Pielęgnica pawiookaAstronotus ocellatus, (M S Cuvier 1829)Helmut Michael KROSNY Systematyka Entymoliogia Synonimy Występowanie Opis ryby Młode ryby są głęboko czarne z przeważnie jasnymi płetwami. W wieku 3 – 4 tygodni na ich ciele pojawiają się piękne poprzeczne nieregularne pasy. Przy wielkości 8 cm to już całkiem inna ryba. Cały tułów i płetwy z wyjątkiem szklistych płetw piersiowych jest brązowo czarny z czarnymi plamami, lub ochrowy z zielonym połyskiem. Zdarza się też całkiem czarny, lecz głowa najczęściej bywa nieco jaśniejsza. Czoło i pysk aż do warg, a czasami także nieco niżej znaczone są dużą ilością jasnożółtych czarno obrzeżonych pasków podłużnych i poprzecznych oraz punktami i kreskami. Podbródek zdobią trzy szerokie, poprzeczne pasy koloru żółto – białego, czarno obramowane. Piękny pasek barwy brązowo – żółtej lub brązowo – czerwonej, czarno obrzeżony biegnie od nasady głowy (karku) w dół poprzez pokrywy skrzelowe i przez brodę. Na pokrywie skrzelowej rozwidla się do tyłu i łukowato biegnie w kierunku środkowej części twardych promieni płetwy grzbietowej. Za tym łukowatym paskiem biegnie mniejszy w kierunku początku miękkich promieni płetwy grzbietowej. Przez boki i brzuch biegną trzy pasy jasno żółte lub brązowo żółte czarno obrzeżone, oraz przeróżne plamy i kreski. Wszystkie płetwy za wyjątkiem szklisto przeźroczystych płetw piersiowych, szczególnie miękkie części płetwy grzbietowej, ogonowej, odbytowej i brzusznych, noszą nieregularne jasno żółte pasy poprzeczne. Twarda część płetwy grzbietowej jest brązowa lub brunatna z czarnymi plamkami i czarnym nalotem. Miękka część płetwy grzbietowej i płetwa ogonowa są biało obrzeżone. Większe ryby staja się bardziej ciemne i tracą znaczną część poprzecznych pasów na płetwach. Tułów staje się przeważnie brunatno czarny lub czarny, przez który biegną, najczęściej tylko do osi tułowia, nieregularne poprzeczne pasy w kolorze oliwkowo brązowym lub czerwono – brązowym, ale zdarzają się też żywej żółci lub zielone a nawet niebieskie. Pasy te często przybierają formę kresek i plam obrzeżonych głęboką czernią. Płetwy, za wyjątkiem piersiowych, od brzegów zabarwione są głęboką czernią. Płetwy: grzbietowa i ogonowa, mają jasno brązowy nalot, lub czasami ciemno oliwkowo – brązowy. U niektórych ryb twarda część płetwy grzbietowej staje się dużo jaśniejsza od tła tułowia. Na pokrywach skrzelowych i na bokach trafiają się nieliczne plamy złoto – czerwone do ognisto czerwonych, obrzeżone na żółto a w zewnątrz głęboka czernią. Na nasadzie płetwy ogonowej znajduje się ognisto czerwone, czarno obrzeżone pawie oko. Znaczenie tego oczka jest niewielkie. Samce odróżnia się od samic po trzech czarnych okrągłych plamach występujących u podstawy twardych promieni płetwy grzbietowej. Hodowla Temperatura optymalna wynosi od 22 oC do 25oC. Do tarła należy jednak podnieść temperaturę do 26oC – 28oC. Ryby te w okresach zimowych mogą przebywać nawet w temperaturach od 18oC – 20oC, a przejściowo w krótkich okresach wytrzymują nawet temperaturę 16oC, bez uszczerbku dla ich zdrowia. Wśród tych ryb zdarzają się egzemplarze i bardzo spokojne i agresywne. Agresja może ujawnić się w różnych okresach życia ryby. Egzemplarze starsze często okazują swą agresję przy podawaniu im pokarmu, a rany na rękach mogą być dotkliwe. Zdarzały się jednak w mojej hodowli ryby, które tolerowały wkładanie rąk do zbiornika nawet podczas tarła. Zachowanie tych ryb jest także zróżnicowane.Jedne są ruchliwe inne sprawiają wrażenie ociężałych. Te bardziej ociężałe „siedzą” w tylnych częściach zbiornika lub chowają się za roślinami i kamieniami. Pokarm powinien być gruby i pożywny. Z pokarmów sztucznych chętnie zjadają wszelkiego rodzaju granulowane pokarmy, ale tak jak u ludzi jedne im smakują lepiej inne mniej. Inne pokarmy spotykane w handlu są mniej chętnie pobierane. Z żywego pokarmu najchętniej przyjmują rozwielitki, kijanki, dżdżownice, kiełże, gupiki itp. oraz skrobane czy mielone mięso, a szczególnie serce wołowe. Dorosłe osobniki prowadzą ze sobą walki w okresie przed tarłem, które często kończą się nawet śmiercią. Młode po rozpłynięciu przyjmują od razu drobny przesiany cyklop. Po tygodniu można je karmić już nie przesiewanym planktonem, grindalami i doniczkowcami. Zdarza się też, że rodzice duży pokarm sami najpierw rozdrabniają a później wypluwają by karmić nim swoje młode. Rybki rosną szybko. Gdy rodzice wykazują chęć do nowego tarła, należy młode wyłowić. Czasami zachodzi ciekawe zjawisko: narybek w pierwszym okresie życia czepia się rodziców i jest przez nie wożony. Wykorzystując zmienność ubarwienia u poszczególnych egzemplarzy, zaczęto prowadzić hodowlę, która wykorzystywała naturalnych mutantów i normalne różnice międzyosobnicze. Doprowadziło to do powstania formy ksantorycznej, pielęgnicy pawiookiej. Egzemplarze znajdujące się obecnie w naszych zbiornikach często o w znacznym stopniu odbiegają od formy dzikiej (naturalnej). Najbardziej rzuca się w oczy tzw. pawie oko znajdujące się na nasadzie płetwy ogonowej. Dzisiaj jest to najczęściej czarna plama z żółto – czerwonym lub ognisto czerwonym otokiem. Porównując naturalne ubarwienie, formy dzikiej pielęgnicy z ubarwieniem hodowlanej, należy stwierdzić, że ta pierwsza jest bardziej imponująca. Utrwala się tendencja, że hodowlane egzemplarze maja bardziej „wypłowiałe” kolory. Moim zdaniem poszukiwania akwarystów w zmianie ubarwienia tej ryby zaszkodziły jej. Zamiast „tworzyć” inne barwy u tej ryby należało się zając rybami innego gatunku, nie niszcząc tego, co stworzyła natura, ale jak wiem jest to odczucie subiektywne. Opracowal: |