Cambarellus montezumae (Saussure, 1857)
Występuje w Meksyku Rak słodkowodny, wielkość3-5 cm. Ubarwienie pancerza od brązowego do czerwono-brązowego i zielono-brązowego lub ciemnoszarego do szaro-niebieskiego, czasami z dwoma matowymi, szerokimi pasami na szyi i brzuchu. W ciągu pierwszych kilku miesięcy po urodzeniu skorupiaka, większość młodych ma bardzo jasny brązowy kolor. Kolory stają się bardziej intensywne wraz z wiekiem mogą zmieniać się po każdej wylince.
Również w tym gatunku możliwe są różne odmiany kolorystyczne i kształtu. Samice są większe, mają krótsze i szerokie szczypce oraz szeroki brzuch, ich ogon jest szerszy. Samce mają cienkie i dłuższe kleszcze oraz dłuższe brzuchy. W przypadku samic ciężarnych paski na plecach są szczególnie kontrastujące.
Bardzo spokojne, nie atakują ryb i nie uszkadzają roślin, więc są one odpowiednie do akwarium. Ten gatunek jest chętnie trzymany w małych akwariach. Rak potrzebuje niższych temperatur niż tropikalne ryby. Jako podłoże stosujemy drobny żwir lub piasek. Nie są wymagające co do parametrów wody, czuje się dobrze zarówno w miękkiej, jak i w twardej wodzie. Lubi wspinać się na rośliny, więc nie powinny sięgać do krawędzi akwarium do około 2-3 cm. Najlepiej czuje się wśród gęstej roślinności. Powinny w akwarium znajdować się różne elementy służące za ukrycia o średnicy wejście co najmniej 2 cm. Raczek po wylince pancerza, jest całkowicie bezradny i pozostaje w ukryciu. Aktywny przez cały dzień. Samice w ciąży i stare raki ukrywają się często przez cały dzień. Są raczej spokojne, zajmują groźne pozycje, mogą wystąpić też drobne potyczki. Karmimy mięsem krewetek, w naturze zjadają martwe ryby. Może krzyżować się z innymi gatunkami (C. patzcuarensis). Po trzech miesiącach stają się dojrzałe w rozmiarze około 2 cm. Rozmnażanie jest bardzo łatwe, samice noszą jaja pod ogonem przez trzy tygodnie. Średnia długość życia wynosi około 18 miesięcy. Temperatura 15-30 ° C, DGH8, pH 6,4-8,2.