy koniecznie(!) część wody wymienić na świeżą o tych samych własnościach. Niezastosowanie tego powoduje często pleśnienie i gnicie ikry z powodu nadmiaru psującej się spermy. Narybek (600-800 sztuk) lęgnie się po 12-15 godzinach, jest wielce czuły na bezpośrednie oświetlenie. Wymaga bardzo drobnego pokarmu i w dużych ilościach.
RODZINA: Lebiasinidae. OJCZYZNA: Amazonka (środkowy bieg i dopływy). MORFOLOGIA: Długość ciała do 15 cm, ryby dojrzewają płciowo już przy długości 6-7 cm. Tułów krępy i niski, ciało słabo spłaszczone. Grzbiet mają ziolono-brązowy, boki ciała jasnoniebieskie, błyszczące, brzuch biały Łuski duże, każda z nich ma brzeg niebieski lub fioletowo-czerwoną plamę. Górna połowa tęczówki czerwona. Na płetwie grzbietowej znajduje się ciemna plama. Płetwy: odbytowa, ogonowa i brzuszne żółte, z szerokim pomarańczowo-czerwonym brzegiem. DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec ma górny płat płetwy ogonowej bardziej ostry. Płetwa grzbietowa wyciągnięta z ciemną biało ograniczoną u dołu plamą. Samica intensywniej ubarwiona, na płetwie grzbietowej wyraźna ciemna plama. HODOWLA: Temperatura 22°C, woda miękka. Jeśli na powierzchni wody znajdują się rośliny pływające wtedy ryby nie są płochliwe. Dobrze skaczą, należy więc zbiornik nakryć. Akwaria do hodowli średniej wielkości. Ryby wszystkożerne. ROZMNAŻANIE: Temperatura 26°C, woda miękka. Ryby wycierają się do piasku lub na kamieniach, są bardzo płodne (600-1000 sztuk ikry). Po tarle należy samicę odłowić. Ikrą i narybkiem opiekuje się samiec, pilnując także dobrze swego rewiru. Dla narybku najlepszy jest drobny pokarm żywy
RODZINA: Pielęgnicowate – Cichlidae. OJCZYZNA:’Rzeki Niger, Nil i Kongo. MORFOLOGIA: Długość ciała do 15 cm, ryby dojrzewają płciowo już przy długości 7 cm. Tułów prosty, bocznie spłaszczony o ubarwieniu od ciemnooliwkowego do szarobrązowego z czerwonym nalotem. Brzuch żółtawy. Z boku ciała biegnie ciemny pas rozpoczynający się ciemnymi plamami na pokrywach skrzelowych i kończący się także plamami na nasadził- ogona. W czasie tarła ryby są czerwonawe, a na bokach ciała znajdują się wtedy świecące, błękitne plamki. Płetwa grzbietowa wydłużona u podstawy i na brzegu intensywnie czerwona, w środku jasnoczerwona z podwójnym rzędem migocących niebieskawych kropek. Płetwy: piersiowe, brzuszne i odbytowe jasnooliwkowe. natomiast ogonowa u nasady ciemnooliwkowa, w środku jaśniejsza, a na brzegu ciemnoczerwona. DYMORFIZM PŁCIOWY: Samiec o odcieniu brązowawym i wyraźnie zaostrzonych płetwach brzusznych. Samica bardziej czerwono ubarwiona, HODOWLA: Woda średnio twarda, temperatura 20°C, zbiornik duży. Ryby ze względu na żwawość nie nadają sie do akwarium społecznego. Starsze okazy winny być trzymane osobno. Pokarm gruby żywy. ROZMNAŻANIE: Temperatura wody 26°C. średnio twarda, odstana. Duży :zbiornik z dnem pokrytym kamieniami, na których ryby się wycierają. Narybek lęgnie się po 3-5 dniach. Fo zużyciu pęcherzyka żółtkowego narybek jest już dość duży i karmimy go drobnymi oczlikami i rozwielitkami. Dorosłe opiekują się młodymi.
Fot.: H. Kilka Tekst: H. Skrzyński
ANUBIAS NISKI – Anubias nana Engler, 1899.
RODZINA: Araceae – obrazkowate. OJCZYZNA: Tropikalna Afryka (Kamerun). MORFOLOGIA: Roślina o kłączu płożącym się, rozgałęzionym. Liście grube,. jajowate z wyraźnym nerwem głównym, a słabiej widocznymi nerwami bocznymi. Na stronie grzbietowej są one błyszczące i ciemnozielone, natomiast po stronie brzusznej jaśniejsze o długości 10-15 cm (z ogonkiem) i szerokości średnio 3 cm. Nasada liścia tępa, o blaszce liściowej trzykrotnie dłuższej od jej szerokości. Łodyga wraz z kwiatem stosunkowo długa, bo osiąga 10 cm. Okrywa kwiatostanu bladozielona o długości 2 cm, mniej więcej o jeden centymetr krótsza od kolby kwiatostanu. EKOLOGIA: Najmniejszy gatunek z rodzaju anubias. Roślina błotna, wytrzymuje także dłuższe przebywanie pod wodą. Nie znosi nadmiernego oświetlenia. – lubi półcień. Kwitnie rzadko. HODOWLA: Wymaga podłoża średnio bogatego w sole minaralne. Ze względu na rozwój dużego kłącza i korzenia podłoże winno mieć grubość 10-15 cni. Woda lekko kwaśna, dobrze przewietrzana: ROZMNAŻANIE: Wegetatywny rozród zachodzi poprzez oddzielenie wyrastających z kłącza młodych ukorzenionych roślin lub poprzez pocięcie dłuższego’ kłącza i posadzenie jego fragmentów z pąkami śpiącymi. UWAGA: W naszych akwariach hodowana jest pod nazwą anubias nana, jeszcze inna roślina o liściach owalnych i krótszych (stos. dług. do szer. blaszki liścia jak 1:2). Bez znajomości kwiatostanu trudno jest dokładnie określić gatunek.