OJCZYZNA: Strefa umiarkowana całego świata. Przez Polskę przebiega północna granica jej występowania, najwięcej stanowisk znajduje się w południo-wo-zachodniej części kraju (roślina prawnie chroniona)
MORFOLOGIA: Łodygi podwodne o długości 50-200 cm, z długimi równowąskimi, naprzeciwległymi liśćmi obok których wyrastają piórkowate korzenie. Liście pływające tworzą różyczkę i są długoogonkowe, jajowatorombowate, z przodu ząbkowane, dość grube i pokryte na powierzchni woskiem. Ogonki liściowe rozdęte. Kwitnie biało w lipcu i sierpniu. Owocem jest duży orzech z czterema kolcami.
EKOLOGIA: Roślina wodna, jednoroczna. Rośnie w stawach. W Europie Południowej, a szczególnie w Ameryce nazywana jest zarazą wodną ponieważ zarasta ścisłą warstwą powierzchnię wielu zbiorników wodnych.
UPRAWA: Nie ma specjalnych wymagań co do składu chemicznego wody. Może być uprawiana w akwariach zimnych i ogrzewanych. Wymaga dość dużej ilości światła, szczególnie w czasie dorastania do powierzchni wody.
ROZMNAŻANIE: Poprzez wysiewanie nasion:
Foto i tekst: H. Skrzyński
Prętnik wargacz – Colisa labiosa (Day, 1878)
RODZINA: Anabantidae – łaźcowate
OJCZYZNA: Birma południowa MORFOLOGIA: Długość ciała do 9 cm. Ciało krępe, ze stosunkowo dużą głów Silnie rozwinięte ma wargi (stąd nazwa!). Ubarwienie ciała niebiesko-zieloe z niepełnymi, poprzecznymi czerwonymi (lub pomarańczowo-brązowymi) pasami, szczególnie wyraźnymi w tylnej części ciała. Gardło i brzuch szarobiałe w czasie tarła ciemnofioletowe. Końce płetwy grzbietowej i odbytowej krwistoczerwone, natomiast płetwy ogonowej brązowe.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Przekształcone w włókniste wyrostki płetwy brzuszne u samca są czerwone, u samicy bezbarwne. Ponadto samiec ma płetwę odb] tową niebieską a grzbietową wyciągniętą i zaostrzoną.
HODOWLA: Poziom wody w akwarium nie powinien przekraczać 40 cm Część powierzchni wody może być pokryta roślinami pływającymi, reszta musi być wolna (aby ryby mogły dotrzeć do powierzchni wody) oddychają powietrzem atmosferycznym. Dno akwarium także tylko w części zarosłe roślinami. Temp. wody 23-30°C, odczyn (pH) około 7.
ROZMNAŻANIE; Woda o temperaturze 28-30°C, miękka. Samica sklada ikrę pod gniazdem wykonanym przez samca. Po odbytym tarle należy ją natychmiast odłowić. Samca usuwamy po 3-6 dniach. Na zdjęciu samica.
Foto: H. Kilka Tekst: H. Skrzyński
Pyszczak pomarańczowy – Pseudotropheus tropheops
RODZINA: Cichlidae – pielęgnicowate
OJCZYZNA: Jezioro Malawi (Niasa) w Afryce
MORFOLOGIA: Ciało o długości do 15 cm. Płetwy grzbietowa, brzuszna i odbytowa z ciemniejszym obrzeżeniem. Ponadto na płetwie grzbietowej i ogonowej niebieskie kropki. Młode okazy żółte, z lekko brązowym obrzeżeniem łusek z partii grzbietowej. Samice w miarę wzrostu coraz bardziej brązowe, samce szare lub niebiesko-granatowe z 6-8 poprzecznymi czarnymi paskami.
DYMORFIZM PŁCIOWY: Stare samice żółto-brązowe lub brązowe, samce niebieskie lub szare z paskami. Samce są większe i mają płetwę grzbietową bardziej płaską w dogłowowej a zaokrągloną w doogonowej części. Płetwa ogonowa samicy wcięta, u samca wachlarzowata bez wcięcia.
HODOWLA: Woda o temperaturze 22-25°C, twarda o odczynie (pH) 7-8,5. W zbiorniku powinny się znajdować korzenie i kamienie (wapienie) tworzące kryjówki. Zjadają chętnie wszelki żywy pokarm a więc rozwielitki, oczliki, rureczniki, larwy komarów, krajane lub małe dżdżownice oraz pokarmy płatkowane, ponadto glony i sałatę. Odżywiać należy ryby pokarmem urozmaiconym, często i obficie.
ROZMNAŻANIE: Ikra, podobnie jak u innych pyszczaków, przechowywana jest w pysku skąd wypuszczane już są dość duże młode. Warunki podobne jak i w czasie hodowli, jedynie należy podnieść temperaturę (24-28°C).
OJCZYZNA: Ameryka Północna (USA) i Południowa (po Brazylię).
MORFOLOGIA:Najmniejsza z żabienic nadająca się do tworzenia pięknych kobierców na dnie w przednich partiach zbiornika. Liście stojące na ogonkach, długości do 10 cm a szerokości do 3,5 mm. Blaszki liściowe eliptyczne lub lancetowate. Liście intensywnie zielone z wyraźnie jaśniejszym nerwem środkowym.
EKOLOGIA: Roślina wodna, wieloletnia. Słabi:ej rośnie przy wysokim słupie wody z powodu małej ilości dochodzącego światła. Zbyt duża ilość światła spowodować może silne oglonienie. Należy więc drogą eksperymentalną ustalić optymalną ilość światła.
UPRAWA: Temperatura wody 15-25°C, woda miękka do twardej. Podłoże piaszczyste lub żwirowate, żyzne. Poziom wody do 50 cm.
ROZMNAŻANIE: Najczęściej poprzez rozłogi, natomiast kwiaty i nasiona wytwarzane są w płytkich zbiornikach.
UWAGA: Rataj K. (1975) wyróżnia gatunek nominalny oraz odmianę najmniejszą (var. parvulus) o liściach długości do 3 cm.