JORDANELKA FLORYDZKA Jordanella floridae GOODE et BEAN, 1879
Spośród szeregu gatunków ryb należących do rodziny kaipieńcowatyefa (Cyprinodontidae) na szególną uwagę zasługuje jordanelka florydzka. Jest to ryba stosunkowo łatwa w hodowli i rozmnażaniu, wokół której niestety nagromadziło się wiele sprzecznych pojęć i opinii.
Ojczyzną jordenelki florydzkiej jest Ameryka Północna, gdzie zasiedla ona wody .Florydy i Półwyspu Jukatan,. Do Europy po raz pierwszy sprowadzona została w roku 1914.
Zasadnicze ubarwienie ryb obu płci jest srebrzyste, dzięki występowaniu w łuskach guaniny. Grzbiet jest koloru oliwkowozielonego. U samców na bokach ciała występują, pomiędzy zielono zabarwionymi łuskami, czerwone, poziome pasy w liczbie około dziesięciu. Na środku tułowia widoczna jest czarna kropka. Samice są mniej barwne. Od samców różnią się posiadaniem dodatkowej czarnej plamki na zakończeniu płetwy grzbietowej. Ciało ryb jest bocznie spłaszczone, wysokie dzięki wygrzbieceniu, mocne i krępe. Maksymalna długość samców wynosi 5-6 cm, zaś samic 4-5 cm.
Jordanelka florydzka – Jordanella floridae
Warunki hodowli i wychowu nie sprawiają akwarystom żadnych kłopotów. Ryby można trzymać w zbiorniku średniej wielkości (60-100 1), w temperaturze od 22 do 28 °C. Twardość wody i pH nie odgrywają większej roli. Obsadę roślinną powinny stanowić rośliny występujące w naturalnych biotopach ryb, a więc Cabomba, Najas, Vallisneria, Riccia, Pistia i Ceratopteris. Podłoże stanowić powinien średniej grubości piasek.
Rozpoczynając hodowlę najlepiej zaopatrzyć się w ryby młode, ale na tyle już duże aby można było rozróżnić płeć. Wskazana jest posiadanie większej liczby samic niż samców. Ryby należy karmić różnorodnym pokarmem, zarówno zwierzęcym (żywym, suszonym lub mrożonym) jak i roślinnym (glony). Można też stosować pokarmy sztuczne, np. kasza manna na sucho lub parzona.
Biologia jordanelek jest bardzo ciekawa, ze względu na interesujący sposób rozmnażania. Dla pary tarlaków można przygotować mniejszy zbiornik (30-50 1), lub też doprowadzić do tarła w zbiorniku ogólnym, jeśli żyją w nim wyłącznie przedstawiciele jednego gatunku. Podłożem dla składanej ikry może być pływający po powierzchni wody wątrobowiec (Riccia fiuitans). Samiczki składają „w niego” ikrę odwracając się bokiem. Można też wykorzystać do tego celu mech wodny (Fontialis) czy jawajski (Vesicularia dubyna), wówczas ryby składają doń ikrę stykając się ze sobą bokami. Ziarenka ikry, o średnicy 2-2,5 mm, są przeźroczyste, opalizujące. Zestaw kompletów tarłowych może być różny: 1 samiec + 1 samica, 1 samiec + 2 samice lub 1 samiec + 3 samice. Najlepsze wyniki uzyskiwano stosując ostatnią kombinację. Odnosiło się to zarówno do liczby złożonej ikry i wychowanego narybku jak i bezpieczeństwa samic, gdyż zapobiegało zbyt natarczywemu napastowaniu ich przez samca, który wobec samic jest bardzo agresywny. Tarło trwać może od 1 do 5 dni, zależnie od jego przebiegu. Należy tu także zaznaczyć, że jordanelki wycierają się również w akwarium hodowlanym, przez cały okres życia od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej.
Tarlaki należy pozostawić w zbiorniku tarliskowym przez okres 1-5 dni, w czasie których składają one ikrę, zależnie od zapasu; jaj u samicy. Po tym okresie ryby należy odłowić. Ponieważ rozwój ikry trwa 5-6 dni wylęg pierwszych larw zaczyna si? mniej więcej w szóstym dniu od chwili rozpoczęcia tarła. Można również wybrać rośliny z ikrą i przenieś do innego zbiornika, a komplet tarlaków wymienić. Trzeba jednak przy tym uważać, by w jednym zbiorniku pomieścić ikrę złożoną w okresie nie dłuższym niż 5 dni, gdyż przy dużych różnicach w wielkości narybku może dojść do kanibalizmu. Jeśli samca pozostawimy w akwarium z ikrą złożoną na podłożu z mchu to będzie się nią opiekował, wachlując ją płetwami i dostarczając w ten sposób więcej tlenu. Opieka ze strony samca ogranicza się jednak tylko do tej czynności. Rozpowszechniony nawet wśród doświadczonych akwarystów pogląd, że samiec kopie dołki w podłożu i przenosi doń larwy jest z gruntu mylny.
Rozwój ikry trwa, jak już powiedziano, 5-6 dni i zależy od temperatury wody. Wylęgające się larwy, długości 4-5 mm, są od razu zdolne do pobierania pokarmu w postaci pierwotniaków, które należy dostarczyć im jak najwcześniej, gdyż pozbawione pokarmu szybko giną. Po kilka dniach przechodzimy na najdrobniejszy żywy plankton („pył”), w miarę wzrostu narybku , coraz grubszy. Młode rybki rosną szybko. Początkowo wszystkie mają ubarwienie samic, z charakterystyczną plamą na płetwie grzbietowej. Cechy samcze wykształcają się z chwilą dojrzewania płciowego, to jest pomiędzy 1,5 a 2 miesiącem życia. Zanika wtedy plama charakterystyczna dla samic i pojawiają się przepiękne barwy. Jordanelki florydzkie zaliczyć można do ryb bardzo dekoracyjnych. Cechują się łagodnym zachowaniem, żyją w zgodzie z innymi rybami, mogą więc być hodowane wespół z innymi gatunkami. W akwariach żyją około 3 lata.